Зубайдат Шябанова
Хусуси метлеб айи дявдин операция ккебгъу садпи йигъарихъанмина табасаран эскрари сабдихьанра гудручIру игитариси чпин гъуллугъ тамам апIура. Дурари, уьлкейин маракьар уьрхюри, Ватандин хатIасузвал тямин апIбак чпин вафалу пай кивра. Дурарикан сар ихь ватанагьли Сабир Дашдемировра ву.
Сабир Мягьямедович Дашдемировдин тухмар Хив райондин Зилдикк гъул’ан ву. Дугъан аьхю аба Ферзуллагь Ватандин Аьхю дявдин, Япония ва Финляндия гьюкуматарихъди вуйи дявдин гьяракатариъ иштирак гъахьну. Немцарихъди вуйи женгариъ дугъаз гъагъи зийнарра гъахьнийи. Гьамци вушра госпиталиан удучIвур думу кьяляхъ дявдиз гъушну. Сабирин адаш, подполковник Мягьямед Ферзуллаевич Дашдемировра республикайиъ машгьур инсан гъахьну. Думу хайлин йисари Табасаран, Къарабудахкент районарин, Дербент ва Хасавюрт шагьрарин ваенкоматдин цирклиъ гъуллугъариъ гъилихьур вуйи. Вафалу зегьметназ лигну думу гьюкуматдин терефнаан швнуб-саб пешкешнахъди лишанлу дапIна. Гьациб тухмин веледарра, чпин абйирси, игитарин юкIвар айидар шулу. Гьаци дайиш, Украинайиъ хусуси метлеб айи дявдин операция ккебгъу садпи йигъан учв гьадина гьауб ккун апIури, Сабири аьрза бикIдайи.
Сабирин хизандихъди узу Санкт-Петербургдиъ таниш гъахьунза. Думу шагьриз Сабир чав гъуллугъ гъабхурайи Чечен республикайиан пишекарвалин дережа за апIуз гьаънайир вуйи.
«Узу хал-хизан 2011-пи йисан ккебгъунза. Йиз уьмрин юлдаш Эльмира Табасаран райондин ТIивак гъул’ан Москва шагьриз кюч гъахьи Эбееварин хизандиан ву. Учуз кюкйириз ухшар хьур риш ачуз. Эльмира бицIидарин духтир ву. Йиз ляхниан узу гьукуматди наанди гьаъри гъахьишра, Эльмира йиз гъвалахъ хъади шулу. Думу йиз далу, йиз хал ва гележег вуйиз. Думу Хабаровскдиъ, хъасин Чечендиъ педиатр духтирди лихури гъахьну», – дамагъ кади ктибтура Сабири чан уьмрин юлдшикан.
Сабир Дашдемиров 2022-пи йисан апрель вазлилан октябризкьан Херсонский терефнаъ хусуси метлеб айи операцияйиъ иштирак гъахьну.
«Дявдикан ужуб сарихьанкьан пуз шулдар. Хъа вушра, гьамусяаьт дяви, улихьганси, автоматариинди, винтовкйириинди, пулеметариинди гъабхурадар. Узуз фу пуз ккунда: ихь эскрар вари шараитарихъди, ккуни жюрейин яракьарихъди тямин апIура, гьадму гьисабнаан дахъру йишварра, столовйирра, мани хурагра – вари а. Учу дявдиъ айи садпи йигъар лап гъагъидар гъахьунчуз, жилиъ мукьар апIури дахьри гъахьунча, мани хурагра, марццишин апIру йишвра адайи. Думуган гьадушваъ айи бязи ерли инсанариканра хатIа айи. Аьдати инсанарин арайиъ уч’ина гьюжум апIуз ккунди ккеърайидар, жиниди уч’ина гъюрудар, учу али йишварин координатар ахтармиш апIуз гьаънайидар гизаф ади гъахьнийи. Гьаддиз саки гьар йигъан жвув айи йишв дигиш апIури гъахьунча. Узу му гафар аьрза апIури кIурайидар дариз, аьксина, гъи ихь эскрариз вари шараитар яратмиш дапIнайиваликан улхураза.
