Умгьанат Сулейманова
Мялум вуйиганси, аьхиримжи йисари ихь республикайин районарин ва шагьрарин кIулиъ айидари гьар гьяфтайиъ ерли агьалйир кьабул апIуб аьдатнаъ ипна. Думу аьдат Дагъ.Огни шагьриъра уьбхюра. Агьалйир кьабул апIру йигъари му серенжемариъ вахт-ватарик Дагъ. Огни шагьрин терефнаан РД-йин Халкьдин Собраниейиъ айи депутат Сефер Аьлиевра иштирак шулу, шагьрин администрацияйин ляхниз чахьан ккуни кюмек аш, гьерхбар апIуру.
Шагьрин администрацияйиз гъюрайи агьалйирин месэлйир, тIалабар жюрбежюрдар вуйивализ лигну, дурариз бегьем жаваб тувбан ва, шулуш, месэла йишв’ин гьял апIбан бадали, инсанар кьабул апIру йигъан главайи шагьрин тялукь тешкилатарин кIулиъ айидаризра, аьлава вуди чан вари заместителаризра теклиф апIури шулу. Аьхюну пай приемдиз гъюрудар яшлу агьалйир ва дердну юкIв абцIнайи дишагьлийир ву. Дагъ.Огни шагьрин агьалйирин месэлйир фици гьял апIураш ахтармиш апIбан бадали, гьаму серенжемариъ кми-кмиди узура иштирак шулаза.
Бязи вахтари шагьрин администрацияйин вакилари сяаьт 10-дин гьацI’ан 12-диз, хъа саспи вахтари сяаьт сабдизкьан, 15-20-тIан зиина агьалйир нубатнахъди кьабул апIури шулу. Сентябрин вазли шагьрин кIулиъ айирихьна илтIикIдарин асас месэлйир
дуланажагъдин дережа за апIбан, баяр-шубар багъдиз кьабул апIбан, хусуси метлеб айи дявдин операцияйиъ иштирак шулайидарин хизанарин яшайишдин месэлйир вуйи.
Шагьриъ, вари республикайиъси, бицIидарин багъариз баяр-шубар кьабул апIбан месэла учIруди дийибгъна. Гьамусяаьт бицIир бабкан гъахьи йигъланмина думу бицIидарин багъдиз вуйи нубатнахъ дерккуз шулу. Эгер саб вахтна бицIидар бицIидарин багъарин заведующйири дикIури, кьабул апIуйиш, гьамус думу вазифа районарин, шагьрарин образованиейин управленйириин илипна. Дагъ.Огни шагьриъ гъийин йигъан 700 бицIир мектебдиз улихьна вуйи урхбан идарйириз нубатнаъ дийигъна. Мурарикан сифте хусуси метлеб айи дявдин операцияйиъ айидарин веледар, хъасин имбудар кьабул апIуру. Хулан гьял лап читин вуйи дишагьлийиризра чарасуз вуди кюмек апIура.
Улихьна гьяфтайиъ шагьрин мэрихьна илтIикIу шубур бицIидарин бабу гьамци гъапнийи: «Йиз кьюр шуру мектебдиъ урхурайиз, хъа хьуд йисаъ айи бицIину бай чарасуз бицIирин багъдиз тувуз ккундузуз. Узу Дербент шагьриз ляхниз гъягъюри-гъюрайир вуза. ЦIиб улихьнаси, аварияйиъ ахъну, йиз жилирин кIулиз зиян гъабхьну. Гьамус кIулин уьзур арайиз дуфну, думу саб дупну гьюрсламиш шулу, гьаддиз бицIир дугъахъди гъитуз шуладарзухьан. Узура бицIирихъди хулаъ гъузиган, дюз гъюрдариз – веледариз алабхьрубра, ипIрубра ккунду, хулаъ кетIерццнайи жилирра айиз. Фици апIурушра, мюгьтал духьназу».
«Ухьу му дишагьлийиз чарасуз кюмек дапIну ккунду», – дупну, Замир Гьяжимурадовди ва чан заместителиз бицIир бицIидарин багъдиз гъадагъуз табшурмиш гъапIнийи.
