Зубайдат Шябанова
Улихьна йигъари интернетдиъ Табасаран райондин Рушвул гъулаъ тикмиш апIурайи цIийи мистан шиклар уларикк ккархьнийиз. Гьаму девриъ цIийи хулар дивуз, дурар катIуз, унчIвар-раккар гъивуз, айтIан ляхнариз ва ккабалгувализ асккан гьисаб 5-6 миллион манат харжар удучIвру вахтна, гъулаъ мист фици ва шлин кюмекниинди диврайикIан кIуру суалар арайиз гъафнийиз. Сад-кьюд йигъ улдубчIвбан кьяляхъ узу думу гъулан имам Байрамбег Гьяжиевдихъди сюгьбат гъубхнийза.
«Рушвул гъулаъ 1950-пи йисари мистан имам вуди Гьяжифейтулла халу кIурур гъахьну. Гьяжифейтулла халу ич гъул’ан гьяждиз гъушдарикан сарпир вуйи. Мист гъулаъ думугандиз улихьна йисари ади гъабхьиб ву. Совет вахтари мист хъябкьну. Дидин ерина думу хулариъ клуб, библиотека, кино улупру йишв абццнийи. Гъуландар жвуми йигъан гъудгниз автобусдиъди шагьриз гъягъюри гъахьи. Думуган гъулан агъсакъларихъди Эрзиман халура хъайи. Эрзиман халу ислам диндикан бегьем аьгъювалар айи кас гъахьну, ва, гъулан жямяаьтдин йикьрариинди, 1992-пи йисан, гъулаъ мист абццну, дидин имамди Эрзиман халу тяйин гъапIну. Узу Эрзиман халуйихь аьгъювалар гъадагъури гъахьунза.
Эрзиман халуйин кьяляхъ, Фятяли халуйи 2016-пи йисазкьан гъулаъ имамвал апIури гъахьнийи. Хъа думура кечмиш гъахьиган (чпин гунгьарин аьфи апIри), имамди узу ктагънийи.
Улхьан йисарихъанмина мист швнуб-саб ражари рас апIури гъахьунча. Хъа йисар гъягъбахъ фунуб вушра дарамат йирси шулу. Мистан цалар тIуркIуз хъюгъну, бязи йишвариан аьхю урхъар адахьна. Гъулан жямяаьтдиз му аьгьвалат рябкъюри, мист рас апIбакан улхури гъахьну. АйтIан адахьнайи урхъар катIри гъахьунча, гьар йигъан гъваъ рас апIурушра, амси йигъари, айитIинди мархь гъюри, вари халачйир кьяши апIуйи. Гъубшу Рамазандин вазлин улихь гъуландарихъди цIийи мист дивуз йикьрар гъапIунча. Рамазандин ваз ктабхъубси, кьюр уста Хюрикк гъул’ан, шагурд ГьепIлан дидисну, мистан тикилиш’валин ляхнар ккергъунча. ЦIийи мистак гъуландари варидари чпин пай кивра.
Сабсана дарпиди гъибтуз шулдарзухьан, гьамусяаьт хусуси метлеб айи дявдин операцияйиъ айи ич гъулан баяри чпин маважибдикан гьар вазли мистаз пул хътапIура. Гьацира гъул’ан удучIвну Урусатдин жюрбежюр шагьрариъ яшамиш шудайи ватандашаризра чухсагъул. Дурарин ччвурнахъанра мистаз кIури абццнайи карточкайихъна пул гъюра. Вари пул кьатI’иди фтихъ ва фици харж шулаш, бикIурача. ВуйиштIан, цIийи дараматар тикмиш апIруган, кьадарсуз гизаф аьхю харжар удучIвуру», – гъапнийи ич сюгьбатнаъ Байрамбег халуйи.
Хусуси метлеб айи операцияйиъ айи эскрарира гьар вазли мистаз пул хътапIура гъапиган, дурарин баркаллу ляхникан гьедрерхди гъузуз гъабхьундайзухьан, ва думу ляхник асас пай киврайидарикан сар вуйи Керим Рамазановдиз зенг гъапIнийза.
Керим Рамазанов 2019-пи йисан Карачаево-Черкессия республикайиъ Урусатдин Яракьлу кьувватарин жергйириъ учIвну. 2022-пи йисхъанмина думу хусуси метлеб айи дявдин операцияйиъ иштирак шула.
«Узухъди хъайи ТIаттил гъулан баяри ич сюгьбатнаъ ктибтганси, дурари гьар вазли гъулан жямяаьтдиз лазим вуйи ляхнариз пул хътапIура. Мидкан хабар гъабхьиган, учура багъри гъулаз саб фицибкIа вуш ужуб ляхин апIуз кьаст гъапIнийча. Ич гъулан йирси мистан гьялнакан ктибтурайи видео интернетдиъ, вацапдиъ ва жара социалин сетариъ гъябкъган, хусуси метлеб айи дявдин операцияйиъ айи ич гъулан баярин вацапдиъ саб десте тешкил дапIну, гъулан мистаз кюмек тувбан йикьрар гъапIнийча. Вари рази гъахьнийи. Баярин дестейиз 15 кас дахил гъахьи. Думуган йирси мист рас апIайиз, цIийиб тикмиш гъапIиш ужи шулу, кIуру йикьрарихъна дуфну, гъулан имам Байрамбег халуйиз зенг гъапIнийча. Хъасин мидин гьякьнаан гаф-чIал апIуз гъулазра гъафича. ИкибаштIан, гъуландарира, удучIвну душнайидарира мист дивуз пулин кюмек тувра.
Дявдин женгариъ гъагъи дюшюшарра шулу. Магьа улихьнаси мистаз гьар вазли пул хътапIурайи ич гъулан баяр Аьбдуллагь Наврузов кечмиш гъахьну, хъа Юзбег Межидов бейхабарди гъудургдарин гьисабнаъ а. Аьбдуллагьди ва Юзбегу май вазлихъанмина чпин маважибдикан гьар вазли пул хътапIури гъахьнийи. Хусуси метлеб айи дявдин операцияйиъ ич гъулан 5 бай кечмиш гъахьну. Шубур кивна, кьюр бейхабарди гъудургдарин гьисабнаъ а. Чпин гунгьарин аьфи апIри. Мист тикмиш дапIну ккудубкIайиз учу, гъийиху баярин ва гъулан жямяаьтдин гьюрматназ учхьан шлу кюмек тувуб давам апIурача», – гъапнийи Керим Рамазановди.
Чпи гъагъи аьгьвалатнаъ ашра, багъри гъулхъан, гъуландарихъан юкIв убгурайи баяриз баркаллагь дарпиди гъузуз шулдар. Наан ашра, дурар Аллагьди уьрхри ва чпин хизанарихьна, абйир-бабарихьна сагъ-саламатди рукьри. Эскрарин ва кечмиш гъахьи игитарин кюмек гъуландари уьмурлуг гьюрматлуди кIваъ уьбхиди. Хъа жараси гъабхьиш, мистру чав дидкан гьар йигъан хьуб ражари кIваин апIиди.
