Аьхиримжи вазариъ Украинайиъ хусуси метлеб айи дявдин операция гъабхурайивалихъди аьлакьалу вуди, ригъ алабхъру терефнан уьлкйири ва Европайи Урусатдихьинди чпин гьякьикьи «машар» ачухъ апIурайивал рябкъюрахьуз. Сабдихъди саб ижми санкцйир кьабул апIури, ихь экономика ккидипуз чарйир зигурайи дурар гьамус Аьхю Гъалибвалин Йигъахънара хъуркьну.
Дюзди гъапиш, Украинайиъ 9-пи май Аьхю Гъалибвалин Йигъси къайд апIувал ухдитIан къадагъа дапIна. Душваъ, украинайин нацизмдин тереф уьбхюри, «Галичиндин» СС-дин дивизияйин ветеранар кIваин апIури, машквран серенжемар 8-пи майдиъ кIули гъахура.
Украинайихъди сабси Латвияра нацификацияйин «йисир» дубхьна. Душваъ улихьна йигъари 9-пи май Украинайиъ гъийихдарин гьюрмат уьбхбан Йигъси тасдикь гъапIну, хъа Литвайиъ Уьру Армияйин эскрарин ядиграр украинайин пайдгъин рангар кайи гъатху ва укIу парчйирихьди элеркуб тIалаб апIура.
Харьковдиъ «Азовдин» (Урусатдиъ къадагъа дапIнайи тешкилат) боевикари маршал Жуковдин ядигар илдипну, думу дивну гъабхьи гранитдин гъвандик миллетчйирин дих апIбар гъидикIну.
Къайд апIуб лазим вуки, Европайи улихьдира Гъалибвалин Йигъ ухьухъди 9-пи майдиъ ваъ, хъа 8-пи майдиъ къаршуламиш апIури гъахьну.
Тарихнаан мялум вуйиси, 1945-пи йисан 7-пи майдиъ йишвну Реймсдиъ немцарин генерал Альфред Йодльди Германия дявдиъ магълуб хьувал тасдикь апIурайи Актниин къул гъизигнийи ва думу 8-пи майдиъ йишвну сяаьт 11-диъ гьяракатнаъ убчIвну ккундийи. СССР-ин терефнаан думу Актниин къул гъизигур генерал-майор Суслопаров, хъа американлуйирин терефнаан – генерал Уолтер Смит вуйи.
Сталиндиз му гьядисайикан гизаф хъял гъафну, фицики капитуляция кьабул гъапIдар союзникар гъахьну.
Дидланра савайи, Акт анжагъ инглис ва немец чIаларииндитIан дибикIнади гъабхьундар. Гьаддиз дугъу цIийикIултIан, жизби ди-гиш’валарра тIаъну, урус чIалнииндира Акт гьязур апIуз гъитну, ва 9-пи майдиъ москвайин вахтниинди йишвну сяаьт сабдиз 17 дакьикьа ккимиди генерал-фельдмаршал Вильгельм Кейтелди ва маршал Георгий Жуковди дид’ин къулар гъизигну.
Хъа гъи, Урусатдин ккудудубкIру дамагъ вуйи му гирами машквар тарихнаан ктIубшвуз ккунди, думу инсафсуз дявдиъ жанар диву Уьру Армияйин эскрарин ядиграр илдичури, наслариз дурарин гьюрмат уьбхювал къадагъа апIури, ихь уьлкейин ад «ликрикк ккивуз» ккунидар артухъ шула.
Хъа гьадму саб вахтна, Украинайин алчагъ нацистарихьан азад дапIнайи шагьрар-районариъ Аьхю Гъалибвалин машквар къайд апIбахьна гьязур шули, совет эскрарин ядиграр цIийи алауз хъюгъна.
КIваин апIурача, 2021-пи йисан хьадну Владимир Путинди тарихнан аьгъювалар тарагъбан идарйирин арайиъ вуйи комиссия дюзмиш апIбан гьякьнаан къарариин къул гъизигну.
Комиссияйин метлеб – Урусатдин Федерацияйин тарихнан гьюрмат уьбхбахъди аьлакьалу милли игьтияжар дикъатлуди тямин апIувал, тарихнан цирклиъ аьгъювалар тарагъувал ва артмиш апIувал ву.
