«Бабан чIал ккундучуз…»

Гьаму йигъари республикайин «Табасарандин нурар» газатдин редакцияйиъ вари халкьарин бабан чIаларин йигъаз бахш дапIнайи серенжем кIули гъубшну.

Думу серенжемдиъ иштирак хьуз чпин ученикарра хъади Мягьячгъала шагьрин 53-пи нумрайин мектебдиъ урус ва табасаран чIалариан дарсар кивру мялим Мадина ТIайибова ва Каспийск шагьрин 5-пи нумрайин мектебдиъ урус, табасаран чIаларин ва ккергъбан классариз дарсар кивру мялимар Аминат Эскерова ва Гюльмира Къягьриманова гъафнийи.

Мадина ТIайибова 2016-пи йисан республикайин «Бабан чIалнан варитIан ужур мялим» конкурсдин гъалибчира ву. Чан улхбаъ Мадина Аслановнайи къайд гъапIганси, думу лихурайи мектебдиъ табасаран чIалнан дарс кивру дестйир арццну 4-5 йистIан дар. Десте ачмиш апIувалра думукьан рягьятди дайи, фицики, мисалназ, саб классдиъ саб миллетдин 5 каскьан адарш, десте ачмиш апIурадар. Мектебдиъ 350 бицIири аьгъювалар гъадагъура. Дугъахь 2-пи, 3-пи ва 6-пи классариъ бабан чIал аьгъю апIурайи баяр-шубарин 3 десте хьа. Бабан чIал аьгъю апIбаъ асас вуди алахьру учIру месэлйир баяр-шубариз бабан чIал аьгъдрувалихъди, классариз китабар, методикайин пособйир адрувалихъди аьлакьалу ву.

«Эгер хизандиъ бабан чIал уьбхюдарш, мектебдиъ думу дубгъуз шлуб дар. Гьаддиз, абйир-бабарикан хизандиъ бабан чIалниинди гафар апIувал ккун апIураза», – гъапну Мадина Аслановнайи.

Дугъан ученикар вуйи Камила Селимхановайи – 8-пи класс (ГъуштIил), Самира Къурбановайи – 8-пи класс (СертIил), Калимат Мазаевайи – 6-пи класс (Гурхун), Адам Ражабовди – 2-пи класс (Ругуж) чпиз табасаран чIал гизаф ккуниваликан, багъри гъулариз абйир-бабариин улукьуз гъягъюз хушлу вуйиваликан, ихь чIалниинди китабар урхуз, сар-сарихъди гаф-чIал апIуз ккуниваликан ктибтури, чпиз бабан чIал дубгъбаъ алахьурайи читин месэлйирра ачухъ гъапIнийи.

Аминат Мирзакеримовнайи, табасаран чIаларилан гъайри, ккергъбан классариъра дарсар кивра. Дурарин мектеб цIиб улихьнаси абццну ами. Гюльмира Къягьримановара думу мектебдиъ урус чIал кивру мялимди ва социалин педагогди лихура.

Аминат Эскеровайи ктибтганси, мектебдин 1-пи классариз дуфнайи бязи табасаран баяр-шубариз «дада» шлиз кIуруш, аьгъдар. Гьаз гъапиш, дурарин абйир-бабари хулаъ табасаран чIалниинди гафар апIурадар. Кьюбпи месэла, бицIидарихьан кьюжли гьярфарин сесер дюзди пуз шулдар, дурариз табасаран чIалнан алфавит кIваинди гъибтуз гъагъиди ву, лазим вуйи китабарра адар. Чпин бицIидариз табасаран чIал кивувал къадагъа апIури, аьрзйир дикIурайи абйир-бабарра хайлин а.

Китабар адрувализ лигну, мялимари бицIидариз дарсар, жюрбежюр табасаран шаирарин яратмишар, «Ппази» журнал, «Табасарандин нурар» газат, урхурайидариз бабан чIалнаан вуйи дарсар маракьлу апIру къайдйир ишлетмиш апIури, киври шулу.

Каспийскдин 5-пи нумрайин мектебдиан дуфнайи Эфриза Юсуфовайи – 5-пи класс (Ляхла), Назлухалум Аьбдулкеримовайи – 4-пи класс (ХустIиль), Тарлан Эскеровди – 7-пи класс (Халагъ), Нежеф Уьсмановди – 5-пи класс (Рубас) бегьем мар-цциди табасаран чIалниинди улхурайивали учу лапра рази гъапIнийи. Дурари гьарури чпин абйир-бабарикан, мектебдикан, мялимарикан ктибтну. Гьацира серенжемдиз дуфнайи вари бицIи хялари табасаран шаирарин эсерар кIваъланди гъурхну.

Редакцияйин терефнаан. Табасаран чIал уьбхювал ва артмиш апIувал метлеб вуди, «Табасарандин нурар» газатдин редакцияйин цIийи сайтдиъ хусуси метлеб айи «Электронный библиотека» проект ачмиш дапIнача. Табасаран литературайин эсерар уч дапIнайи электронный библиотека учу гьар вазлиъ цIийи алапIидича. Сайтдин библиотекайиъ айи китабар шагьраринси, гъуларин мектебариъра дарсар киврайи мялимарихьан ишлетмиш апIуз шулу.