Табасаран райондиъ 2015-пи йисан 18-пи августдиъ гьюкуматдин ва муниципалин игьтияжар гьуркIру центр абццнийи. Гъи му МФЦ-йиъ заан дережайин пишекрар лихура. Чпихьна гъафи агьалйирихьна гьюрматлуди янашмиш шули, МФЦ-йин гъуллугъчйири дурарин игьтияжар тамамди гьуркIра.
Ич мухбир Ражаб Нуровди Табасаран райондиъ айи МФЦ-йиз регьбервал туврайи Эльшан Аьбдулжелиловдихъди идарайин ляхнин, диди агьалйирин гьуркIрайи гъуллугъарин гьякьнаан сюгьбат гъубхну.
– Эльшан Аьбдурягьимович, райондин агьалйирин гъуллугъар вахтниинди гьуркIбан бадали, МФЦ-йин ляхин фициб къайдайиинди албагну ачва?
– МФЦ-йин ляхин «Саб унчIв» саягъниинди албагна: агьалйир анжагъ чпин документар (паспорт, зегьметнан книжка ва гь. ж.) хьади гъюру, хъа имбу лазим вуйи кагъзар МФЦ-йин пишекрари гьязур апIуру. Табасаран райондин агьалйириз рягьят шлуганси, МФЦ-йин гъурулушдин подразделенйир Жулжагъ, Гурихъ, Хюрикк, ГьепIил, ТIюрягъ, Куркакк, ТинитI, Ярса, ТIивак, Къужник, Мягьрягъ, Арак, АхьитI гъулариъра арццна. Багарихьди шубубсан гъулаъ – Гуми, Сиртич ва Халагъ – центрин филиалар лихуз хъюгъди.
Табасаран райондин МФЦ-йиъ гъи 24 кас лихура. Чпин гъуллугъар хьади МФЦ-йиз гьар йигъан 80 касдилан зина инсанар илтIикIура.
– Жюрбежюр документар, кагъзар адагъбан бадали гьюкуматдин пошлина тувну ккунду. Пулин операцйир гъахбан бадали лазим вуйи аппаратар дивну аничв идарайиъ?
– МФЦ-йиъ учIвру йишвахь Урусатдин «Сбербанк» ПАО-йин банкомат дивна. МФЦ-йин айитIра банкоматар а, душваъ газарихъан ва акварихъан гьякъи, хъа гьацира госпошлинйир ва журумар, гьар жюрейин кредитарин пулар тувуз шулу. Дагъустан республикайин МФЦ-йи «РД-йин электронный ватандаш» кIуру цIийи проект ляхник кипна – диди агьалйириз, чпиз лазим вуйи документар, МФЦ-йиз дарфиди, хулаъ компьютерихъан интернетдиъди хътауз мумкинвал тувра. Думу проект уьмриз кечирмиш апIури, хайлин серенжемар гъахурача. «Госуслуги» кIуру порталиъ МФЦ-йин гъуллугъчйирин кюмекниинди Табасаран райондиъ гъийин йигъаз 30000 касди регистрация дапIна.
– Инсанарихьан саб ражари МФЦ-йиз илтIикIну фукьан игьтияжар гьуркIуз шулу?
– Гъи ич ляхниъ варитIан ужуди артмиш шулайи терефси бицIи ва кьялан предпринимателариз саб йишв’инди туврайи кюмек улупуз шулу. Гьамусяаьт предпринимателарин 185 жюрбежюр игьтияжар гьуркIуз мумкинвал ачуз. Саб ражари МФЦ-йиз илтIикIну, бицIи бизнесдин вакиларихьан хайлин чпин игьтияжар гьуркIуз шулу: УФНС-ди, Соцстрахованиейин фондди, Минсельхозди, транспортдин, энергетикайин ва аьлакьайин Министерствойи (таксистариз лицензйир тувбан), микрофинансированиейин фондди, РД-йин предпринимателарин тереф уьбхбан ва кюмек тувбан Центри ва жара идарйири гьуркIру гъуллугъар. Ич идарайиъ предпринимателарихьан чпин кархана гьюкуматдин гьисабназ гъадабгъуз, ички масу туврударихьан лицензйир адагъуз, гьар жюрейин гъулан мяишатдиз кюмек вуйи субсидйириз документар ацIуз, бизнес-планар гьязур апIуз ва саб жерге жара ляхнар тамам апIуз шулу. Ич пишекрар МФЦ-йиз илтIикIу агьалйириз гьар жюрейин кюмек тувуз гьязурди ву.
– Чухсагъул. Райондин агьалйирин игьтияжар гьуркIбан ляхниъ хъана артухъ хъуркьувалар ишричвуз.
