1938-пи йис…

 

 

Йирси газатар ккадаркури

 

Дагъистандин халкьарин цIийи алфавит

Ленин–Сталинский националний политика гъалиб хьпан нетижайиъ Дагъистандин халкьар культурний уьмрин эеси гъахьну. аьхю вуйи октябрский Социалистический революцияйизкьан Дагъистандин халкьариз чпин чIалар’инди бикIуб-урхуб адайи. Улихьди дурарин бикIуб-урхуб халкь гъавриъ даршлу аьраб чIалниинди вуйи. Аьраб чIал ва бикIуб царский колонсйирин хлиъ духьну, аьрабистарин, гъазйирин, малйирин, ханарин ва бегларин кюмекниинди чпин вягьши политика гъахури, диндин, аьраб ктабар урхуз гъитри, Дагъистандин халкьар зулмин, мичIивалин аьзиййатнан кIанакк ккипнуй.

Советский властди Дагъистандин халкьар мичIивалкан, хажалатнакан ва аьжузваликкан кккадагъну, социализмайин аки ва сад вуйи рякъиз гъахну. Советский властди Дагъистандин халкьариз чпин чIалар’инди бикIуб-урхуб, ва чпин национальний культура яркьу апIбаз мумкинвал яратмиш гъапIну.
Гьюкуметдин Дагъистандин халкьарин бикIбар латин алфавитдилан русский алфавитдиз илтIикIбан гьякьнаан вуйи постановление Дагъистандин халкьарин культура ва хозайство яркьу апIбан истурияйиъ лазим вуйи документ ву. Латин алфавитди, Дагъистандин халкьарин чIалариз бегьемди жаваб туври гъахьундайи. Латин алфавитди ухьу гьамусдин техникайкан (бикIру машинарикан ва ж-р) файда гъадагъбакан магьрум апIуйи ва Дагъистандин халкьарин бабан чIалар’инди литература адагъбаз энгелвал апIуйи. Гьамрарихъди сабси латин алфавитди, национальний культура яркьу апIбаз машат апIури гъахьну. Буржуазний националистар чIалнан ва алфавитдин ляхниъ зиянкарвал апIуз хъюгъну, аьхю халкьдин чIал – русс чIал Дагъистандин зегьметкеш халкьдихьан ярхла апIуз чалишмиш гъахьну.

Амма гьадму душманари яман отпор гъадагъну. Русс алфавитдин асасниин алди дюзмиш дапIнайи цIийи алфавитди Дагъистандин халкьарин хайирназ гизаф аьхю политический ва культурний метлеб а: ЦIийи алфавитдин Дагъистан АССРин социалистический культура ва бабан чIалар хъана яркьуди зиина адагъбаз аьхю кюмек апIиди, Дагъистандин зегьметкешариз русс чIал ухди аьгъю апIбаз мумкинвал тувди, мялимариз ва школйариъ урхру баяриз русс чIал аьгъю апIуб гъулай апIиди. цIийи алфавитди, Дагъистандин зегьметкешарин русс ва жара халкьарихъди вуйи дуствалин аьлакьа хъана гужли апIиди ва халкьарин сабвал ижми апIиди.
Аьхю ва жавабдар вазифа: цIийи алфавит ухди аьгъю апIбакан ибаратву.
Партийный Комсомолский ва Советский организацийири цIийи алфавитдин политический ва культурный метлебнан бадали халкьдин арайиъ гъаврикк ккаъбан ляхин духну ккун.
Гьар сар Коммунистдин, Ком-сомолин, беспартийный большевикдин, мялимдин ва газетдин редакцияйин гъуллугъчийин буржи, цIийи алфавит ухди аьгъю апIуб ва думу яркьу зегьметкеш халкьдиз улупуб ву.

А. Везиров
«Уьрю Табасаран»
20 февраль 1938
№5 (289)

 

курсар ккиргъну

Табасаран райондин Къужник сельсоветдин Уьрсигъ, Къужник, Хьарагъ, Улуз, Гъулли ва миди вуйи гъулариъра аьхюдарин курсар 2 пи Авгъустдиъ ккиргъну. ГЬаму сааьтна цIийи алфавитдикан дарсар тувра.

Умар.

«Уьрю Табасаран»
20 август 1938 йис
32(317)

 

ПАРТИЙНЫЙ, КОМСОМОЛ, РАБОЧИЙ ВА КОЛХОЗНИК ХПАР-ЖИЛАР, КЪУЛЛУГЪЧЙИР ВА ВАРИ УРХРУ ЗЯГЬМЕТКЕШ БАЯР-ШУБАР

Аьзиз юлдшар!
Октябрь революцияйизкьан капиталистарин, помещикарин, беглер-ханарин ва маллярин зулмарин кIанакк, мичIивалиъ яшамиш шули гъаши зегьметкешари СССРиъ думу залумар терг гъапIну. Ва рабочи, нежбер зегьметкешар азадвализ ва ачухъ аквназ удучъну; Гьацира аьхю коллектив хозяйствойир яратмиш гъапIну.
Культура терефнаан кьяляхъ вуйи халкьариз гьаму жергейиъ Табасаран халкьдиз чпин бабан чIалниинди бикIуб урхуб яратмиш гъапIну.
Культура жигьатнаан улихь душнайи русс халкьдин алФавитдиз асас вуди цIийи алФавит адагъбахъди дурарихъди ихь связь ижми гъапIну.
Ухьуз му хъуркьувалар, цIийитIан цIийи гъалибвалар коммунист партияйин, ЛЕНИН – СТАЛИН партияйин руководствойиинди гъашну ва гьамустIантинара шиди.
Дагестан обком ВКП(б)йин бюройин решенияйиз дюз вуди ихь газетдин мидиз улихьна вуйи «уьрю табасаран» жъур гьюдюхну. Ва гьамустIантина «Колхоздин жизнь» жъур тувру.
Газетдин работникари ДКВКП(б)йин бюройин решения тебрик апIуру. Ва редакцияйи вари газетдиз гъибикIдариз, урхрудариз ва вари табасаран зегьметкеш юлдшариз мяълум апIуруки, гъюру номрайилан башламиш дапIну ихь газет «Колхоздин жизнь» жъурнахъ тийитуру.

«Уьрю Табасаран»
20 сентябрь 1938 йис
35(320) 

 

 


1972-пи йис…

1946-пи йис…

1932-пи йис…

1937-пи йис…

«Улихьгансиб низам-къайда сарун даршул…»

1954-пи йис…

Йирси газатар ккадаркури… …