«Табасаран райондин прокуратурайи 2018-пи йисан райондиъ къанун чIур апIбан 921 дюшюш, федералин къанунарихъди дюзди дяргъюрайи къанунсуз ихтиярарин 52 акт ашкар ва дурариан гьякьнаан тялукь уьлчмйир кьабул гъапIну. Гьаци, 142 представлениейиинди жюрбежюр гъуллугъариъ айи 107 кас низамнан жавабдарвалихъна гъахну. 9 уголовный ва 57 административ гьясиллувалин делойир гъитIирккну, суддиз 130 аьрза хътаъну, идарйирин ва тешкилатарин кIулиъ айи 22 касдиз къанун чIур дапIну даккниваликан гъапну», – ккебгънийи ич сюгьбат Табасаран райондин прокурор Къафлан Аьлимурадовди.
– Къанунар чIур апIбан дюшюшар экономикайин цирклиъ гизаф шула, – мялум гъапIнийи Къафлан Аьлимурадовди. – 2018-пи йисан думу цирклиъ къанун чIур апIбан 352 дюшюш ашкар гъапIну ва Табасаран райондин суддиз, душваъ гьял апIувал ккун апIури, 62 аьрза, къанунар чIур апIбан дюшюшар терг апIбан гьякьнаан 52 представление хътаъну. Дурариз лигбан натижайиъ жюрбежюр гъуллугъариъ айи 32 кас низамнан жавабдарвалихъна гъахну, 4 материалин гьякьнаан уголовный делойир гъитIирккну. Кьюб материализ гьелелиг лигури ими.
Прокурори къайд апIурайиганси, хайлин къанунсуз дюшюшар бюджетдин гьякьнаан къанунар тамам апIбаъ алахьура. КIули гъуху ахтармиш’валари улупиганси, райондин администрацияйи 2018-пи йисан бюджетдин кредитар, бюджетдин буржар ва муниципалин заминвалар туври гъахьундар. ДумутIанра савайи, финансарин гюзчивалин органари бюджетдин къанунчивалиин, бюджетдин дакьатар метлеблуди ишлетмиш апIбиин гюзчивал гъабхувалин гьякьнаан чпин вазифйир дикъатниинди тамам апIувал тямин апIурадар. Бюджетдин къанунар чIур апIбан 54 дюшюш ашкар гъапIну.
Райондин прокуратурайи Табасаран райондин гъуларин поселенйирин администрацйири бюджетарин налогарин дару гъазанжарин зиин идара апIбаъ федералин къанунар, яшайишдин къанунарин тIалабар тамам апIураш, ахтармишар гъухну. Дурарин натижйири улупурайиганси, райондин гъуларин поселенйириъ муниципалин мутмуйин сиягь дюзмиш апIурадар, жилин гьякьнаан вуйи къанунарин тIалабар чIур апIура. Думу терефнаан къанунар чIур апIбан 89 дюшюш ашкар гъапIну, камивалар терг апIбан бадали, 22 представление хътаъну, 13 гъуллугъчи низамнан жавабдарвалихъна гъахну.
Ккудубшу йисан райондин прокуратурайи ватандашарин зегьметнан ихтиярар уьрхбан месэлйириин гюзчивал гъабхувализ, иллагьки вахтниинди ватандашарин маважибар, пенсйир, пособйир ва жара социалин гьякъйир тувбаз ва гьадму метлебариз деетнайи дакьатар метлеблуди ишлетмиш апIбаз, асас фикир тувнийи. Думу терефнаан райондин прокуратурайи ккудубшу йисан къанунар чIур апIбан 385 дюшюш ва ихтиярарин 51 акт къанунарихъди дюзди дяргъюрайивал ашкар гъапIну ва дурарин гьякьнаан къанундиинди тялукь уьлчмйир кьабул гъапIну. Дупну ккундуки, ккудубшу йисан зегьметнан гьякъи тувбахъди аьлакьалу ихтиярар чIур апIбан 40 дюшюш ашкар дап1на ва дурарин гьякьнаан, къанун чIур апIбан дюшюшар дюз алаъбан бадали, 2 представление хътаъну. Натижайиъ гъуллугънаъ айи 25 кас низамнан жавабдарвалихъна гъахну.
Зегьметнан маважиб вазлиъ кьюб ражари тувну ккунду. Амма райондин образованиейин идарйириъ маважиб вазлиъ саб ражари тувра. Думу зегьметнан гьякьнаан къанун чIур апIувалси гьисаб шула. Бязи идарйирин кIулиъ айидари душваъ лихурайидарихьди, вазлиъ саб ражари маважиб туврушра, лихуз рази вуча кIури, аьрзйир дикIуз гъитра.
Мялум вуйиганси, зегьметнан маважиб, айтIан зегьметнан гьякьнаан къанундин къайдайиз, коллективдин йикьрариз, зегьметнан йикьрариз асас вуди, вазлиъ кьюб ражари тувну ккунду. Амма райондин образованиейин идарйириъ РФ-дин Зегьметнан кодексдин 136-пи маддайин тIалабар тамам апIурадар ва маважиб вазлиъ саб ражари тувра. Думу зегьметнан гьякьнаан къанун чIур апIувалси гьисаб шула. Бязи идарйирин кIулиъ айидари душваъ лихурайидарихьди, вазлиъ саб ражари маважиб туврушра, лихуз рази вуча кIури, аьрзйир дикIуз гъитра. Хъа дици гъапIну кIури, ляхин туврайирилан къанундиинди вуйи жавабдарвал алдабгъурадар. ДумутIанра савайи, райондин образованиейин идар-йириъ гьякъи тувбан кагъзин жюре тасдикь дапIнадар. Хъа думу РФ-дин Зегьметнан кодексдин 136-пи маддайин 2-пи пайнан тIалабар тамам дарапIувалси гьисаб шула.
Ахтармиш’валарин натижайиъ райондин прокуратурайи «Табасаран район» МР-дин администрацияйиз къанундин тIалабар чIур апIру дюшюшар терг апIбан гьякьнаан представление хътапIну ва 25 гъуллугъчи низамнан жавабдарвалихъна хуз гъитну.
Гьацира райондин прокуратурайи РД-йин Роспотребнадзорин пишекрихъди сатIиди «Табасаран район» МР-дин администрацияйин гъвалахъ тешкил дапIнайи «Благоустройство» МБУ-йи санитарвалинна эпидемиологияйин, муштарйирин тIалабар уьрхбан гьякьнаан къанунарин тIалабар фици тамам ап1ураш, ахтармишар гъухну. Дурарин натижйири улупганси, Хючна гъулан аьтрафариин «Гьясиллувалин ва ишлетмиш’валин зирзибилин гьякьнаан», «Агьалйирин санитарвалинна эпидемио-логияйин гьякьнаан» Федералин къанунарин ва гъуларин аьтрафариин марццишин уьбхбан санитарвалин къайдйирин гьякьнаан вуйи низамнамйирин тIалабар чIур апIбан гизаф дюшюшар ашкар гъапIну ва МБУ «Благоустройство», РФ-дин КоАП-дин 8.2 маддайиз асас вуди, административ жавабдарвалихъна гъабхну.
