Дагъустан Республикайиъ швнуд йис улихьна артмиш хьуз хъюбгъу гъулан мяишатдин циркли гьамусяаьт ихь дагълу юрднан экономика артмиш апIурайивал дярябкъди гъубзрадар. Давди дирчнайи жилар мянфяаьтлуди ишлетмиш апIури, мягьсулар урзури, тIумтIарин ва жара йимишарин багълар киври, жилиин лихувал давам апIуз хъюгънайивали ляхин адру ихь юрднаъ аьхюбсиб пай инсанарин мадар жилихъди аьлакьалу вуйиб субут апIура. Гъулаъ яшамиш шулайи инсанар жилиин лихувалихьан ярхла хьували ихь яшайиш гъагъи гъапIнийи.
Дербент райондин мяишатари ццийин йисан фукьан тахил уч гъапIнуш, гьамусяаьт фицдар ляхнар кIули гъахураш ахтармиш апIбан бадали, узу райондин гъулан мяишатдин гьясиллувалин отделин начальник Мамедрашид Къурбановдихъди гюрюшмиш гъахьунза.
Мамедрашад Мамедэминовичди гьаму вахтназ мягьсулар уч дапIнайиваликан, ццийин йисан уч гъапIу тахиларин бегьерлувал сачтIан цIиб вуйиваликан гъапнийи.
«Эгер сач саб гектарилан 20 центнер тахил уч гъапIнуш, ццийин йисан 15 центнертIан уч апIуз гъабхьундар. Мархьар цIибдитIан дурургъру йисан мягьсуларин бегьер ужуб шулдар. Тахил уч апIбаъ вартIан улихь хьайи мяишарикан улхуруш, дурар Аьзиз Аьлиевдин ччвурнахъ хъайи колхоз (900 тонна), «Татляр» МУП (370 тонна), «Юг-Агро» ООО (270 тонна), Нариман Аьлиевдин ччвурнахъ хъайи АО (115 тонна), Аьраблинка гъулаъ айи «Альянс» ООО (86 тонна) ву. Мяишатари чпиз лазим вуйиб гъибтну, имбну мягьсулар райондин айитI масу тувра. Мяишатариъ айи техникара рас дапIна. Гьял апIуз даршлу месэлйир адар», – гъапнийи Мамедрашид Къурбановди.
Дугъу къайд гъапIганси, гьамусяаьт, чвлин мягьсулар урзбан бадали, хутIлар хъаъра. Гьацира ухди хъуркьру сор-тарин тIумтIарра уч апIуз хъюгъна, ва ццийин йисан район ригъун мейвйирин ужуб бегьерназ ккилибгура.Гъизгъинди тIумтIар уч апIуз сентябрин вазлиъ хъюгъди. ТIумтIарин варитIан ужуб бегьер «Татляр» агрохолдингдиъ, «Виноградарь» ООО-йиъ, Нариман Аьлиевдин ччвурнахъ хъайи АО мяишатариъ хьибди кIури, умуд кивна. Мамедрашид Къурбановдин гафариинди, ццийин йисан Дербент райондиъ 60 000 тоннатIан артухъ ригъун мейвйир уч апIиди.
Гьаци вушра, ужуб кьиматназ тIумтIар масу тувуз даршулайи мяишатариз, бегьер ужуб гъабхьну кIури, думукьан хайир шуладар. Гизаф кьадарнаъди тIумтIар масу гъадагъурайиган, дурар 15-20 манатдиан масу тувуз мажбур шулайи мяишатариз гьюкуматдин терефнаан кюмек чарасуз лазим ву. Ихь Ватандиъ тIумтIар даршлу йишвар гизаф а. Мисалназ, Белгород областдиъ хьадан фаслиъ саб килограмм тIумтIар 160 манатдиз масу туври шулу. Дурарра, рякъяриъ пуч дархьуз кIури, хъуркьайиз ккудутIнайидар вуди шулу.
Жафа дизигну, уч гъапIу бегьер кепкариз масу тувру вахтна, мяишатарин кIулиъ айидариз, чпин тешкилатарин тIалабар гьуркIну, пишекрариз маважибра тувиган, артмиш хьуз мумкинвал гъубзрадар.