Коронавирусдин уьзри вари дюн’я дибиснайи гъийин девриъ чпин хушниинди аьзарлуйириз, игьтияж айидариз пулсузди кюмек апIрударин кьадар лапра гизаф дубхьна. Гизафси дурар жигьилар, мектебариъ урхурайидар, студентар ву.
Сагъламвал уьбхбан цирклиъ чпин хушниинди кюмек туврударин вари Урусатдин «Волонтерар – медицинайин гъуллугъчйир» жямяаьтлугъ тешкилат 2013-пи йисан арайиз гъафну. Гъи медицинайин цирклиъ ляхин гъабхурайи волонтерарикан чIатху тешкилат арайиз дуфна. Дурари духтрариз аьхю кюмек апIура.
Декабрин 5-пи йигъан Урусатдиъ волонтерарин Йигъ къайд гъапIнийи. Думу йигъ улубкьайиз улихьна учу газатдин редакцияйиз Дагъустандин гьюкуматдин медицинайин университетдин 5-пи курснаъ урхурайи, карантиндин вахтна волонтерарин ляхин гъапIу шубариз теклиф гъапIнийча. Дурар Заира Умалатова, Амина Пирмягьямедова (шиклиъ гагвлахъанди сарпир ва кьюрпир), Камила Гъазиева ву. Дурари гьарурури чпи гъапIу ляхникан мялуматар тувнийи.
Амина Пирмягьямедова:
– Узу ДГМУ-йик урхуз кучIвну, сабпи курснахъан мина волонтерарин дестейиъ ляхин апIураза. Йиз адаш Имшнигъ гъулан, хъа дада Ягъдигъ гъулан вакилар ву. Дада Мягьячгъалайиъ ЦРБ-йиъ духтирди лихура, хъа йиз аба, Мирзамягьямед Мягьямедов, гизаф йисари Табасаран райондин кьялан больницайин кIулин духтирди гъилихну, гьаддиз духтрин ляхнихъди узу бицIидимиди таниш вуза. Узу духтирвалин пише ктабгъбаз гьадрари тясир гъапIну. Абайи узуз гьарган, духтирди ляхин апIуз гучI дапIну ккундар, инсанариз кюмек апIуз гьарган гьязурди йихь кIури, насигьятар тувуйи. Гьаддиз гьаму йисан, карантиндин ижми къайда тяйин дапIну, университетдин дарсар манзилнаъди гъахурайи вахтна, апрелин садпи йигълан мина «Ухьу сатIиди» кIуру акцияйин дахилнаъди Заирайихъди сабси ляхин апIури гъахьунза. Хъа больницйириз кюмек лазим гъабхьиган, узу дишлади багъри Табасаран райондин больницайиъ волонтерди ляхин апIуз гъушунза ва райбольницайиъ «уьру зонайиъ» медсестрайин вазифйир тамам апIуз хъюгъюнза.
Узу лихурайи вахтна райондин больницайин духтрари ва медсестрйири, уьзрин чIурувализ дилигди, жвув аьзарлу хьуз хатIа айивалин гъавриъ ашра, чпин вазифйир намуслувалиинди тамам апIуйи. Думу духтрарин гьунарси гьисаб апIуз шулу.
Заира Умалатова:
– Узура университетдиъ сабпи курснахъан мина волонтер вуза. Йиз адаш ва дада Хянягъ гъулан вакилар ву. Гьамусяаьт Мягьячгълайиъ яшамиш шулача. Сабпи апрелихъан мина «Ухьу сатIиди» акцияйин дахилнаъди гъилихунза. Акцияйин метлеб – коронавирусдин тIягъвнин вахтна яшлуйириз, игьтияж айи касариз кюмек апIувал вуйи. Учу онлайн-волонтерар вуйча, колл-центриъ агьалйирин аьрзйир кьабул апIури, дурариз ипIру-убхъру сурсатар ясана дармнар лазим вуш, дурар масу гъадагъну, улупнайи адресариз гъахуйча. Мидланра савайи, аьхю бедбахтваларин медицинайин центрин бинайиинди йишвнура, йигънура либхурайи колл-центр ачмиш дапIнайи. Узу гьадму колл-центрин коронавирусдин уьзрихъди аьлакьалуди гъабхру ляхнихъан жавабдар кас вуйза. Дина гизафси яшлу касари телефондиан зенгар апIури шуйи, дурариз гьаму уьзур тарабгъурайивалихьан гучI гьабхънайи. Учу учхьан шлуганси дурариз кюмек апIуйча, уьзрин лишнар ачмиш духьнаш, духтрихьна илтIикIну ккуниваликан мялуматар тувуйча.
Камила Гъазиева:
– Узура ДГМУ-йин 5-пи курснаъ урхураза, карантиндин вахтна Лак райондин кьялан больницайиъ «уьру зонайиъ» медсестради гъилихунза. Узу гьадму райондин Хуты гъулан вакил вуза. Районариз кюмек лазим вуйиваликан аьгъю гъабхьиган, учу дина гъягъюз гьязур вуйиваликан ачухъди гъапнийча.
Уьзри я жигьилар, я кьялан яшнан касар, я кьабидар ккадаурадайи – больницайиъ вари яшарин аьзарлуйир дахънайи. Больницайиъ аьзарлу духьну дахънайидарихьна улукьуз багахьлуйир гъювалиин къадагъа иливнайи. Уьзриан чпи йихур кIури, инсанариз гучI кайи. Хъа яшлуйириз чпин веледар рякъюз ккунивалин ухьу вари гъавриъ ахьа. Гизафси дурарин кIваз рягьят шлу сюгьбатар гъахури, дурарин аьрзйирихъ хъпехъури, язухъ апIури шуйча. Ляхнин кьяляхъ, жвуван багахьлуйир уьзрихьан ярхла апIбан бадали, хулариз гъягъюри шулдайча. Больницайиъ «уьру зонайиъ» лихурайидариз жара дапIнайи хал айи, гьадму хулаъ рягьятвал гъадабгъуйча.
Уьзрихъди женг гъабхуз читинди ву, хъа профилактика апIуз – ваъ. Ихь агьалйирикан лазим дарди хул’ан удудучIвувал, салмар-сумчрариъ гизаф инсанар уч дарапIувал, кми-кмиди хилар жикIувал, машниин маска алабхьувал ккун апIурача.
***
Студентарин арайиъ гъира «уьру зонайиъ» лихурайидар а. Дурариз манзилнаъди дарсарихъ хъпехъуз ихтияр тувра, фицики ихь больницйириъ медицинайин кюмек чарасуз лазимди ву. Гьаму читин вахтна чпин хушниинди агьалйириз кюмек туврайи волонтерариз, гележегдин уьмур духтирвалин пишейиз бахш апIуз ккади, гьеле гъи хъюгъну, чпихьан удукьру кюмек туврайи жигьилариз редакцияйин коллективдин терефнаан аьхю чухсагъул мялум апIурача.
