Мейлан Нежефов
Уьлкейин Президент Владимир Путинди «Ватан уьбхюрайидар» фонд ачмиш апIбан къарар адабгъхъанмина кьюд йистIан артухъ гъубшну. Думу фонд Дагъустандиъра кьувватлуди гьяракатнаъ а. Гьаму кьюд йисандин арайиъ хусуси метлеб айи дявдин операцияйиъ айи эскрариз думу фондну хайлин учIру месэлйир гьял апIуз кюмек тувну.
Улихьна йигъари узу сюгьбат гъубху Имамудин Агъабаев Дагъустан Республикайин Хив ва Агъул районариъ айи «Ватан уьбхюрайидар» гьюкуматдин фонднан тешкилатдин координатор ву. ЦIийи гъуллугънаъ ляхин апIури гьеле 4 вазтIан даршра, му вахтнан арайиъ дугъу чан ляхин мюгькамди ккабалгну. Ич сюгьбатнаъ Имамудин Агъабаевди чан ляхнин вазифйирикан, жвуваз алахьурайи читинваларикан, Хив ва Агъул районариан вуйи дудургнайи эскрарикан ктибтнийи.
«Хив ва Агъул районариъ айи «Ватан уьбхюрайидар» гьюкуматдин фонднан гьисабназ 20-рихьна гъийиху эскрарин хизанар гъадагъна. Дурарикан 19 эскер Хив ва сар Агъул районариан ву. Хусуси метлеб айи дявдин операцияйиъ зийнариан инвалидар духьну дуфнайидар 4-5 кас а, хъа жюрбежюр дявйирин операцйириъ иштирак духьну, «дявдин ветеран» статус айидарин кьадар 20 кас ву. Гьяйифки, хусуси метлеб айи дявдин операцияйин женгар гъягъюрайи йишвариъ Хив райондиан 10-рихьна эскрар бейхабарди дудургна. Дурарин багахьлуйирин ДНК гъадабгъна. Кьюр эскер фужар вуш аьгъю гъахьну, ва дурар чпин гъулариз духну кивну.
Узу кьюбиб районариан вуйи эскрарин уьмуми кьадарнакан улхурадарза, икибаштIан, дурарин кьадар аьхюб ву, узу гьамусяаьт фондназ илтIикIнайидарикан ва фoнднан гьисабназ гъадагънайидарикан кIураза», – ккебгънийи ич сюгьбат Имамудин Агъабаевди.
Дугъу къайд гъапIганси, гъийиху эскрарин гьар кьюбпи хизан ва гьамусяаьт дявдиъ айи эскрар фондназ жилин месэла гьял апIуб ккун апIури илтIикIуру. Хъа, гьяйиф, Хив райондин гъулариъ жилар гьуркIрадар. Му месэла учIрударикан саб ву.
«ИкибаштIан, жилар адаршра, шлубкьан му месэла гьял апIуз чалишмиш шулача. Улихьнаси Хив райондин глава Ярмет Ярметовди эскрариз хулар дивуз жилар гъулан мяишатдин дахилнаъ айидарикан жара апIру рякъяр агурайиваликан гъапнийи. Фонднан гьисабнаъ айидариз жил нубатнахъди тувру. Хусуси метлеб айи дявдин операцияйиъ гъийиху эскрарин хизанарин жилихъди аьлакьалу месэла сабпибди гьял апIиди. Жил жара апIбахъдиси, жилин месэлайихъди аьлакьалу кагъзар къайдайиз хуз даршулайивалин месэлйирра бязи эскрариз гъагъиди алахьура. Мисалназ, Хив гъул’ан вуйи сар эскри, чан абайин ликрихъ хъайи жил чан ччвурнахъ хъибтIуз даршули, хайлин вахт вуйи. Му месэла гьял апIуб ккун апIури, учухьна фондназ илтIикIну. Эскер учв гьамусяаьт хусуси метлеб айи дявдин операция гъябгъюрайи йишваъ а. Узу дугъан ляхин дюз апIбиин лихураза.
