15-пи июлиъ Табасаран райондин Хючна гъулаъ Дагъустан Республикайин культурайин министерствойина Табасаран райондин администрацияйи тешкил гъапIу республикайин мяна айи «Рубасдин мукьмар» VI фестиваль кIули гъубшну. Дидин дахилнаъди культурайин жюрбежюр серенжемар кIули гъухну.
Фестивалиъ республикайин муниципалитетариан дуфнайи яратмиш апIбан коллективарина машгьур артистари иштирак’вал гъапIну ва асас вуди халкьдин фольклориз бахш дапIнайи сягьнийир улупну.
Къайд апIуб лазим вуки, сабпи ражари вуди му фестиваль 1981-пи йисан гъабхьну. Гьаддихъанмина тешкил апIури, ццийин йисан думу 6-пи ражари кIули гъубшну.
Серенжем Хасавюрт шагьрин «Дагълариъ атIабгнайи сес» ялхъвнарин ансамбли «Та-басаран ялхъван» апIбиинди ккебгъну, ва гьацира хайлин мяълийирин устадари ва яратмиш апIбан коллективари чпин халкьарин фольклор улупну.
Мидланра гъайри, фес-тивалин дахилнаъди Расул Гьямзатовдин 100 йисаз бахш дапIнайи «Ич Расул» кIуру шикларин ва табасаран халкьдин сяняаьткарвалин выставкйирра гъахьну. Гьацира серенжемдиз уч духьнайидариз халачи убхувалианна гакIул утIубчбаан мастер-классра улупну.
Мидланра гъайри, райондин гьарсаб гъулан поселениейи табасаран халкьдин хурагарихъди устлар дабалгнайи гьяятарра гьязур дапIнайи. Фестивалин гьарсар иштиракчийиз хурагарихъди таниш хьуз мумкинвалра айи.
Дарпиди гъибтуз шулдар, му йигъан фестиваль, Росмолодеждин конкурсдиъ гъалиб гъахьи Табасаран драмтеатрин актер Аким Сяидялиевдин грант уьмриз кечирмиш апIури, гьаддин дакьатарихъ кIули гъубхуб ву.
Гьацира къайд апIуб лазим вуки, му йигъан райондиъ фестивалин дахилнаъди хъанара кьюбсана жара серенжемарра кIули гъушну.
Шамил Къазиевдиз гюмбет
Табасаран райондин Кьялан библиотекайин улихь, райондин администрацияйин ва шаирарин жямяаьтлугъдин жягьтлувалиинди, табасаран халкьдин шаир, Урусатдин ва Дагъустандин жюрбежюр премйирин лауреат Шамил Къазиевдиз гюмбет (бюст) дивну. Му серенжемдиъ Дагъустандин милли политикайинна диндин ляхнарин министр Энрик Муслимов, РД-йин Халкьдин Собрание-йин депутат Алавудин Мирзабалаев, Дагъустандин шаирарин союздин председатель Марина Колюбакина ва хайлин жара гьюрматлу касар иштирак гъахьнийи.
Шамил Къазиевдин рюгьназ бахш вуди гюмбет дивбан серенжемдиъ удучIвну улхури, Табасаран райондин глава Мягьямед Къурбановди гьамци гъапну: – «Шамиль Къазиевди чан халкьдихьна, чан ватандихьна вуйи гьиссар шиърариъ улупну. Дугъан ччвур гьаргандиз халкьдин тарихнаъ гъубзди, ва гъи дугъаз гьамшвахь ачмиш апIурайи гюмбет ухьу думу кIваинди гитрувалин лишан ву. Табасаран – ватанпервераринна яратмиш апIру касарин ватан ву. Шамил Къазиев ватан ва чIал ккун апIувалин гьякьнаан ухьуз ва гъюзимбу наслариз нумуна ву. Гьаму гюмбет ачмиш апIувал — гъюзимбу наслариз ихь культура ва ирс уьбхювалихьна алдабгъурайи сабсан гам ву».
Энрик Муслимовди серенжемдиз дуфнайидар респуб-ликайин Главайин терефнаан тебрик гъапIну. Чан удучIвну улхбаъ дугъу гъапиганси, Табасаран райондихьан чаз айи шаирариинди, композиторариинди ва гьамусяаьт Ватандин улихь буржи тамам апIурайи жюрэтлу игитариинди, генералариинди дамагъ апIуз шулу.
Марина Колюбакинайи чав Шамил Къазиевдихъди литературайин институтдиъ урхури гъахьи вахтарикан, дугъахъди урхурайи студентариз Табасаран гъябкъюб даршра, шаирин ктибтбариинди дурариз варидариз Табасаран таниш вуйиваликан гъапнийи.
Мидланра гъайри, чан улхбаъ дугъу, Шамил Къазиевдиз гюмбет дивбахъди аьлакьалу вуди, Урусатдин шаирарин союздин председателихьан дуфнайи тебрикнан кагъазра гъурхнийи.