Гьадму йигъан Замир Гьяжимурадовдихьна юкьур веледдин баб чан бализ хал дивуз жилин пай ча кIури, илтIикIнийи. «Йиз, Дагъустандин Огнийиъ яшамиш шули, 50 йис вуйиз. Ич хал дивнайи жил хьуб сотых вуйич. Баяр вари эвленмиш гъахьну, ва вари сатIиди садар хуларикк яшамиш шулача. Дюз гъапиш, гьаму кьанди кьюбпи бай учхьан жара гъахьну – дугъу кьюд йис улихьна ипотекайин пулихъ хал масу гъадабгъну. Шубур бай хусуси метлеб айи дявдин операцияйиъ иштирак шулайиз. ХьуцIур йисан Дагъ. Огни шагьриъ яшамиш шули, узуз кюмек ккун апIури, сабпи ражну илтIикIурайир вуза. Узу, гизаф йисари базариин бистнин укIар-кIажар масу туври, баяр гьаци аьхю дапIну, эвленмишра гъапIунза. Аьмлар аьгъю касари вари баяриз жилар масу гъадагъну, хъа узуз му ляхнарикан хабар гъабхьундариз, гьаддиз фукIара дарди гъузунзу. Гъи гьаму йиз хизандиз яв терефнаан фициб кюмек апIуз шулуш, гьерхуз дуфнайир вуза», – ашкар гъапIнийи дугъу чан дидар-метлебар.
– Яв яшназ ва уву ужуб тербия туври ахью гъапIу, гъи ватандин сяргьятар уьрхюрайи яв баярин гьюрматназ дилигну, яв дерди гьубкIуз чарйир зигурхьа. Дюзди кIуруш, гьамусяаьт Дагъ.Огни шагьриъ чIиб иливузкьан йишв имдар. Яв баяр отпускдиз гъафиган, дурар учухьна администрацияйиз гъюб ккун апIураза. Учу дурар, фициб къайдайиинди гьюкуматди жил тувруш, гъаврикк ккаъдича», – сагъу, тамам жаваб тувнийи Замир Гьяжимурадовди дишагьлийиз.
Дуфнайи имбу агьалйир, асас вуди, гизаф бицIидар айи хизанариз, инвалид бицIидар айидариз пулин кюмек, ляхнихъди тямин апIбан месэлйир гьял апIбаъ кюмек ккун апIури, итIикIурайидар вуйи. Бязи месэлйир лап читиндар шулу, дурар гьял апIбан бадали, йишв’ина гъягъюбра кмиди алабхъуру. Дицисдар вахтари Замир Гьяжимурадов я чав гъягъюру, ясана, чахьан гъягъюз дархьиш, чан заместитель гьаъру. Му инсанвализ лигну, шагьрин кIулиъ айириз чухсагъул дупну ккунду. Чахьна илтIикIу кас, имбу агьалйир кьабул дапIну ккудубкIайиз, чахъ дугъужвуз гъитну, хъасин думу чан машиндиъ итну, Замир Гьяжимурадов дугъан дерди тамам апIуз гъягъюри шулу.
Узу дугъаз, приемдиз гъафи дарин месэлйир гьуркIбан бадали глава учвура гъягъруб вуйинхъа, кIури суал тувган, Замир Гьяжимурадовди гьамциб дерин жаваб тувнийзуз: «Инсан яв раккнарихъна дерди адарди саб вахтнара гъюр-дар, Умгьанат. Хъа дерди кади илтIикIу касдин ляхин гьубкIуз увхьан шули, уву думу тамам дарапIиш, гъиямат йигъан Аллагьдин улихь уву жаваб тувну ккунду. Узу му ляхниина гъюру вахтна, йиз дадайи узу чан гъвалахъ дитну, гьамцдар насигьятар тувнийиз: «Замир, уву лап жавабдар гъуллугъниина гъягъюрава. КIваинди гъибт, жан бай, увухьна читин месэла хьади флану кас илтIикIиган, увхьан гьял апIуз шулира вуди, думу гьял дарапIди гъибтиш, аьхю гунагь шулвуз. Дицисдар гъалатIар деетури гъахьиш, узу думу яв ляхниин рази хьидарза. Яв машнаъ гьаммишан саб ранг гъубзри — инсанвалин».
Дупну ккундуки, Замир Гьяжимурадовди ва Дагъ.Огни шагьрин администрацияйин гъуллугъчйири чпихьна илтIикIурайи вари касарихъ дикъатниинди хъпехъуб, гьарсаб месэлайин гьякьнаан дурар гъаврикк ккауб, дурариз дюзи ва тамам жавабар тувуб къайдайиъ ипна. Замир Гьяжимурадовди, Дагъ.Огни шагьрин тешкилатарин вакилариз табшуругъар туври, лап учIруди дийигънайи месэлйир гьял апIувал, агьалйирин тIалабар гьуркIувал чан гюзчивализ гъадагъна. Йиз фикриан, му касдин гафарси, ляхнарра тярифназ лайикь ву