Кюмек туву дюшюшарикан улхуруш, улихьнаси Фурдагъ гъулаъ рякъяр рас апIурайи вахтна, думу гъул’ан вуйи, хусуси метлеб айи дявдин операцияйин иштиракчи, гьамусяаьт демобилизовать дапIнайи эскрин хулариз зарар тувнийи. Эскер, чан хулар рас апIуз пулин дакьатарин кюмек ккун апIури, учухьна илтIикIну. Гьадму рякъюн расвалин ляхнар гъархбаъ жавабдар касди хулар рас апIуз эскри гъапи кьимат жара гъапIну», – ктибтура координатори.
«Ватан уьбхюрайидар» фонднан яшайишдин месэлйирин координаторин асас вазифйирик чахьна илтIикIу эскрариз сагъламвалин, реабилитацияйин, санаторияйинна курортдин цирклариан, яшайишдин месэлйир гьял апIбаъ, гьацира гьюкуматдин терефнаан туврайи льготйирихъди аьлакьалу документар гьязур апIбаъ, психологияйин кюмек тувбаъ, образование гъадабгъбаъ, ляхнихъди тямин апIбаъ кюмек тувуб ву. Гьацира дугъан вазифйирик гъийиху ва зийнар духьнайи эскрарин хизанариз кюмек тувру рякъяр агуб, бейхабарди гъудургу эскрарин хизанарин тялукь анализарин генетический ДНК гъадабгъуб ва жара ляхнар кIули гъахуб кабхъра. Кюмек гъадабгъбан бадали, эскрар вая дурарин хизанарин вакилар «Ватан уьбхюрайидар» фондназ, социальный координаторихьна илтIикIну вая фондназ зенг дапIну ккунду.
– «Ватан уьбхюрайидар» фонд Урусатдин вари регионариъ либхура, дидин вакилар Ватандин маракьар уьрхюри гъахьи ва гьамусяаьтра уьрхюрайи гьарсар эскрин игьтияжар, арайиз гъюрайи месэлйир вари терефариан гьял апIуз чалишмиш шула. Дугъриданна, учу ляхнин графикдиз дилигди, ич улихь дивнайи вазифйир тамам апIури, ихь эскрар бадали суткйириинди лихуз гьязур вуча. Узу йигънура, йишвнура зенгар кьабул апIуз, ветеранарихъди, гъийиху вая бейхабарди гъудургу эскрарин хизанарихъди гюрюшмиш хьуз гьязур вуза. Йисандин аьхириз Ватандихъан чпин жанар туву ихь гьарсар эскер гьисабназ гъадагъуз, дурарин хизанариин улукьуз, дурариз гележегдиъ кюмек тувбан бадали, гьарсаб хизандин месэлйирихъ хъпехъуз планарик кайиз.
Йиз ляхниъ варитIан гъагъиб, хусуси метлеб айи дявдин операцияйиъ бейхабарди гъудургу эскрарин багахьлуйирин дердери тIубкIурайи юкIв ва нивгъари ацIнайи улар рякъюб вузуз. Йигъ-йишв дарпиди дурар бейхабарди гъудургу чпин веледдикан, жилирикан вая ккуни адашдикан саб жюрейин мялумат адаршра, думу наан айкIан, дугъаз фу дубхьнайкIан, кIури, фикрар апIури, думу сагъ-саламатди гъюру кIури, умуд кади ккилигура. Бязидариз чпин веледарихьан мялумат адарди йисар шула. Вари терефариан варитIан дерд, хажалат ва читинвал гьадрариз а», – гъапнийи Имамудин Агъабеговди.
Улихьнаси Хив ва Агъул районарин «Ватан уьбхюрайидар» фондну гъабхурайи ляхниз кьимат тувуз, КЦСОН-дин ва районарин администрацйирин терефнаан фонд материалинна технический цирклиан тямин апIувал ахтармиш апIуз Хив райондиз РД-йин Правительствойин председателин заместитель Аьбдурягьман Мягьмудов гъафнийи. Месэлйирихъди таниш хьпан кьяляхъ, дугъу фонднан вакилариз чан терефнаан фуну вахтнара кюмек тувуз гьязур вуйиваликан гъапнийи.
