Аьхиримжи йисари Табасаран райондин культурайин цирклиъ хайлин дигиш’валар гъахьну – культурайин хулар рас апIура ва цIийидар дивра, художествойин самодеятельностдин коллективари жюрбежюр серенжемариъ, конкурсариъ, мяракйириъ пешкешнан йишвар гъазанмиш апIура, халкьдин театрарин ляхин жанлу шула, жигьиларин бажаранвалар ачмиш апIру конкурсар аьдатнаъ ирчна. Гьелбетда, му хъуркьувалар гизафси райондин культурайин управлениейин кIулиъ айирин ляхникан асиллу ву.
Ич хусуси мухбир Ражаб Нуровди Табасаран райондиъ культура жигьатнаан кIули гъягъюрайи дигиш’валарикан, цирклиъ лихурайи пишекрарин йигъинжагъарикан, дурарин цIийи йисаз вуйи планарикан Табасаран райондин администрацияйин культурайин, спортдин ва туризмдин политикайин управлениейин кIулиъ айи Аьбдулвагьаб Аьбдуловдихъди сюгьбат гъубхну. Думу исихъ чап апIурача.
– Аьбдулвагьаб Шамилович, сифте Табасаран райондин культурайин цирк-ликан газат урхурайидариз уьмуми мялуматар тувуб ккун апIураза.
– Табасаран райондин гъулариъ культурайин 42 ужагъ а, гьадму гьисабнаан гъуларин культурайин 31 хулар, гъуларин 10 клуб ва райондин культурайин саб хал МКУ «УКСиТ». Кудухнайи идар-йириъ 181 пишекар лихура: культурайин 116 пишекрар ва техникайихъди ляхин апIру 65 гъуллугъчйир. Дурарикан 40 кас – заан образование айидар, гьадму гьисабнаан 10 кас – культурайинна искусствойин, 33 – кьялан хусуси образование айидар, 108 – кьялан образование айидар ву.
– 2021-пи йис фицдар хъуркьувалариинди ккудубкIунчва?
– Вуйибси дупну ккунду, сач ужуб ляхин гъапIунча. Ич управлениейи анжагъ республикайин эгьемият айи 8 серенжем кIули гъухну. Март вазлиъ Мягьячгъала шагьриъ Урус театрин улихь, ДАССР-ин 100 йис хьпаз бахш вуди, Табасаран райондин фольклорин коллективди «Эбелцан – хьадукран машквар» кIуру мярака улупну. Апрелин вазлиъ, Табасаран райондин культурайин хулаъ, Дагъустан Республикайин писателарин Союздин делегацияра иштирак дубхьну, Ш. Къазиевдин яратмиш апIбариз тялукь вуйи поэзияйин фестиваль кIули гъубшну. 17-пи апрелиъ Дагъустан Республикайин Глава Сергей Меликов «Ургур чвуччвунна сар чуччун» гъалайиина гъафну, ва душв’ин культурайин отделин пишекрари ккабалгнайи, табасаранарин хилихьди гъурху халачйирин выставкайихъди таниш гъахьну. 1-пи июлиъ Табасаран райондин культурайин пишекрари Мягьячгъала шагьрин «Малибу» кIуру рягьятвал йивру базайиъ «Дагълуйир» кIуру фольклорин фестивалиъ хьадукар къаршуламиш апIбаз бахш дапIнайи халкьдин серенжем кIули гъубхну. 9-пи октябриъ Табасаран райондин «Ургур чвуччвунна сар чуччун» гъалайиин Кьалухъ Мирзайин Йигъан дахилнаъди Табасаран культурайин фестиваль кIули гъубшну. Душваъ гьарсаб гъулан советдин майднар, выставкйир, гьацира концертдин аьхю программара улупнийи, спортдин милли жюрйириан талитар кIули гъушнийи.
