Дагъустандин ва кIулди гьарсаб райондин, гъулан экономикайин артмиш’валиъ гъулан мяишатдин артмиш’валин месэлйири асас йишв бисурайивал фикирназ гъадабгъну, Хив райондиъ гъулан мяишатдин циркил артмиш апIбаз дикъатлу эгьемият тувра.
– Гьамусяаьтна райондин зегьметкешар, гъюру йисаз бегьер бадали изнар дапIну, тумар урзбиин машгъул ву. 2021-пи йисаз бегьер бадали Хив райондиъ уьмуми гьисабариинди 1200 гектариъ дяхинна мух убзуз планламиш дапIнача. Уьмумиди гъадабгъиш, «Родина» мяишатдиъ – 300 га, «Юзбековский» СПК-йиъ – 120 га, «Ляхлинский» СПК-йиъ – 100 га, «Кашкентский» СПК-йиъ – 60 га, ООО «Ярак» мяишатдиъ – 100 га ва Лениндин ччвурнахъ хъайи мяишатдиъ 20 га тумар дурзна. Урзру тумарин ерийихьна зегьметкешар заан тIалаблувалиинди янашмиш шула, фицики улупнайи месэлайикан гележегдин бегьер асиллу ву,– кIура Хив райондин администрацияйин жилариин гюзчивал гъабхру ва гъулан мяишатдин отделин кIулин пишекар Нариман Рамазановди.
Тахилар…
Ихь дагълу республика, гьадму гьисабнаан Хив районра, гъулан мяишатдин, кьатI’иди гъапиш, малдарвалинна мягьсулдарвалин район вуйивал фикриъ ади, райондин гьюкумдрарира му жигьатнаан артмиш’валин хайлин уьлчмйир кьабул апIура.
Гьаци, гъябгъюрайи йисаз бегьер бадали, мягьсулдрари 1045 гектариъ чвлин мягьсулар гъурзнийи. Улупнайи мулкарикан анжагъ 725 гектариантIан тахилар уч апIуз гъабхьундар. Имбу мягьсулар, къурагьвал себеб дубхьну, пуч гъахьну. Улупнайи мягьсуларкьан пуч’валарихьан уьрхбан бадали, вахтниинди лазим вуйи серенжемар духну, зегьметкешари 873 тонна тахилар уч гъапIну. Гьарсаб гектариан уч гъапIу тахиларин бегьерну уьмуми гьисабниинди 12 центнер тешкил гъапIну.
– Тахилар урзбахьна, дурар уч апIбахьна райондин зегьметкешар гьарсаб вахтна жавабдарвалиинди янашмиш шула. Хъа йис ужудар хъуркьувалариинди къаршуламиш апIувал табиаьтдин шартIариканра гизаф асиллу шула, – къайд гъапIну дугъу.
Кьюрдуз алафар
Зегьметкешари малар-марччариз тухъ кьюрд яратмиш апIбан месэлйиризра дикъатлу фикир тувра. Кьюрдун эвелариз райондин мяишатар лазим кьадарнаъди алафарихъди тямин дапIна.
Улупнайи вахтназ райондин вари жюрейин мяишатариъ 10270 аьхю малар ва 32317 марччарна цIигьар уьрхюра.
– Му улупбар йисан аьхирариз хайлин ис ахьру. Фицики, жиниб дар, жигьилариз мал-къара уьбхюз ккунди имдар, хъа яшлуйирихьан дурар уьрхюз удукьурадар. Натижайиъ малар, марччар ккутIра, – аьлава гъапIну йиз сюгьбатчийи.
Йимишарна мейвйир
Йимишарна мейвйир уч апIбакан гъапиш, райондин зегьметкешари 490 гектариан 780 тонна картфар уч дапIна. Дурариланра савайи, 440 гектариан цци 792 тонна мейвйирра уч гъапIну. Хив райондин сяргьятариин ерлешмиш духьнайи 210 га багълариан уч гъапIу йимишарин бегьерну гьарсаб гектариан 40 центнер тяйин гъапIну. Гьелелиг му ляхнар райондин мяишатариъ давам шула.
