Умгьанат Сулейманова
Урусатдин Федерацияйин мярифатнан министр Сергей Кравцовдин къарарниинди, цци 5-11- пи классариъ урхурайи баяр-шубар гьяфтайиъ хьуд йигъантIан мектебариз гъягъидар. Узу Дагъ. Огни шагьриъ ерлемиш духьнайи 2-пи, 3-пи, 4-пи, 7-пи мектебарин директорарикан, образованиейин цирклиъ убчIврайи му цIийивалин гьякьнаан чпин фикрар ачмиш апIуб ккун гъапIнийза. Дурарин жавабар исихъ туврача.
Назим Гьямзалиев, Дагъ. Огнийин 2-пи нумрайин мектебдин директор:
– 1090 бай-шуру урхурайи ич мектеб кьюб сменайиъ либхурайиб ву. РФ-дин мярифатнан министерствойин цIийи кьарарнакан улхуруш, дидиъра чан ужувлан терефар ашул. Мициб программа саб смена айи мектебариз ужуб ву. Хъа кьюб сменайиъ урхурайи баяр-шубариз гизаф гъагъиди алабхъиди, фицики дурар, аьлава аьгъювалар гъадагъуз репетиторарихьнара душну ккунду. Хъа ургуб дарснан кьяляхъ гъафи бицIири эргвал йивну ккундарин? Хъа репетиторра мектебдиъ лихурайи мялим ву, думу, чан дарсарра кивну, аьлава вуди жара бицIидарихъди дилихну ккунду. Йиз фикриан, ужур мялимди му ляхнианра кIул адабгъиди. Аьхирки, урхурайидарра саб вахтналан цIийи къайдайихъди вердиш хьиди.
Мелекниса Халибегова, Дагъ.Огнийин 3-пи нумрайин мектебдин директор:
– Ав, цIийи урхбан йис ккебгъхъанмина гьяфтайиъ хьуд йигъантIан урхури адарча. Садар мялимар ва урхурайидар аьлава азад йигъ шулайивалиин рази гъахьну, хъа тмундариз мициб программа кьабулди дар, гьаз гъапиш, дурарин фикриан, бицIидариз йигъан ургуб дарснаъ деувал читинди алабхъиди. Амма гъийин баяр-шубари деврин цIийи программйир ухди аннамиш апIуру. Му цIийивали саспи дарсариз гизаф манигъ’вал тувра, иллагьки бабан чIалариз. Ухьу ихь мектебдин айитI думу месела гьял апIну ккунду – фици бабан чIал уьбхюруш. Гъюру цIийи урхбан йисаз заан классариъ урхбан програмайиъ улупнайи бабан чIалнан сяътар бегьемди ккутIру кIури, хабрар а. Эгер бицIирин бабан чIал дубгъуз кьаст аш, дугъу фу жюрейиинди вушра думу дубгъиди. Му ляхниз абйир-бабарира фикир тувну ккунду.
Грамматикайин чIал аьгъю апIуб чарасуз дар, амма урхуз-бикIуз аьгъяди, гъурху гафнан мянайин гъавриъ ахъри ккунду.
Расим Мирзаев, Дагъ. Огнийин 4- пи нумрайин мектебдин директор.
– Узу му цIийивалиин думукьан рази гъахьундарза. Гьаз кIурава, гъапиш, кIарзавуз: жвуван бабан чIалнан ва физкультурайин дарсар кам апIинай кIура, имбу дарсар – артухъ. Мициб ляхниз, мисалназ, уву фициб кьимат туврава? Гьарсар ватанпервер касди чан чIал ва ватан дюбхну ккунду. Ухьу фуну уьлкейиъ гъахьишра, ухьу чиб-чпиз багахь апIурайиб бабан чIал ву. Хъа физкультура инсандин уьмур ярхи апIру дарман ву. Вари дюн’яйин адлу спортсменар дагъустан баяр ву. Фикрин ляхин апIурайи касариз физкультурайиин ва спортдиин машгъул хьуб чарасуз ву.
Ав, саб терефнаан, кьюб дилихру йигъ тувбиинди, гъулайвал гъабхьну, тмуну терефнаан, читинваларра арайиз гъиди. Натижа фициб шулуш, вахтну улупиди.
Хадижат Эскендерова, Дагъ.Огнийин 7-пи нумрайин мектебдин директор.
– Мектебариъ урхбан хьуд йигъандин гьяфтайиина улдучIвувал, йиз фикриан, ужуб ляхин ву. Гьелбетда, мялимариз ва баяр шубариз, къайдайихьна вердиш хьайиз, цIибди читинвалар хьиди. Йиз мялимарихь чпин кьадар дарсарра хьайиз, дурарин маважибра цIиб хьибдар, фицики му дигиш’вали маважибдиз эгьемият тувидар. Бабан чIалнан ва физкультурайин дарсар киврайи мялимарин сяаьтар цIиб шула, амма му месэлара багарихьди ич коллективдин айитI гьял апIидича. Дилихру кьюд йигъ тувувал мялимаризра бегьемди эргвал йивуз ва ужуди дарсарихьна гьязур хьуз кюмек ву. Йиз фикриан, вари ужуди хьибди, сацIиб сабур дапIну ккунду.
