Наргиз Гулечова
17-пи январи Дагъустан Республикайин Глава Сергей Меликовдин регьберваликкди республикайин энергетикайин месэлйириз бахш дапIнайи совещание кIули гъубшну.
Совещанийиъ «Россети – Кафари Кавказ» ПАО-йин директор Роман Левченко ва «Россети – Кафари Кавказ» ПАО-йин «Дагэнерго» филиалин директор Мягьямедхабиб Мухумаев иштирак гъахьну.
Совещаниейиъ асас вуди гъитIибккнайи месэла гьамусяаьт республикайин энергетикайин цирклиъ гъягъюрайи ляхнарикан вуйи. Чан улхбаъ республикайин Главайи къайд гъапIганси, аквар кутIутIушври яшамиш хьувал – думу инсанарин ужуб уьмурси, республикайин экономика-йинна яшайишдин артмиш’валин чарасуз вуйи шараитра ву.
«Республикайин агьалйириз лазим вуйи варитIан асас проектар, эгер аквар адарди гъабхьиш, гьич сабкьан юрутмиш апIуз шулдар», – гъапну Сергей Меликовди.
Совещаниейин аьхириъ Сергей Меликовди, республикайин энергетикайин гъурулушдин гьякьнаан журналистарин суалариз жавабарра тувнийи.
Мягьячгъала шагьриъ гьар йигъан пландиинди кутIушвурайи акварин гьякьнаан Главайи мялум гъапIганси, гьамусяаьт меркездиъ айи читин аьгьвалат шлубкьан ухди гьял апIбан бадали, пишекрари хайлин зегьметар зигура, амма, гьар йигъан аквар кутIутIушвди, думу дигиш апIуз шуладар.
«Сач чвлинна кьюрдун фаслихьна гьязур хьпан бадали, «Россети – Кафари Кавказ» ПАО-йин «Дагэнерго» филиализ дакьатар жара дапIнадайи. Кьюрдухьна гьязур хьпан бадали, Роман Левченкойи ва республикайин энергетикайин гъурулушари дакьатар агури, кьюрдухьна гьязур шуз хъюгънийи, аммаки, августдин вазлиъ яман манишнаан арайиз гъафи дюшюшар себеб духьну, гьяйифки, республикайин аьхю шагьрар кьюрдухьна гьязур апIуз вуйи дакьатар харж гъапIну.
Республикайин энергетика гьамциб читин гьялнаъ ади хайлин йисар ву. Йислан-йисаз цIилар киврайиганси, айидар рас апIури гъахьну. Августдин вазли Урусатдин Президент Владимир Путиндиз республикайин энергетикайин гъурулуш айи гьялнакан ктибт-ган, дакьатар деетну, аммаки думу пулихъ кьюрдухьна гьязур хьувалин ляхнар кьюрдун вазари тамам апIуб алабхъура. Хъа эгер гьамус думу ляхнар кIули дурухиш, хьадан вазари хъанара артухъди читинвалар арайиз гъюб мумкин ву. Гьаддиз, гъи пишекрари расвалин ляхнар давам апIбан бадали, чарасуз вуди пландиинди аквар ктIушвура.
Хулаъ аквар кутIушвну, кьюрдун вахтна аьхъюди, хъа хьадан вахтна айи ипIру-убхъру сурсатар чIур шулайи касдиз, пландиинди вая авария дубхьну аквар кутIушвнайидар вуш, зат тафавутвал адар.
Ихь республикайин хайлин агьалйириз, хъа асас вуди газ адарди гъулариъ яшамиш шулайидариз, кьюрдун вахтна манишин туврайиб анжаб саб электричествотIан дар. Гьаддиз узуз, республикайин Глава вуди, цирклиъ гъахурайи расвалин ляхнар гьяракатниинди ккудукIну, агьалйирин аквар ктIутIушвувал лап важиблуди рябкъюразуз», – гъапну Сергей Меликовди.
Республикайин главайи аквар ктIушвбан гьякьнаан агьалйирихъди аьалакьайиъ духьну ккуниваликанра гъапну. Дугъан гафариинди, инсанарихьна аквар ктIушвуз ккайивалин мялумат вахтниинди дурубкьну ккунду.
Мисалназ, сяаьт 9-ди аквар кутIушвну, пишекрар сяаьт 12-ди ляхнихъ хъюгъруганси ваъ, хъа чан ляхнихъ хъюгъру вахтна аквар ктIушвруганси.
Главайин гафариинди, гьаму жюрейиинди ляхин апIури гъабхьиш, агьалйириз алахьурайи читинваларра кам хьиди.
«Региондин идара апIувалин центриз (ЦУР) агьалйирихьан аквар кутIушвбахъди аьалакьалу вуди гъюрайи аьрзйириз учура фикир туврача», – кIура Сергей Меликовди.
Къайд дапIну ккундуки, 1-пи сентябрихъан 12-пи январизкьан ЦУР-из электроэнергияйихъди аьлакьалу вуди, 16 агъзур аьрза дуфна. Гьадрарикан 13 агъзур аьрза Мягьячгъала шагьрин агьалйирихьан ву, аьхюнубсиб пай – пландиинди аквар кутIушвурайиваликан мялуматар тувуб тешкил апIбан ляхин лап исди айивалин гьякьнаан.
Журналистарин суалариз Роман Левченкойира жавабар тувнийи. Дугъу мялум гъапIганси, Мягьячгъалайин электрик сетарин шубуб пайнакан саб пай арендайиъ а, хъа имбудар вари эйси хътарди айидар ву.
«Сач думу сетар оформить дапIну, кадастровый учетдиъ тIаъну. Фицики, сетар арендайиъ айивализ лигну, къанундиинди душвариъ инвестицйирин программйир юрутмиш апIуз ихтияр адар. Хьадан ва кьюрдун вазари аквар ктIутIушвбан бадали, гьамусяаьт электричество ктIубшвури, цирклиъ расвалин ляхнар гъахуз мажбур вуча», – гъапну Р. Левченкойи.
«Россети – Кафари Кавказ» ПАО-йин директори мялум гъапIганси, 2023-пи йис’ан 2026-пи йисазкьан рес-публикайин энергетикайин цирклиъ 11 миллиардна 800 миллион манатдин дакьатар харж дапIну, айи читин аьгьвалат дигиш апIиди. Гъийин йигъаз 1 миллиардна 208 миллион манат компанияйихьна сарун дурубкьна. Асас вуди думу дакьатар трансформаторарин подстанцйир цIийи алауз харж апIиди.
