Халкьдин мялим

 

 

Халис мялим уьмриан гъягъювал дугъу илим туву баяр-шубариз аьхю дерд ва хажалат ву. Гьаму йигъари РФ-дин ва РД-йин лайикьлу мялим Аьлискер Аьлискеров уьмриан гъягъювал Хив райондин агьалйириз гьациб гъамлу хабар гъабхьну.

 

 

 

Аьлискер Аьлискеров таниш дару кас Хив райондиъ гьеле-меле адаршул. Думу шлиз мялимси ва гафнан устадси, шлиз – аьлимси ва яр-дустси мялум вуйи.
Аьлискер Селимханович Аьлиске-ров 1937-пи йисан 15-пи июлиъ ДАССР-рин Хив райондин Ккугъарин гъулаъ нежбервалин уьмур хъапIрайи Селимхан ва Загьра Аьлискероварин баркаллу хизандиъ бабкан гъахьну.

1950-51-пи урхбан йисан багъри гъулан 7-пи классдиз вуйи мектеб Лениндин ччвурнахъ вуйи тярифнан грамотайиинди ккудубкIу, гьадму йисан Аьлискер Аьлискеров мялим хьуз аьхю аьшкь ади Дербент шагьриъ ерлешмиш дубхьнайи, думуган В. И. Лениндин (хъа гьамус Гь. Б. Къазиаьгьмедовдин) ччвурнахъ хъайи педучилищейик урхуз кучIвру. 1955-пи йисан думу заан хъуркьувалариинди ккудубкIуру. Гъадагъу аьгъювалариин дидригъди, заан образование гъадабгъуз чак кьувват кайи-валиин хъугъ’вал алди, думу 1955-пи йисан меркездиъ В.И. Лениндин ччвурнахъ хъайи ДГУ-йин тарихнан ва филологияйин факультетдик урхуз кучIвру. Душваъ хьуд йисандин арайиъ дугъу курснан терефнаан комсомолин секретарин вазифйирра кIули гъахури гъахьну. Университетдиъ урхуб дугъу ВЛКСМ-дин тярифнан кIаж, уьру диплом ва гьацира абйир-бабарин нумуналу тербияйиз чухсагъул мялум апIбан кагъаз тувбиинди 1960-пи йисан ккудубкIуру.
Гьадму йисан ДАССР-ин мярифатнан министерствойин направление-йиинди дугъу Хив райондин Кашкент (Гашан) гъулан бегьем дару кьялан мектебдиъ завучди, урус чIалнан ва литературайин дарсар кивру мялимди ляхин апIуз йикьрар йитIуру. Сад йислан думу Хив гъулан кьялан мектебдиъ лихуз хъюгъру. Гьаци хьуд йисан Хиварин кьялан мектебдиъ аьшкьлуди чан ляхнин вазифйир тамам апIурайи жигьил мялимдиз райондин админис-трацияйин кIулиъ айидари лайикьлу кьимат тувру ва думу райондин халкьдин образованиейиъ сифте мектебарин ахтармиш’валин ляхнар кIули гъахру инспекторди, хъасин заведующийди тяйин апIуру. Уьмрин варитIан ужударстар къад йис Аьлискер Селимхановичди гьадушваъ баркаллувалиинди хъаъру.

 

Къайд дапIну ккундуки, райОНО вуза пну, Аьлискер Селимхановичди дарсар кивувал зат хил’ан дипундар, думу гьаммишан Хиварин кьялан мектебдиъ филологди лихури гъахьну.
Му къад йисандин арайиъ, гъуларин мектебарилан чарх йивури, дугъу йискьубаъ жара мектебариъ лихурайи жигьил мялимарин 100-150 дарснаъ дусри, дурарин анализ апIури, дурариз пишекарвалин кюмек туври гъахьну. Гьаци дугъу чан пишекарвалра, ранда йивури, уликкна хури, цIалцIам гъапIну.

Райондин центриъ дуланмиш шули, М. Шамхаловдин ччвурнахъ хъайи Хиварин кьялан мектебдиъ Аьлискер Селимхановичди саки 60 йисандин арайиъ мялимвал гъапIну. Гьяйифки, уьмрин вафалу юлдаш Бесдихъди дурариз чпизди вуйи велед кьисмат гъахьундар, хъа чав дарс киву гьарсар бай-риш жвуван веледси, улин ниниси гьисс апIури, дугъу варжариинди живанар дюз рякъюъ тIаъну.
Гьаци вуйиб гьюкуматдин терефнаан дугъаз тувнайи наградйирира субут апIура. Дурар вари кудухну ккудубкIуз шулдар: «Баркаллу зегьмет зигбаз лигну» (1970-пи й.), «Социалист талитарин гъалибчи» (1973-пи й.), «РСФСР-ин мярифатнан халкьдин отличник» (1976-пи й.), «Зегьметнан ветеран» медаль (1986-пи й.), «Дагъустан Республикайин лайикьлу мялим» (1997-пи й.), «Урусатдин варитIан ужур мялим конкурсдин грантдин гъалибчи» (2006-пи й.), «Урусатдин лайикьлу мялим» (2008-пи й.), «Дагъустан Республикайин халкьдин мялим» (2015-пи й.) ва хайлин гь.ж.
Хив райондин мектебариъ лихурайи мялимари, асас вуди урус ва бабан чIаларин дарсар киврайидари (дурарин арайиъ узура айза) Аьлискер Селимханович энциклопедияйин ерина ишлетмиш апIури гъахьунча.

ГИА, олимпиадйир, методобъединенйир, ачухъ ва классдин гъирагъдиъ гъахру дарсар, конкурсар, мялимарин йигъ, августдин конференцйир ва образованиейиз бахш дапIнайи жара серенжемар дугъаз гьарган календариъ уьрубдиинди улупнайи машкврарик гьисаб вуйи.
Чан гьаргандиз вуйи аьхиратдин хал дугъан багъри Ккугъ гъулаъ гъабхьну.

 

Мялим!
Яв лайикьлу ччвурнан улихь,
ихтияр тув,
кьамкьариинди дийигъуз…

А. Некрасовдин му гафар Аьлискер Селимхановичстар мялимар фикриъ ади гъидикIдар вуйиб гьич шак адар. Му аьхю гьюрмат айи цIарар думу халис мялимси таниш вуйидари дугъан аьдрисназ вуйи чпин кагъзариъ ва улхбариъ атIагна. Ва кечмиш гъахьиганра, Аллагьдин рягьматдикк ккаъри, женнет тIалаб апIури, му гафар дюъйирихъди дугъан рюгьяриз бахш апIиди.