Умгьанат Сулейманова
16-пи июли Табасаран райондин Хючна гъулаъ цIийи модельный библиотекайиъ «Поэзия террориз къаршуди» ччвур тувнайи гергми стол кIули гъубшну. Му серенжем Дагъустандин писателарин союзди Табасаран райондин администрацияйихъди сатIиди тешкил гъапIнийи.
Гергми стол ккебгъайиз Дагъустандин писателарин союздиан дуфнайи хялари – тешиклатдин председатель, Дагъустандин халкьдин шаир Марина Аьгьмедовайи, табасаран секцияйин кIулиъ айи шаир Сувайнат Кюребеговайи ва авар писателарин секцияйиз регьбервал туврайи Гьямзат Изутдиновди – ерли шаирарихъди ва писателарихъди сатIиди Ургур чву-ччвун ва сар чуччун гъалайин багахь хусуси метлеб айи дявдин операцияйиъ чпин жанар фида гъапIу игитариз бахш вуди ибтнайи «КIваин уьрхбан багъдиъ» гюмбтихъ кюкйир дивнийи.
Гергми стол ачмиш гъапIур ва кIули гъубхур Сувайнат Кюребегова вуйи.Мяракайиз Табасаран райондин гъулариъ айи библиотекйирин вакилар ва табасаран шаирар дуфнайи.
Сабпи гаф шаир Марина Аьгьмедовайиз тувнийи. Дугъу гьаму жюрейин профилактикайин серенжемар жигьиларихъди кми-кмиди гъахувал лап важиблу вуйиваликан гъапнийи. «Терроризм варитIан хатIалу тахсиркарваларикан вуйивал гьисабназ гъадабгъну, райондин администрацияйикан, мектебарин, сагъламвалин идарйирин, гъуларин поселенйирин кIулиъ айидарихъди сатIиди, жямяаьтлугъ тешкилатариъ иделогияйин ляхин жанлу апIбаз артухъ фикир тувуб ккун апIурхьа. 23-пи июнди Дербент ва Мягьячгъала шагьрариъ гъахьидарстар гьядисйир текрар дархьбан бадали, ухьу вари чарйир дизигну ккунду. Ихь багъри дагъустан халкь гьарган чан рягьимлувалиинди, ислягьвалиинди, мясляаьтназ шерик вуйивалиинди адлу вуйи. Гьадму баркаллу аьдатар ухьу дюрхну ккунду.
Гъи сарун ухьухь лап касиб вуйидар имдар гъапишра, кучIал дар, гьаз гъапиш гьюкуматди гьамус инвалидариз, гизаф бицIидар хъайи, цIибди тяминди вуйи хизанариз аьхю фикир тувра. Хъа сагъу, ляхин удукьру ватандашариз гъазанмиш апIуз гизаф мумкинвалар а. Гъи ихь агьалйирин ипIуб-алабхьуб, деврин техникайихъди тяминвал гъябкъиган, кIваз хуш шулу. Гьяйифки, жигьилариз чпи ктабгъу пишейихъди вуйи гьаммишанлугъ ляхин адрувал гьелелиг аьхю камивалди гъубзра.
Сабсан ляхникан ачухъди дупну ккунду. Фукьан ухьу мяракйир гъухишра, ихь жямяаьтлугъ гьелелиг бегьемди сагъ дубхьну адар. Гьаддиз ухьу аргъаж шулайи насларин рюгьнан тербия за апIбаз рякъяр дагну ккунду. Гьадму метлеб ади гъабхурайиб вуйихь гьаму гъийин серенжемра», – гъапнийи МаринаАьгьмедовайи.
Мярака давам апIури, табасаран шаирари – Аьбдулмежид Къурбановди, Аьбдурягьим Аьбдурягьимовди, Идаят Аскеровди, Аьбдусалам Аслановди, Лиманат Эмирбеговайи – гергми столин темайиз тялукь вуйи шиърарра гъурхнийи. Терроризмдин къурху, дидкан ислягь уьмриз айи хатIа Аьбдулмежид Къурбановди чан «ЧIиви ригъ» шиъриъ лап шикиллуди улупнийи:
Эй инсанар!
Ккебехъай саб геренди,
ичв гьюжатар,
Улхбар дерккай саб сягьял.
Инсан дукIна,
гюлле абсну бедендиъ,
Ва кутIубшвна
Дугъан уьмур. Фатигья.
Баб ишура,
Дебккай дяви, гъалмагъал.
Жил ибшура,
АпIури а Жили чIигъ:
Эй инсанар,
МукутIушванай ичв ригъар,
Гьарсар инсан
ЧIиви ригъ ву, чIиви ригъ!
«Гирами ватанагьлийир, му узу гъурху цIарар, гьарсар ихь табасаран бай гъакIну кIури хабар гъабхьиган арайиз гъафидар ву. Сар касдира, йиз бай дявдиъ а, хъа тмуну касдин адар дупну, фикир дарапIри. Ухьу варидари сатIиди ихь Ватан бадали чпин жанар фида гъапIу игит эскрарикан вуйи шиърар, ихтилатар дикIури, саб вахтнара дурар кIваълан гьархидархьа», – гъапнийи шаири.
Гергми столин имбу иштиракчйирира му учIру темайиан чпин фикрар ачухъ гъапIнийи. Меценат Айваз Рамазановди, мялим Сейранат Аьбдуллаевнайи чпин улхбариъ гьял апIурайи темайиз аид вуйи, хайирлу гафара гъапнийи.
Серенжемдин аьхириъ Да-гъустандин писателарин сюздин председатель Марина Аьгьмедовайи Табасаран райондин модельный библиотекайин директор Рафик Аьлиевдиз гьюрматнан грамота тувнийи. Дагъустандин писателарин союздин табасаран секцияйин кIулиъ айи Сувайнат Кюребеговайи му мяракайиъ Урусатдин журналистарин союздин член Аьбдулмежид Рашидовдиз, думу Дагъустан писателарин союздиз кьабул апIбан шагьадатнама тувнийи.
Гергми столин натижйир йивури, Сувайнат Кюребеговайи гьамци гъапнийи: «Гьюрматлу касар, учву гъи ихь му «Поэзия террориз къаршуди» серенжемдиз гъювали учву ихь гьюкуматдиъ шулайи гьядисйирихьна вижнасуз дарувал улупура. Терроризмдин чIуру рякъ ктабгъурайидарин арайиъ ихь ватанагьлийир, мирас-варис хьузра мумкин ву. Хъа ухьу гъи вари сатIи духьну, чIуру ляхнин улихьишв дибисну ккунду. Гъи Украинайиъ гъягъюрайи дявдин женгариъ иштирак шулайи ихь эскрарихъди сабси, дадйирра эскрар духьна. Учву фикир тувнуш, гъи ихь мяракайиъ урхурайи саки вари шиърарин цIараригъ дадйириз бахш вуйи гафар гъя… Урус чIалнаъ яркьуди ишлетмиш апIурайи «Родина-мать» келима лап дюзиб ва аьхю мяна айиб ву. Дугъриданра, Ватан ва дада саб ву, фунур касдихьан вушра гьерхай, дугъаз учв бабкан гъахьи йишв Ватан ву. Гьаци вуйиган, гьюрматлу дишагьлийир, учвуз хъанара сабур, кьувват туври-чвуз – Ватан уьбхюз. Ихь дюн’яйиъ ислягьвал ибшри».