ЧIал – ихь маш ва тарих ву

ЦIиб улихьнаси Урусатдин «Бабан чIалар кивру варитIан ужур мялим» конкурсдин республикайин этапдин натижйир гъивну. Думу конкурсдиъ ихь ватанагьли, Каспийск шагьрин 3-пи нумрайин мектебдиъ табасаран чIал ва литература киврайи мялим Гюльмира Мамедова кьюбпи йишваз лайикьлу гъахьну.

Конкурсдин кьяляхъ, учу Гюльмира Ширинбеговнайиз «Табасарандин нурар» газатдин редакцияйиз гъюбан теклиф гъапIнйича. Дугъу ич теклиф аьхю аьшкьниинди кьабул гъапIнийи.

«Конкурс 4 этапдиъди кIули гъубшну: портфолио, мастер-класс, классдин сяаьт ва образованиейин проект. Узу гьаму вари этапариз бегьемди гьязур гъахьнийза. Конкурсдиъ 46 кас иштирак гъахьну. Дурарикан конкурсдин 3-пи туриз – 10, хъа шубубпибдихъан финалин туриз – 5 мялимдихьантIан удучIвуз гъабхьундар»,

– ктибтнийи Гюльмира Ширинбеговнайи.

Гюльмира Мамедовайи 1992-пи йисхъан мина мектебариъ табасаран чIал кивра. Сифте, мектебдиъ лихуз хъюгъю йисари, дарсар кивуз лапра гъагъиди вуйи. 25-30 бицIир айи классдиз айиб саб учебник вуйи. Гьадму китабдиан дугъу гьарсар бицIириз жа-жаради кагъзик хулаъ дубгъуз ляхин туври гъахьнийи. Гьадмуганра алфавиткьан аьгъдру бицIидарра айи. Дугъан гъийин ученикарин арайиъ шиърар урхрудар, олимпиадйириъ, конкурсариъ иштирак шулайидарра а. Ихь чIалнаан улихь гъягъюз ккуни бицIидарихъди дугъу аьлава дарсар гъахури шулу.

«Гъи ухьу бабан чIалнан аьгьвалат гъагъи шулайиваликан улхурахьа. Хъа ихь чIал зяиф шулайивалин сабпи ва асас себеб – хизандиъ чIал дюрюбхрайивал ву. Бабан чIал – ихь тарих, ихь маш ву, думу ухьу дюбхну, аьгъю дапIну ва гележегдин насларихьна дурубкьну ккунду. Узухь урхурайи шубарикан сари чаз духтир хьуз ккуниваликан ва табасаран чIал дугъаз герек даршлуваликан гъапнийи. Узу думу бабан чIал багъри абайикна бабак гьисаб вуйивалин гъавриъ тIаънийза», – ктибтура Гюльмира Ширинбеговнайи.

Мектебдиъ табасаран чIал дубгъуз ккундарчуз кIури, аьрза гъибикIдар дархьивалиин мялим лапра разиди айи. Мидланра гъайри, дугъахь сар азербайжан ва сар агъул миллетарин шубари табасаран чIал дубгъура.