Дагъустандин шаирарин союздин табасаран секцияйин кIулиъ айи Сувайнат Кюребеговайи, Дагъустандин Халкьдин шаир Шагьвелед Шагьмардановди, шаирин дустари ва мирасари Шамил Къазиевдин яратмишарикан, дугъан инсанваликан ктибтнийи.
Гум’арин кьялан мектебдиъ урхурайи баяр-шубари шаирин шиърар урхбан кьяляхъ, райондин главайи ва дина дуфнайи хялари гюмбет ачмиш апIбиинди серенжем аьхирихъна гъафнийи.
Кьасум Мягьямедовдиз кIваин уьрхбан тахта
15-пи июлиъ Табасаран райондин Жвулли гъулан агьали, Урусатдин ва Дагъустандин искусствйирин лайикьлу гъуллугъчи, Государствойин ва Дагъустандин Лениндин комсомолин премйирин лауреат, жюрбежюр пешкешарин кавалер Кьасум Мягьямедов бабкан духьну 80 йис тамам гъабхьну. Гьаму йигъахъди аьалакьалу вуди, цци райондиъ кIули гъубшу Республикайин «Рубасдин мукьмар» фестивалра композиторин 80 йис хьпаз бахш дапIнайи.
«Рубасдин мукьмар» фестивалин дахилнаъди Та-басаран райондин искусствйирин мектебдин цалик Кьасум Мягьямедовдиз кIваин уьрхбан тахта кебхбан серенжемра тешкил гъапIнийи. Мярака мектебдиъ урхурайи баяр-шубари мукьмар йивру алатариинди халкьдин мукьмар йивури ккебгъну.
Дидиъ иштирак гъахьи Мягьямед Къурбановди, дуфнайи хялар къаршула-миш дапIну, Кьасум Мя-гьямедовдин яратмишарикан ктибтну.
«Гъи ухьу варидариз машгьур вуйи ихь ватанагьли, табасаран халкьдин композитор Кьасум Мягьямедовдиз кIваин уьрхбан тахта ачмиш апIурхьа.
Гъи дугъан бабкан духьну 80 йис дубхьну ккундийи, амма, гьяйифки, думу ухди ихь арайиан гъушну. Дугъу чан вари уьмур мукьмариз, табасаран халкьдин фольклор аьгъю апIбаз ва думу уьбхбаз бахш гъапIну. Чан яратмиш апIбариинди дугъу инсанарин юкIвар мютIюгъ гъапIну. Дугъан яратмиш апIбарин ирс гьаммишандиз юкIвариъ гъубзди», – гъапну Мягьямед Къурбановди.
Серенжемдиъ иштирак гъахьи Дагъустандин Халкьдин Собраниейин депутат Алавудин Мирзабалаевди композитор кIваин апIури, къайд гъапIну: «Учв Кьасум Мягьямедов гизаф саламат инсан вуйи. Дугъу, гьаммишан аьдати халкьдихьна искусство хури, халкьдин мукьмар уч апIури, дурар нотйириз илтIикIури гъахьну. Чан яратмишариинди дугъу аьхю сягьнйир мютIюгъ гъапIну. Узуз гьаму дюн’яйиъ ихь машгьур баярин ччвурар иливуз кючйир гьудруркIруси гьебгъурзуз. Гъит гьарган жвуван халкьдихьна, ватандихьна ккунивал ади, яратмиш апIрударин арайиъ талит ади ибшри. Гъит ихь ватан йислан-йисаз авадан ибшри».
Гьаму йигъан, чан дустран рюгьназ гьюрмат улупури, серенжемдиъ Дагъустандин кьавларин союздин председатель Хан Башировра иштирак гъахьнийи.
Чан удучIвну улхбаъ дугъу къайд гъапIганси, Кьасум Мягьямедовдин мукьмар саб Дагъустандиз ваъ, хъа вари дюн’яйиз машгьур ву.
«Чан яратмишариъ дугъу гьаммишан багъри Табасаран адлу апIури гъахьну. Дугъу заргарчийиси табасаран халкьдин фольклор цIийи алапIну.
Гъи, гьаму кIваин уьрх-баан тахта ачмиш апIбан серенжемра гьисабнаъ ади, райондиъ кIули гъябгъюрайи фестиваль Кьасум Мягьямедовдин гьюрмат уьбхюрайивал ву. Гьаддиз гьамциб серенжем гъабхьбаз райондин улихь-кIулихь хьайидариз чухсагъул мялум апIуз ккундузуз», – гъапну Хан Башировди. Хъасин дугъу, Мягьямед Къурбановди ва Энрик Муслимовди сатIиди кIваин уьрхбан тахта ачмиш гъапIну ва уч духьнайидари варидари дидихъ кюкйир дивну.
