Гюльнара Мягьямедова
2023-пи йисан аьхириз Дагъустандиъ 350-рилан зиина йитим бицIидар яшамиш шлу хуларихъди тямин дапIну ккунду. Дидин гьякьнаан гьаму йисан мартдин вазли РД-йин тикилишчивалин, архитектурайин ва ЖКХ-йин министр Артур Сулеймановди региондин кIулиъ айи Сергей Меликовдихъди вуйи совещаниейиъ мялумат тувнийи.
«2023-пи йисан Дагъустандиъ йитим бицIидар хуларихъди тямин апIбан бадали 779,1 миллион манат хътапIиди. Думу кьадар пулихъ саки 350 йитим бицIидариз хулар гъадагъуз хьибди. Вари муниципалитетарихъди вуйи йикьрариин къулар дизигнача», – гъапнийи дугъу.
Дагъустандин гьюкмарин улупбариинди, 2019-2022-пи йисари республикайиъ 1,3 агъзуртIан артухъ йитим бицIидар яшамиш шлу хуларихъди тямин гъапIну. Гьаци вушра, яшамиш шлу хулариз ккилигури, гьадму жергейиан вуйи 4 агъзуриинакьан ватандашар нубатнахъ гъузра.
2023-пи йисан октябрин 12-пи йигъан Дагъустан Республикайин Глава Сергей Меликовдин регьберваликкди Дагъустан Республикайиъ коррупцияйиз аькси ляхин гъабхру Комиссияйин заседание кIули гъубшнийи.
Заседаниейиъ йитимар, абйир-бабарин кюмек дарди гъузу бицIидар ва гьадму сиягьнаан вуйи бицIидар яшамиш шлу хуларихъди тямин апIбан цирклиан коррупция терг апIбан, гьадму жерге ватандашарин ихтиярар чIур апIбахъди аьлакьалу аьрзйир гьял апIбан, му цирклиъ тахсиркарвалар гъапIдариина гъитIирккнайи уголовный ляхнар аьхирихъна гъабхбан гьякьнаан месэлйир гьял гъапIнийи.
Чан улхбаъ Дагъустандин кIулиъ айи Сергей Меликовди йитимар ва абйир-бабарин кюмек дарди гъузу бицIидар яшамиш шлу хуларихъди тямин апIбан цирклиъ коррупцияйин лишнар хьуз гъидритувалин важиблувал къайд гъапIнийи.
Гьаму месэла Табасаран райондиъ фици гьял апIураш, швнур йитим бицIидар яшамиш шлу хулариз ккилигури нубатнахъ дийигънаш, гьаму йисан швнуриз яшамиш шлу хулар тувбанди вуш, суалар хьади Табасаран райондин кIулиъ айи Мягьямед Къурбановдихьна илтIикIнийза. «Жара йисариси дарди, гьаму йисан Табасаран райондиъ йитим бицIидариз яшамиш шлу хулар тувбан программайин дахилнаъди шубур касдиз сертификатар тувну. Улихьна йисари муниципалитетди нубатнахъ хъайи йитим бицIидариз райондин аьтрафариин яшамиш шлу хал тувну ккундийи. Табасаран райондиъ дурариз тувру яшамиш шлу хуларин саб квадратдин метрин кьимат 28 агъзур манатдиан гьисаб дапIну ккундийи. Думу кьадар пулихъ СанПиНдин вари тIалабариз жаваб шлу хулар райондиъ гъадагъуз мумкинвал адар. Хъа сертификат тувиган, дидин эйсийихьан, чав гъазанмиш дапIнайи пуликанра иливну, чаз хуш вуйи шагьриъ, райондиъ, гъулаъ яшамиш шлу хал абгуз шулу», – гъапнийи муниципалитетдин главайи.
