Ислам дин хъапIрайи йишвариъ мусурман машкврар динагьлийирин уьмрин саб пай ву. Думу машкврар аьхю аьшкьниинди ва лап шадди къайд апIуру. Машкврин йигъари гьарсар мусурман касдиз Первердигар Аллагьдиз шюкюр апIуз, дюъйир урхуз мумкинвал шулу.
Меккайиз бицIи гьяждиз гъягъювалра мусурмнарин машкврарикан саб ву. Дидиз Умра-гьяж ччвур тувна. БицIи гьяждиз, аьхю гьяждиз улупнайи вахт ктарди, йисандин арайиъ фуну вахтна вушра гъягъюз шулу. Гьарганси, гьаму йисанра бицIи гьяждин вахт Сауд Аравияйин диндин цирклиъ лихурайи аьлимари улупну. Умра – диндин рякъюъ айи мусурман касдиз мумкинвал аш, сунна тамам дапIну ккуни ляхин ву. Диди мусурман кас фарз вуйи гьяждиз гъягъювалихьан азад апIурадар, амма бицIи гьяждиз гъягъювали инсандин рюгь марцц апIуру, Аллагьдин терефнаан сабаб бикIуру.
Умра-гьяждиз гъягъбан шартIар а:
– гьяждиз гъягъру инсандиз учв яшамиш шулайи йишв’ан самолетдиъди гьяждиз гъягъюз ва кьяляхъ гъюз жандин мюгькам сагъ’вал ади ккунду;
– пулин дакьатар ади хьувал, пулин буржар ктрувал;
– инсандин азадвал – инсан дустагъдиъ, лукI’валиъ адарди хьувал.
Умрайиз хизанарихьан, йисар бегьем духьнайи жиларихьан, 17 йистIан цIибди яшар дару багахьлу жилижви хъади ялгъузди вуйи дишагьлийирихьан гъягъюз шулу.
Умра-гьяждиз гъягъру вахт улубкьна. 2019-пи йисан декабрин 29-30-пи йигъари Мягьячгъалайиан бицIи гьяждиз гъягърударин сабпи 500 кас гъушну. Дурар гъи-закур кьяляхъ гъюбанди ву. 2020-пи йисан январин 10-11-пи йигъари гьарсаб рейснаъ 175 кас ади Сауд Аравияйиз самолетарин кьюбсана рейс тIирхиди. БицIи гьяждиз гъушдар Сауд Аравияйин гирами йишвариъ 2 гьяфтайиъ гъузру.
Къайд апIувал лазим вуки, 2019-пи йисан Дагъустандиан гьяждиз гъушу инсанарин кьадар Урусатдин имбуну республикйирихь ва регионарихь тевиган, варитIан гизаф ву. Меккайиз ихь республикайиан 10 агъзуриинакьан агьалйир гъушну, дурарин саб пай дишагьлийир вуйи.
Дагъустандин гьяждин оператор «Марва-Тур» фирмайи ва Utair компанияйи Мягьячгъалайин аэропортдиан Джидда шагьриз самолетарин рейсар тешкил гъапIну. Му ихь республикайин агьалйириз гъулай ляхин ву.