Шарафудин Дашдемиров
27-пи августди Дербентдиан Хючназ гъюру рякъюхъ, ТинитIна ккидицру «Гъаргъуйи» кIуру йишвахь, 1488-пи йисан сефевидарин чапхунчйирихъди ва гьаддихъанмина гъахьи дявйириъ багъри ватандин азадвал, табигъсузвал ва саламатвал бадали женгер гъуху Табасарандин жюрэтлу эскрариз бахш дапIнайи зурба гюмбет ачмиш гъапIну.
Му гюмбет ихь халкьдин жямяаьтлугъ ляхнарин кIакIнаъ шлу дилавар кас, «Мега» кIуру алверин хулан бажаранлу регьбер, Дагъустандин халкьдин игит Айваз Рамазановдин жягьтлувалиинди ва мидиз кьувват туву ТинтIарин сельсоветдин глава Хизритдин Сеидягьмедовдинна Табасаран райондин глава Мягьямед Къурбановдин кюмекниинди дивуб ву. Кьалухъ Мирзайин шиир дибикIну мармардашдин гъван ибтнайи гъарзун кьяляхъ ихь халкьдин гьамусдин ва улихь вахтарин игитарин ва гьацира чапхунчйирихъди гъати женгнан шиклар кайи зурба баннерра дюзмиш дапIна. Му шадлугънан серенжемдиз саки вари гъулариан ва Дагъустандин шагьрариан гирами хяларра дуфнайи. Дурарин арайиъ Дагъустандин Главайин мясляаьтчи Замир Гьяжимурадов, Мягьячгъалайиъ табасаран агъсакъларин советдин председатель Исамутдин Рамазанов, хусуси мяна айи дявдин операцияйин иштиракчйир ва жарадар айи.
Дирбаш эскрариз бахш дапIнайи гюмбет Табасаран райондин глава Мягьямед Къурбановди ва Дагъустандин халкьдин игит Айваз Рамазановди ачмиш гъапIну. Уч духьнайидар тебрик апIбалан кьяляхъ, райондин главайи давам гъапIнийи: «Ихь игит эскрарин гьунарариз бахш дапIнайи гьаму гюмбет дилавар кас, Дагъустандин халкьдин игит Айваз Гусейновичдин жягьтлувалиинди дивуз ккебгъуб ву. Хайлин суалар, мясляаьтар фикриз гъадагъну, му гюмбет вари вахтарин ихь эскрариз, гьадму гьисабнаан хусуси мяна айи дявдин операцйирин иштиракчйиризра, бахш апIбанди гъахьунча.
Му гъи ухьу ачмиш гъапIу гюмбет сефевидарин кьушмин кIулиъ айи шейх Гьяйдар дукIну киву ТинитI гъулазди илтIибкIру рякъюхъ ягъал ачухъ йишв’ин, Табасаран райондиз гъюрукьандариз варидариз ихь ватанагьлийирин дирбаш’вал, игитвал рябкъруси дивнайиб ву. Багарихьди ухьу сабсана ражну гъалибвалин гюмбет ачмиш апIруси ибшри! Гъи ухьу гьамшвахь шикларик кайи Урусатдин Игитар Рустам Мурадовдиинди, Эседулла Абачевдиинди, Руслан Къурбановдиинди, Исрафил Мягьямедовдиинди ва дявдин женгариъ айи ихь жюрэтлу ватанагьлийириинди дамагъ апIурахьа. Инанмиш вуза, мурар ихь аьхиримжи дирбшар дар, хъана игитар удучIвиди ихь халкьдин арайиан мидин шак’вал адар. Анжагъ ухьу варидари ккун апурайиб ихь жигьилар думу гъати женгариан сагъ-саламатди хъадакну гъюб вуйихь. Хъа живанарихьна, мектебдиъ урхурайидарихьна илтикIури, пуз ккундузуз: ихь табасаран халкьдиин жара халкьарин тарих илилибтIруси, учвкан ихь ватандин дерин ва девлетлу тарих агъю апIуб ккун апIурача. Душмнари, пис кьастар ади, чпин тарих илибтIуз ккун гъабхьиган, гъи Украинайиъ гъябгъюрайистар къайдасузвалар арайиз гъюру. Ухьу гьамшвак шикларик кайи ва дявдин женгариъ айи ихь игит ватанагьлийириинди дамагъ апIурахьа. Гъит ихь ругарин зиин гьаммишан ислягьвалин ачухъ зав алди ибшри, ичв ибариз дявдин сескьан деребхьри ва ичв гележегра лап акуб ва бахтлуб ибшри! Варидариз му шаду машквар тебрик апIураза».
Айваз Рамазановди чан тебриквалин улхбаъ гъапну: «Гъийин йигъ йиз уьмриъ жюрбежюр гьиссарихьди абцIнайиб дубхьна. Кюгьне деврариъра, ихь заманайиъра жвуван ватандин маракьар уьрхюрайидарин дирбаш’валин гьюрматназ саб фукIа дибккуз улихьна йисарира фикриъ ади гъабхьнийиз, хъа Украинайиъ ккергъу гьяракатари му фикир юрутмиш апIуз гьевес капIунзук. Чпин кьягьялвал ихь эскрари хусуси мяна айи дявдин операйияйиъра улупура. Табасаран халкь, улихьдиси гьамусра, гизаф дирбаш, жвуван ватан уьбхюз гьарган гьязур вуйи халкь ву. Йиз жягьтлувал ТинитI гъулан советдин глава Хизритдин Сеидягьмедовди ва «Табасарандин ватанперверар» дестейиъ айидари гизаф хушниинди кьабул гъапIнийи, ва магьа гъи думу ужудар кьастар варидари сатIиди уьмриз кючюрмиш гъапIунхьа. Мид’инди ухьу ихь дирбаш атабабйирин рюгьярин гьюрмат уьбхюрахьа».
Серенжемдиъ кюгьне вахтарихъанмина Табасарандин ругариин гъуху женгарин тарихдикан ТинтIарин сельсоветдин глава Хизритдин Сеидягьмедовди чан докладдиъ яркьуди ктибтну.
Мушваъ хусуси мяна айи дявдин операцияйин иштиракчйир вуйи Дагъустандин Главайин мясляаьтчи Замир Гьяжимурадов, Урусатдин Игит Руслан Къурбановдин адаш Маркиз Къурбанов, райондин главайин теклифчи Идаят Ибрагьимов ва гьацира Бургьанкентдин уьмуми кьялан мектебдин тешкилатчи, историк Энвер Эрзиманов, Мягьрягъярин 1-пи мектебдин директор Аьликрам Гьясанов удучIвну гъулхну.
Серенжемдиъ гюмбет дивуз кюмек гъахьидар Табасаран райондин главайи аферинвалин кагъзариинди ва «Мега» алверин хулан терефнаан грамотйириинди лишанлу гъапIну.