12-пи августдиъ Табасаран райондин администрацияйиъ 23-тIан зина йисар духьнайи йитимарихъди гъабхьи гюрюшдиъ муниципалитетдин главайин заместитель Заур Мусаевди гъапиганси, Табасаран райондиъ йитим бицIидарин сиягьнаъ айи ва 23 йис тамам дубхьнайи 5 ватандашдиз хал гъадабгъуз сертификатар тувбанди вуйи. Хьур касдикан шубур ватандашдизтIан сертификатар гьаз тувундарш суал хьади, Табасаран райондин опекайин ва попечительствойин органдин сабпи дережайин гъуллугъчи Мягьямед Аьзизовдихьна илтIикIнийза. Дугъу узуз гьамциб жаваб тувну: «Гъийин йигъаз Табасаран райондин йитим бицIидар яшамиш шлу хуларихъди тямин апIбан сиягьнаъ 122 ватандаш а. Адабгънайи цIийи къанундиинди, яшар бегьем духьнайи нубатнахъ хъайи йитим бицIириз яшамиш шлу хуларин ерина пулин сертификат гъадабгъуз ихтияр а. Сертификат 2 миллионна 334 агъзур манатдиз барабар ву. Ватандашариз пулин сертификатар ккунивализ дилигну, республикайин бюджетдиан йитим бицIидар яшамиш шлу хуларихъди тямин апIбан бадали, райондиз хъадапIнайи пул кьяляхъ гъапIунча. РД-йин тикилишчивалин, архитектурайин ва ЖКХ-йин министерствойи Табасаран райондиан нубатнахъ хъайи 3 ватандашдиз пулин сертификатар тувну. Дурар Хючна гъулан агьалйир – 1988-пи йисан бабкан гъахьи Керимов Тельман Маллакеримович, 1995-пи йисан бабкан гъахьи Аьшурбегов Имам Несрединович ва ТIивак гъулан агьали, 1991-пи йисан бабкан гъахьи Аьбдуризакьов Надир Шагьбанович ву. Хъа нубатнахъ хъайи тмуну 2 ватандашди документар тувуз кьан гъапIну, гьадрарикан сар бицIир бабкан духьнайи жигьил дишагьли вуйи, дугъхьан вахтниинди документар гьязур апIуз гъабхьундайи. Нубатнан сиягьдиъ дурарин кьяляхъ хъайи ватандашаризра документар гьязур апIуз вахт имдайи», – къайд гъапIнийи ич сюгьбатнаъ Мягьямед Аьзизовди.
Гьюкуматдин терефнаан сертификат тувбахъди ТIивак гъулан агьали Надир Аьбдуризакьов мубарак апIури, дугъахъди телефондиан сюгьбат гъубхунза. Дугъу узуз гьамциб мялумат тувну. «Ав, гьаму йисан гьюкуматдин терефнаан яшамиш шлу хулар гъадагъуз 2 миллионна 334 агъзур манатдин сертификат тувунзуз. Дид’ин гизаф шад вуза. Узу эвлемиш духьнайир вуза, кьюр веледра азуз. Сертификатдин пулихъ гъюру хал абгураза. Гьеле дибихънадарзуз. Дадавалин капиталин пул иливишра, гьюкуматдин тIалабариз тялукь вуйи хал бихъурадарзуз. Йисандин аьхириз узу думу сертификат ишлетмиш дапIну ккунду», – гъапнийи Надир Аьбдуризакьовди.
Гьадму жюре суал хьади узу Хючна гъулан агьали Тельман Керимовдихьнара илтIикIунза. Ич сюгьбатнаъ йиз суалназ жаваб вуди дугъу гьамци гъапну: «Узу гьаму йисан яшамиш шлу хал гъадабгъуз сертификат гъадабгъунза. Хъа гьеле масу гъадабгъуз хал дибихънадарзуз. Гъийин заманайиъ гьаму кьадар пулихъ гьюкуматди тIалаб апIурайи шартIар ади масу туврайи хал адар. Сабсана читинвал – сертификатдихъ хал масу тувуз ккуни эйсйирра адар. Хал масу туву касдиин аьхю налог илибтIура. Гьаддиз узусдариз хал масу тувуз ккунидар агузра читин ву. Узу эвленмиш духьнайир дарза. Сертификатдиин иливуз пулра уч дапIнадарза».
Яшамиш шлу хуларин кьиматар лапра за духьнайивалин гъавриъ ахьа, хъа вушра, гьаму кьиматназра хулар масу гъадагъуз шлу йишв дабгну ккунду. Гьаддиз, умуд ктабтIуз ляхин адар.
Яшамиш шлу хулар гъадагъуз сертификатар гъадагънайи ихь ватандашар тебрик апIури, «Табасарандин нурар» газатдин коллективдин терефнаан дурариз цIийи хулариъ хушбахтлу уьмур ккун апIураза.
