Умгьанат Сулейманова
Гъулан фельдшерин сяняаьт рягьимлу, амма читин пишйирикан саб ву, гьаз гъапиш дугъан ляхин йигъ-йишв айиб дар. ГьацIишваринган вушра гъудужвну, ктIерццу касдихьна хъуркьрур, гьелбетда, гъулан фельдшер ву.
Гьаму шиклик учвуз рякъюрайидар Дербент райондин Аьраблинка гъулаъ ерлемиш дубхьнайи ФАП-дин заведующий Шахселем Уьсманова (шиклиъ гьацIкьялаъ), фельдшер-акушерка Максудана Мягьрамова, хулаз душну аьзарлуйириз лигру медсестра Аьшаханум Исмяилова (гаргвлахъанди сарпир) ва санитарка Гюльнара Къазиева (арчлахъанди сарпир) ву.
Фуну гъулаъ вушра, ФАП-диъ лихурайи фельдшерариз аьхю гьюрмат а. Узу Аьраблинка гъулан ФАП-дин фельдшерарихъди гюрюшмиш хьайиз, мурари гъуллугъ апIурайи жямяаьтдин агьалйирихъди гаф-чIал гъапIунза.
– Шахселем Уьсманова ва Аьшаханум Исмяилова хайлин йисари ляхин апIурайи, я отпуск, ясана выходной адарди лихурайи чпин пишейин халис устадар ву пуз шулу. Дюз гъапиш, учуз ва ич бицIидариз лап багахьди таниш вуйи, ич сагъламвалин гъайгъушин кайи Шахселем бажи ва Аьшаханум бажи чпин ляхниъ инжигвал аьгъюдар дар, – гъапнийи дурари.
Шахселем Уьсманова Аьраблинка гъулаъ ФАП-дин заведущийди лихури 35 йис ву, дугъахъди сабси ляхин апIури Аьшаханум Исмяиловайинра гьадмукьан йисар ву.
Уьсманова Шахселем Къази-аьгьямедовна Хив райондин Цнал гъул’ан ву. Миржид йисандин мектеб ккудубкIну, думу Мягьячгъалайиъ медучилищейиъ урхуз учIвру. Хъасин математикайин мялимдиз жвуваз гъушну. Жилириз Аьраблинка гъулан мектебдиъ лихуз теклиф гъапIган, дурар Аьраблинка гъулаз кюч шулу.
Шахселем Уьсмановайи чав регьбервал туврайи бицIи коллективдикан ктибтури, чпиз айи читинвалариканра гъапнийи:
– Узу мушваъ гъи варидариз Шахселем бажи вуза. Йиз ва ич бицIи коллективдин вазифара, жямяаьтдин сагъламвалин гъулугънаъ хьуб вуйич. Аьраблинка гъул улихьнаси дарди, гьамус аьхю гъабхьну. Гъулаъра, гьелбетда, аьзарлуйир, сагъламвалин дережа зяиф дубхьнайдар адарди гьеле-меле шулдар. Аьзарлуйириз хулаз душну лигру медсестра Аьшаханум Исмяилова ва дугъаз кюмекчиди фельдшер-акушерка Максудана Мягьрамова гьарйигъан гъулан агьалйирин хулариз гъягъюру. Хул’ан удучIвуз даршлу яшлуйир ва инвалидар 7 кас айич, дурарихьна, гьелбетда, учу душну ккунду. Хъа учуз машин адарчуз, ликри гъягъюрча, вая агьалйир чпи гъюру учу хуз. Магьа гьамци читин вазиятдиан удучIвурча ва аьзарлу касдихьна гьяракат дапIну вахтниинди хъуркьурча.
– Дармнарихъди тяминвал фициб вуйичв?
– Медицинайин препаратар вари ачуз. БицIидариз пландиинди улупнайи прививкйир 100 процент тамам апIури шулча.
ЙицIимиржид йис хьайиз вуйидарин диспансеризация апIурача. Эгер аьзарлуйир ади гъахьиш, ясана уьзур кубчIвбан шак кайир гъахьиш, стационариз сагъ апIуз, ясана Дербент райондин больницайиз, пишекрарихьна аьлава вуди лигуз гьаъри шулча. Ва гьацира гьар гьяфтайиъ учухьна аьлава вуди багахь хьайи Хазар гъул’ан бицIидарин духтир ва акушер-гинеколог дишагьли гъюри шулу.
– Мициб жавабдарвал кайи ляхниъ читинвалар адарди даршул. Ичв апIурайи ляхниз гьюкуматдин терефнаан фициб кьимат тувра?
– Думукьан читинвалар адарчуз. Ич ФАП-дин дараматариъ цIийина бицIидарин багъ айи. Дурар цIийи дараматариз удучIвган, учу гьамушваз адаъну. Больницайиъ гьаммишан маниди ккунду, хъа мушваъ ич гьелелиг хулариъ дивру аьхю рукьан пичар айич. Хъа хулаз гъягъру вахтна дурар кутIушвну ккунду, ва гвачIниндиз ФАП-дин айитI аьхъю шулу. Гьаму улихьнаси Дербент райондин больницайин главврач Фуад Самедов ва Дербент райондин глава Мавсум Рягьимов дуфну, дилигну, цци отопление зигуз ва ФАП-дин дараматар саб бицIиди рас апIуз гаф тувну.
Кьюб кIуруб, учу апIурайи ляхниз гъилигу вахтна, гьюкуматдин терефнаан думукьан аьхю кьимат туври адарчуз. 22-23 агъзур маважиб фу пул ву? Учу йигъ-йишв дарпиди, гьаммишан аьзарлуйирин гъуллугънаъ ача. Мялумат а, апрель вазли духтрарин маважиб за апIуру кIури. Умуд кивидихьа, иншаллагь.
Саспи вахтари гиран шулучуз, гьаз гъапиш учухьна практикайиз гъафи шубари, медучилище ккудубкIиган, Урусатдин Федерацияйин жюрбежюр пIипIариъ ляхин апIури, 80-90 агъзрарихьна маважиб гъадабгъуру. Дурари, гьеле гъулайвалар айи больницйириъ ляхин апIура. Учуси алабхъу вахтна машин, дарди гъабхьиш ликри аьзарлуйирихьна гъягъюри адар. Дагъустандиъ гьюкуматдин бюджетдин ляхниъ айи ишчйириз лап ис кьимат тувра. Гъи ухьухьра фукьан ккундуш ужудар сяняаьткрар а. Жвуван халкьдихьна мициб янашмиш’вал шлуб дар, аьхир.
Шахселем Уьсманова кIулиъ айи ФАП-диъ лазим вуйи вари документация, тялукь тIалабариз жаваб тувруси, къайдайиъ а. ФАП санбюллетенарихъди албагна, цаларик гьар йигъаз ва вазлиз вуйи ляхнин планар керхна. Хъа дараматарин умуми гьялназ гъилигган, гьелбетда, дурари саб бицIидиси расвал тIалаб апIура.