«Кьарнйир тIирхура». ЦIийи китабдихъди таниш йихьай

Гюльнара Мягьямедова

Расул Гьямзатов варидюн’яйиз машгьур гъахьи Дагъустандин халкьдин шаир ву. Хъа вари шаирари чпин эсерар Гьямзатовдиси дикIурадар. Яратмиш апIуб инсандин хасиятнан текрар апIуз даршлу пай ву. Гьарсар шаириз чан хатI, чан девир, чан хусусивал а. Шиърари инсандин фикрар, гьиссар ачмиш апIуру.

 

Дагъустан Республикайин культурайин лайикьлу гъуллугъчи, Урусатдин Федера-цияйин писателарин Союздин член, табасаран шаир Гьюсейн Аьбдурягьманов шиърариин, прозайиин юкIв алидариз лап ужуди таниш ву. Жара авторарихъди сатIиди 1990-пи йисан авторин «Дагъларин кюкйир» кIуру сабпи китаб чапдиан удубчIвну. Хъа документарин бинайиинди дибикIнайи «Снайпер Аьбдуллагь» повесть Гьюсейн Аьбдурягьмановдин ужудар эсерарикан саб ву. Дидиъ автори Ватандин Аьхю дявдиъ 127 фашист терг гъапIу Чювекк гъул’ан вуйи игит эскрин дявдин рякъкан ктибтура. Гъийин йигъаз авторин кьалмиккан 14 китаб ккудучIвна. ЦIиб улихьнаси «Къарнйир тIирхура» кIуру шиърарин гъварч чапдиан удубчIвнийи. Автори чан шиърариъ ватандихьна вуйи ккунивалин, дуствалин, мюгьюббатнан, уьмрин мянайин, философияйин важиблу темйир за дапIна. Гьарсар касдихьан китабдиъ айи шиърарикан чан кIваз хуш вуйи шиир ктабгъуз шулу.
Авторихъди гъубху сюгьбатнаан мялум шулайиси, «Къарнйир тIирхура» китабдиз жигьил вахтна гъидикIу хайлин шиърар дахил дапIна. «Жигьил вахтна мюгьлет ккабхъиган, кIваз хиялар гъафиган, дафтрик кьалмиинди шиърар дикIру вахтар шуйи. Жюрбежюр кагъзар, китабар ккадакурайи вахтна, узу улихьнаси гъидикIу шиърариин алахъунзу. Гьаму китабдиъ вахтну гъатху дапIнайи кагъзарик гьадмугандин кIван хияларикан, багъри юрдарикан, деврикан, мюгьюббатдикан, кIван дерин тясирлу гьиссарикан гъидикIу шиърар тувунза. Гьамус, ургцIур йистIан артухъ яшар духьнайи вахтна, жигьил вахтна дибикIнайибдиз жара улариинди лигуру», – кIура Гьюсейн Аьбдурягьмановди.
Автори китабдиъ айи «Къарнйир тIирхура» шиърин кIул китабдизра тувна. Гьаму шиъриъ дугъу Ватандихьна вуйи чан ккунивал, рюгьнан девлетлувал, инсандиз саб ВатантIан даршлувал улупура.

Къарнйир тIирхура завлан,
ЦIарнаъди мани уьлкйириз.
Узу гъузраза, багъри гъул —
Йизуб дипуз зат ккундарзуз

Багъри Ватан, йиз гирами
Ккундар узуз тIирхуз завлан
Узу дарза инсан ками,
Дигиш апIуз багъри лаблан.

«Багарихьди «Кьисмат» кIуру йиз сабсана роман чапдиан удубчIвиди. Думу йиз хилариинди дибикIнайи шубубпи роман ву. Дидиъ айи образар, инсанарин хасиятар, шиклар, гьелелиг Дагъустан литературайиъ цIибтIан алахьурадар. Табасаран чIал-ниинди китабар урхрудариз, роман гизаф кьабул шул кIури, умуд кивраза», — гъапнийи ич сюгьбатнан аьхириъ китабдин автори.