Йиз кьисматниин разиди вуза

 

Сач Дагъустандин писателарин союздин табасаран писателарин секцияйиз регьбервал туврайи Сувайнат Кюребегова кIулиъ ади, Хюрккарин Р. Гьясановдин ччвурнахъ хъайи кьялан мектебдиз Мягьячгъалайиан табасаран шаирарин ва писателарин делегация гъафнийи. Мектебдин мялимарихъди ва урхурайидарихъди заан дережайиъди кIулиъ гъубшу серенжемдин кьяляхъ хялар хулаз ушв гьибтуз гъахурайи вахтна Сувайнат Кюребеговайиз рякъюъ сар дишагьли алахънийи. Дурарин арайиъ бицIи сюгьбат гъабхьнийи. Хъасин, узухьинди илтIикIну, Сувайнатди гъапи: «Увкан гьаму дишагьлийикан макьала бикIуб ккун апIураза».
Табшурмиш гъапIу ляхин тамам апIбан бадали, думу дишагьлийин жилир Сулеймандихъди, мясляаьт дапIну, дурарин хизандиз хялижв гъахьнийза. Узу гъюб’ин мурарин хизан шад гъахьнийи, фицики Сулейманра, Перира йиз классдиъ гъурхдар вуйи. Узу мялимра, классдин руководителра вуйиган, узуз дурар вари терефариан аьгъязуз. Кьюбридра дамагъ, фурс кадру, утанмиш’вал апIру, дикъатлу урхрудар вуйи. Хасиятарин сабвали дурар чиб-чпиз багахь гъапIну ва натижайиъ уьмрин юлдшар гъахьну.
Ражабова Пери 1971-пи йисан Табасаран райондин Хюрикк гъулаъ харатчи уста Аьбдуллагьдин ва халачйирин устад ФатIиматдин хизандиъ бабкан гъахьну. 1988-пи йисан дугъу мектеб хъуркьувалариинди ккудубкIну, амма хизандин читинвалариз лигну, Перийиз урхувал вуздиъ давам апIуз мумкинвал гъабхьундар. Дадайихъди ва чан чйирихъди маскуриз гъягъюри, дугъу табасаран дишагьлийирин адлу пише тамам апIуз хъюгъру.

1990-пи йисан Сулеймандина Перийи чпин цIийи хизан ккебгъру. Перийи халачйир гьясил апIувал давам апIуру, хъа Сулейманди Липецкий областдин Усман шагьриъ гъулан мяишатдин техникум ккудубкIну, жикъи вахтнан арайиъ «Пятилетка» совхоздиъ агрономвалин вазифйир тамам апIури гъилихну, хъасин удучIвну гъулаз гъафну.
Сулейман ва Пери гъи шубур балинна сар шуран ва гьацира юкьур худлин абйир-бабар ву. Дурарин бахт чпин веледарииндина худлариинди ву.
Сулеймандин адаш бажаранлу тикилишчи вуйи. Тикилишчйири, гъиси гьадмуганра ужудар пулар гъазанмиш апIури гъахьну. Адашихъди думу тикилишариин лихуз хъюгъру. Мурари 1994-2000-пи йисари Табасаран ва Дербент районарин гъулариъ агьалйириз цIийи хулар диври, дурарик гъваар киври, хуларин айитI жюрбежюр ляхнар тамам апIури гъахьну.
2001-2007-пи йисари Сулейманди сифте Табасаран райондин собесдиъ, хъасин Пенсионный фонддиъ лихуру. Му вахтна дугъу урхуз кучIвру ва 2007-пи йисан дугъу Мягьячгъалайиъ гъулан мяишатдин академияра ккудубкIуру.
Гьадму йисан чан чвуччвухъди Краснодарский крайин Геленджик шагьриъ сатIиди тикилишчивалин кооператив ачмиш апIуру ва, яшамиш шлу хулар тикмиш апIури, дурар агьалйириз масу тувуз хъюгъру. Шубуд йисан душваъ лихбалан кьяляхъ, Сулейман хъана бицIи ватандиз хътакуру ва индивидуальный предпринимателвалиин машгъул шулу. Кьюрсана юлдшарихъди сатIи духьну, дурари жюрбежюр тикилишарин материалар масу тувру база тешкил апIуру. Гьаддихъанмина гъийин йигъазкьан дугъу чпин базайиъ ляхин апIура.
Пери аьдати табасаран дишагьли ву. Думу чан веледаринна, худларинси, аьхю яшариз дуфнайи кьаби сижаринра гъайгъушнаъ а. Вари табасаран дишагьлийириси, хулан марццишин, веледарин, худларин ва кьаби сижарин гъайгъу зигувалра дугъу заан дережайиъди кIулиз гъабхура. Дидихъди сабси табасаран дишагьлийирин пишера гьархрадар – гьар йисан халачйир урхура.

– Кьисматну узухъди саб классдиъ урхури гъахи бай узуз уьмрин юлдашди тувну. Узу йиз кьисматниин рази вуза. Мицир гъайгъудар кас узуз уьмрин юлдашди туву Аллагьдиз шюкюр апIураза. Думу узузра, йиз хизандизра, гъуландаризра мюгькам даягъ вуди гьисаб апIураза. Сулейман чан хиллантина уж’вал апIуз ккуни ва удукьру кас ву.

Учу багъри Хюрикк гъулаъ яшамиш шулача. Ич гъул, гъулан кевшенар, табиаьтдин такабурвал, утканвал, инсанарин юкIварин ачухъвал багьа савкьатси кьабул апIурача. Баяр-шубаризра, швушваризра образование тувунча. Аьхюну байна швушв (Сабир ва Мадина) Мягьячгъалайиъ яшамиш шула. Бай духтур-стоматолог вуйиз, ришра Мягьячгъалайиъ чан хизандихъди яшамиш шула. Дугъан уьмрин юлдаш военный ву. Перизатди, педуниверситет ккудубкIну. Кьюрпи бай, Салманди, экономикайин факультет ккудубкIну, бухгалтервалин пише кадабгъна. Дугъу адашихъди чпин базайиъ ляхин апIура. Дугъан уьмрин юлдаш, Рягьимат, медицинайин колледж ккудубкIну, Табасаран райондин ЦРБ-йиъ медсестради лихура. БицIинур бай, Шамил, гьеле мектебдиъ урхури ими, – разивалиинди ктибтнийи чан хизандикан Перийи.

 

Гьяжимягьямед Гьяжиев,
Урусатдин писателарин Союздин член