Айгуль Мягьямедова
25-пи апрелиъ МВД-йин РД-йиъ айи министр Аьбдурашид Мягьямадов республикайин журналистарихъди гюрюшмиш гъахьну. Дагъустандин айтIан ляхнарин министри чан улхуб 2024-пи йисандин ляхнин асас натижйирилан ккебгънийи.
«Республикайиъ тахсиркарваларихъди вуйи аьгьвалат дигиш гъабхьну: гьисабназ гъадагънайи тахсиркарваларин кьадар 13800 ву, му гъубшу йисандин тялукь вахтнахь тевиган, 1,1% цIибди ву», – гъапнийи Аьбдурашид Мягьямадовди.
Тахсиркарваларин уьмуми кьадар цIиб дубхьнашра, экономикайин ва хусуси эйсивалин месэлйирихъди аьлакьалу тахсиркарвалар цIиб шуладар. Инсандиз къаршу вуйи тахсиркарваларин кьадар 2,2% артухъ гъабхьну. ВариатIан читин аьгьвалат наркотикарихъди вуйи тахсиркарваларинуб ву. Эгер 2024-пи йисан январин вазли гьадму жюре 133 тахсиркарвалар гьисабназ гъадагънаш, цци январин вазли му улупуб 430 (223% артухъ) тахсиркарвалар духьна. Министри къайд гъапIганси, думу ляхин наркотикар наан дивнаш манзилнаан мялуматар тувру чIатху десте бисувалихъди аьлакьалу ву. Гъубшу йисан Дагъустандиъ полицияйин гъуллугъчйири 180 кило (асас вуди синтетикайин ва марихуана) наркотикар гъидисну, синтетикайин наркотикар гьязур апIру 3-4 лаборатория терг гъапIну, 15-диинакьан наркопритонар хъяркьну, наркотикар тарагъбахъди аьлакьалу вуйи 2200 уголовный дело гъитIирккну.
Дагъустандиъ сач экстремист жюре тахсиркарваларин кьадар артухъ гъабхьну. Гъубшу йисан июндин 23-пи йигъан гъабхьи, МВД-йин 15 гъуллугъчи гъийиху хажалатнан дюшюш кIваин дарапIди гъибтуз шулдар… Аьбдурашид Мягьямадовди гъапиганси, думу дюшюшдин кьяляхъ гъубху ляхнин натижайиъ экстремиствалин дестйир арайиз хпахъди аьлакьалу 45 кас уголовный жавабдарвалихъна гъахну, гьязур апIурайи юкьубсана теракт ашкар гъапIну.
РД-йиъ айи МВД-йин министерствойин кIулиъ айири пресс-конференцияйиъ чпин ляхниъ читинди дийибгънайи сабсана месэла – кадрйирин кьитвал – гъитIибккнийи. Министри туву мялуматариинди, гьамусяаьт Дагъустандин МВД-йин гъурулушдиъ 15% гъуллугъчйир гьуркIрадар, ва му гьялнан асас себеб маважиб цIибди вуйивал ву.
Рякъяриъ кьадарсуз гизаф видеокамерйир диврайивалихъди журналистари чпин наразивал улупган, Аьбдурашид Мягьямадовди му ляхнин мянфяаьтнакан гъапнийи. «Татарстандиъ камерйир дивну 15 йис ву. Дурари гьаци ляхин албагнаки, инсан хул’ан удучIвган, лазим гъабхьиш, думу кьяляхъ гъяйизкьан дугъахъди гюзчивал гъабхуз шулу. Камерайи къайдасузвалартIан гьисабназ гъадагъурадар. Эгер узу къанундин къайдйир уьрхюраш, камерайи узуз зарар туврадарзуз. Ухьу камерйир айивалиин рази вуди ккунду. Камерйири гьисабназ гъадагъу къайдасузваларихъан туврайи штрафари ич идарайиз гъазанж хурадар. Республикайин бюджетдиан саб кепек пул учуз гъюрадарчуз. Учу республикайин бюджетдиз варитIан гизаф налогар туврайи идара вуча», – аьлава гъапIнийи министри.
«Табасарандин нурар» газатдин журналистди Табасаран райондин Хючна гъулаъ айи ОМВД-йин идарайин месэла гъитIибккнийи. ОМВД-йин дарамат Хючназди машинар гъюру ва гъягъру асас рякъюхъ ерлемиш дубхьна. ГвачIнинган полицияйин варждиинакьан гъуллугъчйир ляхниз гъюра ва дараматдин улихь ва багахь кючйириъ чпин машинар дерккра, дурарихьна гъулариан дуфнайи маршруткйирна машинарра, натижайиъ райцентрин кьялаъ инсанариз лик алдабгъуз йишв гъубзрадар. Хъа йишвну кIуруш, 2013-пи йисан полицияйин идарайин раккнарихъ теракт гъабхьихъанмина, идарайин улхьантина гъябгъюрайи рякъ хъябкьна. Гьаму читинвалар арайиан адагъбан бадали, газатдин журналистди полицияйин идарайин гъуллугъчйир жара, ачухъди вуйи йишвахь хьайи хулариз адауз мумкинвал аш лигуб ккун гъапIнийи.
«Дугъриданна, 2013-пи йисан Табасаран райондин полицияйин отделин улихь теракт гъабхьнийи, полицияйин кьюр гъуллугъчи гъийихнийи, 16 касдиз зийнар гъахьнийи. Гьаддихъанмина душваъ хатIасузвал уьбхбан къайдйир мюгькам дапIна. Вушра йишвну рякъ хъябкьюб дюзи ляхин дар. Думу месэлайин гьякьнаан фикир апIидихьа. Хъа полицияйин идара жара хуларизди адабгъуз райондин жара дарамат аш, гьадму месэлайизра фикир тувдихьа», – гъапнийи Аьбдурашид Мягьямадовди.