Управлениейин пишекрар Табасаран райондиъ ва жара районариъ кIули гъягъру мяракйириъра иштирак шулу. Гьаци, 10-12-пи сентябриъ Табасаран райондиъ кIули гъубшу республикайин жигьиларин «Табасаран–2021» форумдиъ культурайин хулан пишекрари концерт улупнийи, хъа 2-пи октябриъ Дахадаев райондин 90 йис хьпаз тялукь вуйи серенжемдиъра райондин делегацияйи табасаран майдан ккабалгнийи. Бажаранлу баяр-шубар ашкар апIбан метлеб ади, гьар йисан «Аку хядарихьна гам» кIуру конкурсра кIули гъабхури шулча. 2021-пи йисан думу апрель ва май вазариъ маракьлуди кIули гъубшнийи.
Коронавирусдин тIягъвнихъди аьлакьалу вуди 2021-пи йисан планламиш дапIнайи хайлин серенжемар кIули гъахуз гъахьундар.
– Табасаран райондин культурайин, спортдин ва туризмдин управлениейиз фицдар коллективар ва идар-йир дахил шула?
– Культурайин, спортдин ва туризмдин управлениейин дахилнаъ мяълийиринна мукьмарин ансамбль «Табасаран», «Рубас» кIуру хорин коллектив, фольклорин коллектив «Табаристан» а. Табасаран райондиъ айи культурайин хуларикан 14-диъ Урусатдин халкьарин аьдати культурайин центрари ляхин апIура: Хючна, ТIивак, Ягъдигъ Гурихъ, Гурхун, ТIюрягъ, Ярса, Пилигъ, ЧIвурдаф, Къужник, Кюрягъ, ХустIил, Улуз, ЦIурутIил гъулариъ. Дидланра савайи, гъулариъ айи культурайин хулариъ чпин фольклорин коллективарра а: ТIюрягъ – НичIрас, Къужник – Хюрикк, Гуми – Кюрягъ, Жвулли – Халагъ, Дарвагъ – Ярса – Зиль. Узу кудуху вари коллективар райондин ва республикайин фольклорин фестивалариъ ва жара серенжемариъ жанлуди иштирак шула.
– Гьамусяаьт управлениейин улихь фицдар асас месэлйир дийигъна?
– Халкьдин мукьмарин алатарин оркестр ва халкьдин театр ачмиш апIбиин лихурача. 2021-пи йисан Табасаран райондин культурайин, спортдин ва туризмдин управлениейи 5 000 000 манатдин грант гъадабгъну. Думу пулихъ студияйиз оргтехника ва авадлугъар, сягьнайиин алабхьру милли хпаринна жиларин палат, оркестриъ айидариз костюмар масу гъадагъунча, сягьнайиин аквар апIру техника албагнача, гьацира аппаратура дивунча. Гележегдиъ хъана аьхю аьшкьниинди гьюкуматдин машкврариъ, гьацира райондин ва республикайин серенжемариъ иштирак’вал апIидича.
– 2022-пи йисаз фицдар планар йитIначва?
– Цци Табасаран райондин культурайин хал лап дибдиан рас апIбанди вуча. Гьаддиз культурайин хуларикк ккайи идарйир жара йишвариккинди ккадаура. Думу ляхнарихъ мартдин вазлиъ хъюгъбанди ву. Цци гъубшу йисантIан артухъди серенжемар гъахуз планар айич. Гьадму гьисабнаан, райондиъ «Рубасдин мукьмар» кIуру фольклорин фестиваль, Ю. Базутаевдин яратмиш апIбариз бахш вуйи серенжем, «Табасарандин накьишар» кIуру халачйирин выставка, Эбелцан, Р. Гьямзатовдин йигъар – «Лизи кьарнийир» – гъахбанди вуча.
Хайлин конкурсарра тешкил апIуз ккача – цIийи талантар ашкар апIбан бадали, «Аку хядарихьна гам», вари халкьарин бабан чIалнан Йигъаз бахш вуди жигьиларин арайиъ шиърар урхбан конкурс, халкьдин яратмишарин конкурс «Урусат – йиз ватан». Гьелбетда, райондиъ гьарсаб машквар, жара шадлугъар, аьдат вуйиси, ич иштирак’валиинди кIули гъягъиди.
– Ниятар кIулиз удучIврийичв. Чухсагъул!
