Дагъустан – туризм артмиш апIуз фукьан вушра мумкинвалар айи республика ву. Гьаци вуйивализ лигну, аьхиримжи йисари ухьухьна гъюрайи туристарин кьадарра йислан-йисаз артухъ шула. Региондин табиаьтдин гюрчег’вали, архитектурайин ва тарихи ядиграри хялар гьяйран апIуру, кюгьне вахтарихъан мина гъузнайи уьмаратари ва мушваъ яшамиш шулайи халкьарин культурайи, аьдатарина хурагари жара йи-швариан вуйи туристар магнитдиси ухьухьна зигуру.

 

 

Магьа сарун хьад улубкьура, гизаф туристар гъюру вахтра дуфна. Гъи региондиз гъюрайи туристарин дестйир кьабул апIбан бадали фу гьязурди аш, узуз республикайин туризмдин ва халкьдин сяняаьткарвалин министерствойин туриствалин инфраструктурайин отделин начальник Сядулагь Испагиевди мялум гъапIганси, гьамусяаьт республикайиз гъюрайи туристар кьабул апIуз кIури, региондиъ 178 гостиницйириъ, 55 турбазйириъ, 54-тIан артухъ хялар кьабул апIру хулариъ ва 17 санаторйириъ уьмуми кьадар 19890 касдиз дахъру йишвар гьязурди а. Гьадму гьисабнаан гъийин йигъаз официально гьисабназ гъадагъуз регистрация дапIнайи хялар кьабул апIру хулар – 1 Табасаран райондиъ ва 1 Хив райондиъ гьязур дапIна. Аммаки Табасаран райондиан хъанара 8 гьацдар хулар официально гьисабназ гъадагъуз регистрация вуйи документар гьязур апIбан ляхин гьамусяаьтра давам шула.

Министерствойин туриствалин цирклин натижйир улихь апIбан отделин консультант Камила Самедовайи туву мялуматариинди, цци республикайиъ туристариз 45 маршрутдин йишвар улупна. Гьадрарикан варитIан гизаф туристар гъягъюрайи йишвар Дербентдин гъала, Сулакдин дараскьал гъяр, гъумран Сарыкум дагъ ву. Гьадрарин арайиъ Табасаран райондин рибчрар, Ургур чвуччвунна сар чучун гъала, къужникарин табиаьтдин гъяд, хъа Хив райондиъ ккугъарин яркур, мажвгларин халачйирин фабрика ва хиварин чIвурд а.

Мидланра гъайри, Камила Самедовайи туву мялуматариинди, республикайиъ кьюб гьяфтайин арайиъ туристариз республика улупру, «Дагъустандин кьиса» кIуру, гьялкъаси илтIибкIну, 20 муниципалитетарин 100-тIан артухъ культурайинна тарихнан объектарихъди таниш апIру маршрутра гьязурди а.
«Гьарсар ухьухьна гъюрайи турист, сифте интернетдиъ Дагъустан Республикайиъ чаз рякъюз ккуни йишварикан лазим вуйи вари мялуматар дагну, анжагъ гьаддин кьяляхътIан туриствалин агентствйирихьна илтIикIурадар. Гьамусяаьт Урусатдин регионарин арайиъ варитIан гизаф турагенствйир айи регион Дагъустан ву. Республикайин гьаму цирклиъ 20 йистIан артухъ ляхин апIурайи тешкилатар а. Дурарин арайиъ жара гьюкуматариз, хъа асас вуди Саудовский Аравияйиз гьяждиз гъюгъюз, путевкйир туврайи «Кавказ» турагентство-йира ляхин апIура», – гъапну министерствойин вакили.

Республикайиъ артмиш шулайи туризмдикан вуйи макьалайиъ улихьна йигъари гъабхьи гьядисайиканра дарпиди гъибтуз шулдар. Майдин машкврариз туву дилихру йигъари ихь республикайиз хайлин туристар гъафну. Дурарин арайиъ машгьур касарра айи. Киноактриса Наталья Рудовайи Дагъустандиъ туристар кьабул апIурайи йишвариъ санитарияйин лазим вуйи къайдайинди албагнайи зонйир (гьяжатханйир) адруваликан миллионариинди инсанариз рябкъюрайи чан инстаграмдин машнаъ гъапнийи. Гьаддин кьяляхъ хайлин вахтна гъалмагъалра абхъну ими. Му дюшюшдин гьякьнаан Камила Самедовайи гъапиганси, туристар гъюрайи ва гьаму деврин тIалабариз жаваб тувру санитарияйин зонйир дивбан проектдиин ляхин гъабхувал сач ккебгънайиб ву. Амма думу тамам апIуз анжагъ гьамус хъюгъну. Му проектдин дахилнаъди цци гизафси туристар гъюрайи объектариъ 10 санитарияйин зонйир дивди.

«Аьхиримжи йисари республикайиз гъюрайи туристарин кьадар йислан-йисаз 20% артухъ шула. Цци му улупуб 30% артухъди хьибди кIури, фикир апIураза. Сабпи нубатнаъди туристарин кьадар артухъ хьпан асас себебси социальный сетар улупуз шулу. Гъи инсанарин уьмриъ дурари аьхю роль уйнамиш апIура. Дидланра савайи, Урусатдин швнуб-саб телеканалин журналистар дуфну, ихь региондикан, дидин милли хурагарикан, гюрчег табиаьтдикан вуйи фильмар адагъну, дурар телевизориан улупну. Гьаддира туристар ухьухьна гъюбаз кюмек гъапIну. Коронавирусдихъди арайиз гъафи аьгьвалатнура чан роль уйнамиш гъапIну: сасдар гьюкуматари чпин сяргьятар хъяркьну, ва натижайиъ Урусатдин хайлин регионариан ва жара уьлкйирианра кмиди туристар ухьухьна гъюра. Сабсан себебнакан дарпиди гъибтуз шулдар. Сач ва цци Урусатдин 100-тIан артухъ туриствалин операторари чпихьна илтIикIу туристар Дагъустандиз гьаъну. Себеб гьадму вуки, уьлкейин айитI рягьятвал гъадабгъуз путевкайихъ туву дакьатарин 20% кэшбекдиинди кьяляхъ тувра. Гьаддира ихь региондиз артухъси туристар гъюз кюмек тувну», – аьлава гъапIну Камила Самедовайи.