РФ-дин просвещениейин министр Сергей Кравцовдин апрелин 7-пи йигъан гъабхьи конференцияйин кьяляхъ, хайлин экспертари 2020-пи йисан ЕГЭ-йин кампания тешкил дарапIувал ккун апIура.
Конференцияйиъ Сергей Кравцовди къайд гъапIганси, РФ-дин просвещениейин Министерствойи Роспотребнадзорин управлениейихъди сатIиди 2020-пи йисаз ЕГЭ-йин цIийи расписание тартиб гъапIну. Министрин гафариинди, гъябгъюрайи йисан COVID-19 коронавирусдин тIягъюн арайиз дуфнашра, ЕГЭ-йин кампания гъябгъиди, амма уьлкейиъ аьгьвалат къайдайиз дарфиш, думу гъабхуз улупнайи йигъар хъана дигиш апIуб мумкин ву.
Образованиейин цирклин экспертари ЕГЭ-йин йигъар кми-кмиди гьюдюхюрайивалихъди наразивал улупура. Дурари къайд апIурайиганси, 2020-пи йисан ЕГЭ гъабхбан чарасузвал адар, абитуриентар вузариз аьрза тувбан къайдайиинди кьабул апIуз шулу, хъа аьгъювалариан зяиф студентар сабпи сессияйихъан вузарикан ктаъбан теклиф апIура. Экспертарин фикриинди, имтигьнариз улупнайи вахт гьюдюхювали ЕГЭ-йин натижйириз гизаф тясир апIуру.
«Вахт гьюдюхювалиинди дигиш шулайиб фукIара адар. Йиз фикриан, манзилнаъди компьютериан дарс кивувалин къайдайиинди хулаъ ва мектебдиъ гъадагъурайи аьгъювалар сабсдар хьуб мумкин дар. Образование – мялимди чаз айи аьгъювалар машна машди ученикдиз туврайивализ кIуру», – ачухъ апIура чан фикрар «Абйир-бабарин гъайгъушин» тешкилатдин председатель Клара Мансуровайи.
Гъябгъюрайи йисан ЕГЭ-йин кампания гъабхбаз къаршуди удучIвнайидарин арайиъ «Тарихи дарсар кивру мялимарин объединение» тешкилатдин вакил, Урусатдин лайикьлу мялим Тамара Эльдейманра а. Дугъу къайд гъапIганси, абитуриентар аьрза тувбан къайдайиинди кьабул апIури гъахьишра, уьлкейин вузариъ варидариз йишвар гьуркIди. Фицики вари абйир-бабариз Москвайин, Санкт-Петербургдин ва жара аьхю шагьрарин асас вузарик веледар кауз ва дурариз гьадму шагьрариъ яшайишдин шартIар ккабалгуз пулин дакьатарин мумкинвалар адар.
Сарпирди 2020-пи йисан ЕГЭ дурубхбан теклиф хьади удучIвур Госдумайин образованиейинна илимдин комитетдин председателин сарпи заместитель Олег Смолин вуйи. РФ-дин премьер-министр Михаил Мишустиндиз дугъу хабар тувганси, тIягъвнин шартIариъ гьадму теклиф асас вуди фикриз гъадабгъну ккунду.
Эгер гьюкмин кIулиъ айидари ЕГЭ гъийин аьгьвалатнаъ гъибтиш, хъа коронавирус тарабгъувал сикин даршули гъабхьиш, ЕГЭ анжагъ манзилнан къайдайиъдитIан гъабхбаз мумкинвал гъубзрадар. Амма Урусатдин образованиейин гъурулуш му къайдайиинди имтигьян тешкил апIуз я технология, я психология жигьатнаан гьязурди адар. Мидкан гьеле 4-пи апрелиъ «Интерфаксдиз» вуйи интервьюйиъ Рособрнадзорин кIулиъ айирин заместитель Анзор Музаевди кьатI’иди гъапнийи: «Узу учву вари гъавриъ шлуганси хабар тувраза: ухьуз саб вуйи гьюкуматдин имтигьян манзилнаъди компьютериан мина гъабхуз шлу я къайда, я технологйирин мумкинвалар адархьуз».
Дугъан гафарихъди экспертарра рази ву.
Манзилнаъди компьютериан ЕГЭ гъабхбан мумкинваларикан чан фикрар ачухъ апIуб ккун апIури, Мягьячгъалайиъ айи АНОО-йин «Аьгъюваларин хал» мектебдин гендиректорин заместитель Эльвира Сайпуевайихьна илтIикIунча. Дугъу учуз гьамциб жаваб тувнийи:
– Ич «Аьгъюваларин хал» электронный мектебдин ЕГЭ-йихъди аьлакьалу аьгьвалат гьамциб ву: учу саб гъварч авторвалин курсар гьязур гъапIунча. Дурар пишекрари, яна репетиторарин ляхнихъди ва ЕГЭ гъабхбан къайдайихъди таниш вуйи вузарин мялимари, дюзмиш гъапIну.
ЕГЭ-йин гьязурваликан улхуруш, ЕГЭ-йихьна анжагъ саб мектебдин кьувватариинди гьязур хьуз шулдар. Мектебдиъ жанлуди урхурайири заан баллариз имтигьян тувувалиъ гизафси репетиторарин ляхнира важиблу роль уйнамиш апIура.
Гъийин аьгьвалатнаканра дарпиди гъузуз шулдарзухьан: гьамусяаьт гизаф репетиторар манзилнаъди компьютериан мина дарсар тувуз гьязурди адар. Гъи ихь бицIидар ЕГЭ-йихьна саб жюрейииндира гьязурди адарихь, фицики манзилнаъди компьютериан мина дарс кивбан къайда вари абйир-бабари чарасуз вуйибси кьабул апIурадар, мидланра гъайри, хайлин мялимар, мектебар, ученикар му къайдайихъди танишди дар».
Амма, гьаддихъди сабси, 6-пи апрелиъ норматив ихтиярарин актарин проектарин порталиъ вахтназди илдипнайи ЕГЭ-йин проект улупна. Думу документдиин биналамиш духьну, ЕГЭ-2020 кампания 8-пи июндиъ ккебгъди. Думу йигъан мектебдин выпускникари географияйиан, литературайиан, информатикайиан имтигьнар тувру. 11-пи июль имтигьнарин аьхиримжи йигъ ву. Урус чIалнаан вуйи имтигьян 11-пи июндиъ, хъа математикайин бинайин ва профилин дережйириан – 15-пи июндиъ шулу. Тарихдин ва физикайин предметариз 18-пи июндин йигъ дивна, хъа обществознание ва химия – 22-пи июндиъ, биология ва харижи чIалнан бикIбан къайдайиинди вуйи имтигьнар 25-пи июндиъ, хъа дибрикIди жаваб тувру имтигьян 26-пи ва 29-пи июндиъ гъахуру.
