2020-пи йис варитIан читин йисарикан саб вуди инсаниятдин тарихдиъ гъубзиди. Коронавирусдин инфекцияйихъди аьлакьалу вуди карантин мялум апIували гизаф инсанар ляхнихьан гъапIну, хайлин читинвалар арайиз гъахну, иллагьки гизаф бицIидар айи хизанариз. Уьлкейин Президент Владимир Путинди, му аьгьвалатнан гъагъ цIиб апIбан бадали, аьхю хизанариз, бицIидариз, яшлу ва ляхнихъ мягьрум гъахьи касариз пулин кюмек апIбан къарар адабгънийи. Думу къарар уьмриз кючюрмиш апIувал ЦЗН-дин идарйириин алабхъну.
Му ляхин Дербент шагьриъ фици кIули гъабхураш аьгъю апIбан бадали, узу шагьриъ айи ЦЗН-дин бикарарихъди ляхин гъабхурайи инспектор Валида Аьдиловайихъди сюгьбат гъубхунза. Думу исихъ чап апIурача.
– Валида Аьлисултановна, коронавирусдин тIягъвни-хъди аьлакьалуди ЦЗН-диъ гьисабназ гъадагънайи бикарариз гьацI йисаз вуйи пулар тувбан къайдайиъ хайлин дигиш’валар духьна. Дурар фицдар ву?
– Ав, дигиш’валар гъахьну ва гизаф баяр-шубар айи аьхю пай хизанариз улупнайи пулин кюмек артухъ дубхьна. Апрелин вазлихъан мина Дербент шагьрин ЦЗН-дин гьисабнаъ айи, бицIидар хъайи дишагьлийириз гьар вазлиъ ва гьар бицIирин кIулихъ 3 агъзур манат пул тувну. Хъа бицIидар хътарди ЦЗН-дин гьисабнаъ айи жигьилариз апрелихъан мина тап сентябрин вазлизкьан 1500 манат туврайи йишваъ 4500 манат тувну.
Мартдин вазлихъан мина ляхнихъ мягьрум гъахьи ва ЦЗН-дин гьисабнаъ дийигъу касариз шубуб вазли 12500 манат пул тувну. Гьюкуматдин ляхнихьан гъахьи касдиз сад йисанкьан ЦЗН-диан 5880 манат тувурайи, хъа карантин тяйин гъапIу вахтна 3 вазли 8800 манат тувну.
– Аьхюну пай инсанар гьеле ляхин адарди ими, дурарин кьадар фукьан ву? Дербент шагьрин ЦЗН-дин гьисабнаъ айи касарин месел-йир фициб къайдайиинди гьял апIурачва?
– 2019-пи йислан 2020-пи йисаз Дербент шагьрин ЦЗН-дин гьисабнаъ 2664 бикар айи. 2020-пи йисан 1-пи январихъан мина 30-пи апрелизкьан дурарин кьадар 4553 касдиинди артухъ гъабхьну. Карантин мялум гъапIу апрелин вазлихъан мина 30-пи ноябриз Дербентдиъ айи ЦЗН-дин гьисабнаъ 6478 бикар айи. ЦЗН-дин кюмекниинди 6478 касдикан 1536 кас жямяаьтлугъ, вахтназди вуйи ва гьаммишанлугъ ляхнариз гьаъну. Дурарикан гизафдари ЖКХ-йин гъурулушдиъ, шагьрин мяишатдин цирклиъ ва гьацира хусуси бицIи карханйириъ зегьмет зигура.
ЦIийи пише гъадабгъуз ккунидарихьанра хайлин аьрз-йир ачуз. Дицдар касаризра учхьан шлу кюмек апIурача. Ич ЦЗН-дин руководствойи шагьрин карханйирин, тешкилатарин ва гъурулушарин кIулиъ айидарихъди ужуб аьлакьа уьбхюра. Кадрйирин идарайи гьар вазлиъ ляхнин азад йишварикан мялуматар тувра, гьадму ляхин абгурайидар учухьна илтIикIуру. Гьар йисан бикарарин ва ляхнихъди тямин апIрударин гюрюшар гъахувал аьдати ляхин дубхьнайич.
Бикарари гьар вазлиъ гьюкуматди туврайи пулин кюмек гъадабгъура. Дербент шагьрин кIулиъ айидари гьар йисан шагьрин карханйирин, гъурулушарин ва тешкилатарин улихь цIийи лихру йишвар ачмиш ва бикарарин кьадар цIиб апIбан месэла ижмиди дивра.
– Карантиндин вахтна гизаф пай инсанар ляхнарихьан гъахьну ва дурар вари ЦЗН-дин идарайиз илтIикIну. Дурарихъди ляхин гъабхувал фици тешкил гъапIунчва?
– Карантиндин вахтна ляхин учу манзилнан къайдайиъди тешкил гъапIунча, МФЦ-йин гъуллугъчйирира аьхю кюмек гъапIунчуз. Гъийин девриъ мицисдар месэлйир гьял апIуз гизаф гъулайра дубхьна. Телефон хьтру кас имдар, ва гизаф пай агьалйир телефонариан зенг апIувалиинди гьисабназ гъадагъури гъахьунча. ЦЗН-дин идарайиз илтIикIу инсанариз кьабул дапIнайи къанундин гьякьнаан мяълумат тувну, дурариз рубкьру пулин месэлйир гьял гъапIунча.
ЦЗН-дин идарайин вазифа – ляхин адру ва ляхнихьан гъахьи касдиз ляхин дабгну, думу ляхнихъди тямин апIувал ву. Хъа ляхнихъди тямин апIайиз, шубуб вазлин арайиъ дурариз пул тувру. Гъийин девриъ ляхин абгуз читинди дар, фицики хусуси карханйир, тешкилатар артухъ духьна ва ляхин апIуз ккуни касдиз ляхинра булди а.
