Умгьанат Сулейманова.
Айдемирова Бесханум Аьбдуллягьядовна мектебдиъ урхури имидитIан зегьметдиин юкIв алир вуйи. Зегьметнан дарсариъ, хъа хьадан тятIиларин вахтнан гьясиллувалин практикайиъ дугъу чан юлдшариз фуну ляхниъ вушра нумуна улупури шуйи. Думу фуну ляхнизра дирбаш’вал кайи дишагьли вуйиб узу дугъахъди гъубху сюгьбатнаанра аьгъю шула.
Бесханум Айдемирова Гъяякент райондиъ Дружба гъулаъ бабкан гъахьну. Мугъан абйир-бабар Хив райондиъ Яргъил гъул’ан Дружбайиз кюч духьну гъафидар ву. Мектеб ккудубкIбалан кьяляхъ Бесханумди Мягьячгъалайиъ сад йисандин бухгалтервалин курсар урхуру. Дурар ккудукIну гъафир, Бесханум гъулан халачйирин цехдиз ляхниз гъягъюру. Лихбан тажруба думукьан аьхюб даршра, ляхнихьна гьевес кайи жигьил Бесханумди чахъди халачи убхурайи юлдаш шубарихъди, чпиз улупнайи планар вахтназ улихьна тамам апIури, устадвалин дережа кварталилан квартализ за апIуз чалишмиш шуйи. Бесханумдиз чпин гъулан багахь хьайи Татляр гъулаз жвуваз гъягъюб кьисмат гъабхьнийи. Ва хьуд йисанкьан думу гъулаъ дуланмиш духьну, хъасин чан хизандихъди Дербент шагьриз удучIвну гъягъюру.
Бесханум гъи аьхю адлу алверчи духьна.
– Бесханум, уву гъи ужур алверчиси ва блогерси машгьур духьнава. Мицисдар хъуркьуваларихьна уву фици гъафнуш ктибтуб ккун апIураза.
– Учу хизандиъ ургур риш ва кьюр бай вуча. Дурарикан шубурпир узу вуза. Дупну ккундуки, гьар вахтна хулан вазифйир аьхюну шубариин алахьурайидар ву. Ич, шубарин, вазифа асас вуди халачи убхуб вуйич, йигъну гъулан халачйирин цехдиъ халачийихъ, ва хъябяхъган хулаз гъафихъан, дадайиз хулан мяишатра гъабхуз кюмек дапIну, йишвну хулаъ айи халачийихъра деуйча. Душваъра дюз ургуд йисанкьан ляхин гъапIунза. Думу вахтнан шубар, саб гафниинди, ляхнарихьан мажал гъабхьидар дайи.
1990-пи йисарихъан сарун халачи убхувалин суй амдайи, ва вари алверин ляхнихьинди илтIикIнийи. Йиз аьхюну чи Маркизатди думу вахтна Дербент шагьриъ варитIан адлу «Арзу» базариин шей’ар масу туврайи. Ва аьхирки, увура гъач, Бесханум, кIури, узуз теклиф гъапIнийи. Гьамци шей’ар масу тувуз хъюгъюнза.
– Зегьмет дарди ляхин шлуб дар. Бизнесдихъ хъайи касариз жюрбежюр дюшюшар алахьуру. Пулин ва шей’арин кучIал гъабхьир вуна?
– Му ляхин апIури 22 йис вуйиз. Узуси, йиз тмуну чйир-чвйирра бизнесдихъ хъайидар ву. Гьарурин чпин хусуси туканарра а. Масу туврайи шей’ар Турцияйиан, Дубай шагьриан хури шулча. Гъийин йигъазкьан ич арайиъ кучIал, гъалатI гъабхьидар дарча. Гьаз гъапиш учу ляхин сар-кьюр касдихъдитIан апIури адарча.
Хъа зегьмет айи ляхин ву, гьаммишан увуз ккуни кьиматназ шей’ар алахьурдар, хъа багьади алахьиш, ухьухь масу тувуз шулдар. Гьаци вуйиган, гъахи шей’ар муштарйирихьан гъадагъуз шлуси, кьялан кьиматназ мясляаьт апIурча.
– Шей’ар муштарйирин тIалабариинди хури шулна, даршсана яв кIваз хуш вуйидар?
– Гизаф пай – муштарйирин тIалабариинди, хъа узуз хуш вуйидарра хури шулза. Гъийин девриъ фуну ляхин апIурушра, гъулайди ву. Гьамусяаьт социальный сетариъ гьарурин чан хусуси маш а. Гьадушваъ ич айи шей’ар, шлиз фициб жюрейин палат ккундуш, улупурча. Ва гьацира жюрбежюр уьлкйириан, муштарйири зенгар апIури, чпин кIалиб ва кьадар фициб вуш дупну, шей’ар гъадагъуру, хъа учу дурари гъапи йишваз думу шей’ар хътаурча. Цци июндин вазли Анталияйиз ва Турцияйиз уччвудар шей’ар улупру выставкайиз теклиф гъапIнийиз. Дербент шагьриъ кафари терефнан базариъ 68-пи нумрайин варитIан аьхю тукан йизуб вуйиз.
Дугъриданра, гъийин девриъ гизаф дишагьлийирин асас ляхин базрариъ шей’ар масу тувуб гъабхьну. Саспидари, гафназ, дугъан думу мал-девлет гьапIруб ву, кIуру. ГьапIруб шул, зегьмет гъизигу вахтна гъабхьиб. Ляхнихъ юкIв хъади хъюгъю касдин ляхин улихь гъябгъиди.
Бесханум Айдемирова, фунуб-вушра апIру ляхнихьна план йивну, гьевесниинди лихру кас ву. Гъи дугъу шубуб магазин ачмиш дапIна. Дугъан туканариъ фунуб мяракайизра ярамиш вуйи палат а. Муштарйирихьинди гъилигубси, дугъу дурариз ухшар палат гъядябгъюз кюмекра апIуру. Гьарсаб ляхнин гъавриъ айи, инсандин гьюрмат уьбхру кас ву. Гъит, ихь зегьметкеш ватанагьлийиз чан ляхниъ артухъ хъукьувалар ишри ва, кепек кепкик киври арбаб ишри.
