Гюльнара Мягьямедова
2024-пи йисан 18-19-пи августди Урусатдин Президент Владимир Путин Азербайжандиз гъушну. Гьаму йисандин арайиъ кьюб уьлкейин кIулиъ айидарин думу шубубпи гюрюш вуйи. 19-пи августди президентари Урусатдин ва Азербайжандин арайиъ шубудар йикьрариин ва шубуб меморандумдиин къулар гъизигну. Правительствйирин арайиъ гъийитIу йикьрар ипIру-убхърубдин хатIасузвализ, карантиндин месэлйириз, набататар уьрхбаз, сагъламвал уьбхбаз, медицинайин, образованиейин ва илимдин месэлйириз бахш дапIнайидар вуйи. Уьлкйирин кIулиъ айидари гьацира зегьметнан инспекцияйин суаларин гъавриъ хьувалин, гьавйир дигиш хьувалин, гьацира Урусатдин инвестицйирин фонднан ва Азербайжандин экспортдин ва инвестицйирин Агентствойин гъавриъ хьувалин меморандум тасдикь гъапIну.
Владимир Путинди ва Илгьам Аьлиевди «Кафари–Кьибла» варихалкьарин транспортдин коридор арайиз хувалин цирклиъ аьлакьйир уьрхювалин важиблувал къайд гъапIну. Думу коридор Санкт-Петербургдиан Индияйин Мумбай шагьризкьан 7,5 агъзур километр манзилнаъди ккивра. Му маршрутди, Суэцкий каналианси дарди, гъагъар ухди гъахуз мумкинвал тувди. Урусатдин Правительствойин председателин заместитель Александр Новакдин гафариинди, рукьан рякъюн гьубкIри адру кьатI Ирандихъди вуйи йикьрариз асас вуди тикмиш апIура. Азербайжандин президент Ильгьам Аьлиевди гъапиганси, гъахру гъагъарин кьадар йисандин арайиъ 30 миллион тоннайиина адапIбан бадали, Азербайжанди думу коридорин рукьан рякъюн чан пай цIийи алапIура.
Уьлкйирин кIулиъ айидари 2025-пи йисан Ватандин Аьхю дявдиъ гъалибвал гъадабгъну 80 йис тамам хьувалин шадлугъариз сатIиди гьязур хьпан гьякьнаан йикьрар гъийитIну. Мидланра савайи, Москвайи ва Бакуйи нафтлин сурсатар гъахуз сатIиди «нир-гьюл» классдин гимйир тикмиш апIувал планламиш апIура. Италияйин ва Турцияйин кьяляхъ, Урусат Азербайжандин шубурпи партнер ву. Азербайжандин гьюкуматдин статистикайин комитетдин улупбариинди, 2024-пи йисан сабпи йирхьуб вазли Урусатдин ва Азербайжандин арайиъ гъахурайи алвер 5% за гъабхьну ва 2,5 миллиард доллариина удубчIвну.
Гьюкуматарин кIулиъ айидари региондин хатIасузвалин ва гьацира армянаринна азербайжанарин месэлйириканра гъулхнийи. В.Путиндин гафариинди, Урусат Бакуйин ва Еревандин арайиъ ислягьвал дебккбаъ кюмек тувуз гьязур ву.
Экономикайин месэлйирилан савайи, уьлкейин кIулиъ айидари жара месэлйирра гьял гъапIнийи. Азербайжандин жямяаьтлугъдин уьмриъ урус чIалну аьхю йишв дибисна. Душваъ 160 агъзурилан зиина баяр-шубар урхурайи 324 урус мектебар а, мектебариъ гьацира 800 агъзурилан зиина урус чIал аьлава вуди аьгъю апIурайи бицIидар урхура. Мушваъ 26 вуздиъ урус чIалниинди вуйи отделенйириъ 15 агъзурилан зиина студентари урхура. Азербайжандиъ гизаф кючйириз урус писателарин, аьлимарин ччвурар тувна.
Дюн’яйиъ айи аьгьвалатназ дилигди, экономикайин ва хатIасузвал уьбхбан гьял апIурайи месэлйири улупурайиси, Урусатра, Азербайжанра арайиъ айи аьлакьйир яркьу апIуз гьязур ву.
