Гюльнара Мягьямедова
Мялимдин йигъ пишекарвалин машкврарикан варитIан яркьуди къайд апIру йигъ ву.
Урусатдин 97 процент агьалйириз чпин сарпи мялимдин ччвур кIваинди ими. Гьаму цифрайи сабпи дарсар киву мялим инсандиз фукьан важиблу вуш, улупура. Ихь уьлкейиъ мялимарин пишекарвалин машквар – Мялимдин йигъ – 5-пи октябриъ къайд апIури шулу. Думу йигъ дюшюшнаан кадабгънайиб дар: 1994-пи йисан ЮНЕСКО-йи Варидюн’яйин мялимдин йигъ тяйин гъапIнийи. Гьамус думу машквар дюн’яйин 100-тIан зиина уьлкйириъ къайд апIура. Шадлугънан метлеб мялимдин важиблувал ва аргъаж шулайи наслариз аьгъювалар ва тербия тувбак дугъу киврайи пай улупуб ву.
Мялимвалин пишейиз лап аьхю тарих а. Мялимдикан сабпи ражари кюгьне Китайин философ ва аьлим Конфуцийин китабариъ дибикIна. Дугъу мялимдин метлеб урхурайидариз цIийи аьгъювалар тувуб вуйиваликан дупна. Хъа кюгьне Грецияйиъ жигьиларси, аьхю яшнан инсанарра урхурайи мектебар ади гъахьну. Кьялан аьсрарин девриъ мектебар тешкил апIувал асас вуди диндин вакиларин ихтиярнаъ ади гъабхьну. Мектебар аьдати инсанариз хъяркьнайи деврарра улуркьну. Думу мектебариъ девлетлу касарин баяр-шубариз урхуз-бикIуз, жара чIалариинди улхуз, ужуб тербия хъайи инсандиз аьгъюди ккуни вари ляхнар улупури гъахьну. Хъа аьдати инсанар аьгъювалар дарди гъузуйи, фицики мялим дисуб лап багьалу ляхин вуйи.
19-пи аьсриъ дюн’яйин гизаф уьлкйириъ, гьадму гьисабнаъди Урусатдиъра жямяаьтлугъ пулсуз мектебар ачмиш гъахьну. Гьадмуган аьдати инсанаризра чпин савадлувал за апIуз мумкинвал гъабхьнийи. Думуган мялимар жямяаьтлугъдин арайиъ варитIан гьюрматлу касар гъахьнийи, гьадму гьюрмат гъира уьбхюрахьа.
Гюрматлу юлдшар, ичв мялимар пишекарвалин машкврахъди тебрик апIуз кIваълан магьарханай.
Газатдин редакцияйин терефнаан вари мялимар чпин пишекарвалин машкврахъди мубарак апIурача ва табасаран шаир Шюшеханум Керимовайин мялимариз бахш дапIнайи шиир туврача.
Ичв машквар мубарак ибшри, мялимар!
Ичв машквар мубарак ибшри, мялимар!
Ккун апIурза учвуз сагъвал, ужувлар!
Вучва пишекрар варитIан важиблу,
БицIидариз илимдин раккнар арццру.
«Мялим» кIуру гафнаъ а гьюрмат ва акв,
Манишин, дугъривал, инсан ккунивал.
Ачвуз зат ккудрубкIру девлет – юкIвар пак,
Гьарсар мялимдиз мектеб ву кьюбпи хал.
Фукьан убшраш хьуб гьярф айи му гафнаъ,
Мялимди гъибтра шил гьар бицIирин кIваъ.
Аьгъюваларси, тербияра туври,
Халис зегьмет зигура мялимари.
Нумунара вуди баяр-шубариз,
Абццрайдар ву аьхю дюн’ я дурариз.
Ичв машквар мубарак ибшри, мялимар,
Учвлантина шулайдар ву аьлимар.
Духтир, космонавт, фуж ккундушра ишри,
Учвлан ккебгъру уьмрин шибритI гьарсари.
Ишри гъаври гъавриъ адру гьякимар,
Чпизра дюн’я абццдар вуйиб мялимар…