Йиз образование технический вуйиз. СВО-йиъ узу военный часть яракьдихъди тямин апIбахъан жавабдар командирин заместитель вуйза. Дявдин машинар рас апIури, техника къайдайиз хури, боеприпасар вахтниинди йишв’ина хъуркьбахъан жавабдар узу вуйза. Дявдин женгариъ айи вахтна кьюб ражари узхьан ярхла дарди яракь тIубкIувалиан контузйирра гъахьунзуз», – ктибтура Сабир Дашдемировди.
Сабири Рязань шагьриъ военный автомобильный институт ккудубкIну. Гьадушв’ан туву направлениейиинди шубуд йисан Хабаровск шагьриъ гъилихну. Дидин кьяляхъ Чечен республикайиъ ротайин командирди, батальондин техникайин цирклиан начальникдин заместителди лихури гъахьну, хъа гьамусяаьт Чечен республикайин военный автомобиларин инспекцияйин гъурулушдин начальник ву. Думу кьюд йисаз Санкт-Петербург шагьриз пишекарвалин дережа за апIуз военный академияйиз урхуз гьаъна. Дугъаз, июндин вазли Урусатдин йигъ къайд апIруган, подполковник звание тувуз кагъзар гьязур дапIна. Ав, Табасарандихьан чан баяриинди дамагъ апIуз шулу.
«Табасаран баяр Чечендиъра, Украинайиъра гизаф хъайзухъди. Ав, ихь баяри, наан ашра, чпиин алиб игитариси кIулиз адабгъуру. Дурарикан сар, Дагъустандин Огни шагьриан вуйи Абрек Мирзакеримов, Чечендиъра, хусуси метлеб айи дявдин операцияйиъра сабпи йигъарихъанмина узухъди хъади гъахьну. Дугъан абйир-бабар Хив райондин Мажвгул гъул’ан ву. Гьяйиф, думу бай кечмиш гъахьну, чан аьхиратдин хал ужуб ибшри.
Жара миллетарин арайиъ ихь баярикан ужуб авазайиинди улхруган, дамагъ кубчIврузук. Табасаран баяриз ма ша Аллагь. Наан ашра вари Аллагьди уьрхри. Дурар сарра гучIрудар, жарадарин кьяляхъ гьитIикIну гъузрудар дар. Аьксина вуди, гьарган женгариъ улихь хьади шлудар ву. Сарсана табасаран бай, сержант Нариман Байрамов кIул’инди улупуз ккундузуз. Думу гьадмукьан ужур, марцци юкIв айир, жарадарихъан гьаммишан гъайгъушнаъ айир вуки. Нариман фельдшерди лихура. Женгнаъ дугъу я зиян гъабхьи, я кечмиш гъахьи саркьан бай чюлиъ гъитрадар. Чаз айи хатIайикан зат фикир дарапIди, дронар тIирхурайи йишвариъ ихь гъийиху баяр ккадагъури шулу. Дугъу хайлин ихь эскрариз кюмек гъапIну.
Узу Наримандин вафалу ляхнарикан, ватанпересваликан йиз аьхюдаризра ктибтнийза. Дугъан ляхин гьавайиди гъюдубчIвидар кIури, миж кайиз. Ва учвура ихь газатдиъ гьацдар баярин гьунарар улупай. Ихь халкьдиз чан игит баяр аьгъяди ужи ву», – гъапнийи Сабир Дашдемировди.
Ав, гьацдар ву ихь баяр, дявдин чюлиъра, гъати женгариъра чпин юлдшарин гъайгъушнаъ шлудар. Чухсагъул, Сабир Мягьямедович, ихь сюгьбатнаъ уву табасаран баярин игитвал швнуб-саб ражари къайд гъапIнийва. Учвусдар игитар хъмиди, учу, далу терефнаъ айидар, архаин вуча. Аллагьди сагъ-саламатди уьрхричву.
