«Урусатдин лизи кьарнийир» ччвур тувнайи вари халкьарин дуствалин фестивалин дахилнаъди, Урусатдин Федерацияйин милли чIаларин ва литературйирин тереф уьбхювал метлеб вуди, Москва шагьриъ «Литературйирин парад» ччвур тувнайи литературайин конкурс кIули гъабхури сад йис дар.

 

 

2020-пи йисан Урусатдин Кавказдин региондин писателарин Союздин членар вуйи писателарин арайиъ «Урусатдин лизи кьарнийир» проектдин идара апIурайидари «Литературйирин парад» конкурсдин натижйир гъивну. Конкурсдиъ Дагъустан Республикайиан писателарин Союздин табасаран секцияйин кIулиъ айи шаир, табасаран чIалниинди чапдиан удубчIвурайи «Дагъустан дишагьли» журналин редактор Сувайнат Кюребегова гъалиб гъахьну ва дугъаз «Урусатдин лизи кьарнийир» орден тувну. Сувайнат Мевлюдиновна му хъуркьувалихъди тебрик апIури, дугъаз «Табасарандин нурар» газатдин редакцияйиз теклиф гъапIнийча. Ич арайиъ гъабхьи сюгьбат жикъиди исихъ туврача.

– Сувайнат Мевлюдиновна, увуз орден туву конкурсдикан газат урхурайидариз жикъидиси ктибтуб ккун апIурача.

– Литературайин уьмриъ ахмиш шулайи гьяракатарикан, конкурсарикан жикъиди кIуруш, думу серенжемар, литературайихьна вуйи гьевес за, гъизгъин апIбан бадали, гъахурайидар ву. «Урусатдин лизи кьарнийир» фестивалин дахилнаъди «Литературйирин парад» кIуру конкурс Москва шагьриъ кIули гъубшнийи. Шаирари гъабхурайи ляхниз, дурар иштирак шулайи серенжемариз дилигну, иштиракчйирин эсерар конкурсдин тешкилатчйири чпи гъядягъну, ахтармиш дапIну, кьимат тувну. Хъа Урусатдин литературайин уьмриъ писателарин Союздиъ лихурайи вари шаирари аьхю роль уйнамиш апIура. Гьаддиз дилигну, жямяаьтлугъ тешкилатари, конкурсдин тешкилатчйири ихь вакиларикан сариз халкьарин Дуствалин орден тувуз къарар адабгъну. Гьадму ордендин сагьиб узу гъахьну. Къайд апIувал лазим вуки, орденариинди, гьюрматнан грамотйириинди жвуван кIваъ айи бажаругъ, гьевес ебцуз шлуб дар, инсанвал ебцру уьлчме адар, дицисдар пешкешар ляхин ялавлу апIуз туврайидар ву. Вушра, узу гьаму орден аьхю аьшкьниинди кьабул гъапIунза, жвуван литературайихъ лихувал йиз буржарикан гьисаб апIураза.

– Му конкурс гъабхбан асас метлеб фу ву?

– Гьаму конкурс «Лизи кьарнийирихъди» аьлакьалу дапIнайиб ву: Ватандин кIул’ин улуркьу кьазйирикан, тарихназ душнайи дявдин гъагъи йисарикан инсанари кIваълан гьадрапIбан бадали, литературйир улихь гьаъну, вари халкьар сатIи апIувал конкурсдин метлеб ву. Фицики, литературйирин, культурйирин улихь бару дивуз шлуб дар, гьюкуматарин арайиъ барйир дивнашра, шаирари сар-сарихъди аьлакьйир дургурадар. Вари дюн’яйин шаирари чиб-чпи агура, шаирарин гьевесну, рюгьну, эсерари барйир даргъура. Уьмрин ужуб тажруба айи гьарсар кас дидин гъавриъ а. Гьарсар шаирин метлеб – чалантина ужуб тум убзувал ву.

Фестиваль тешкил гъапIдарин кIулиъ айир Сергей Юрьевич Соколкин вуйи. Думу жюрбежюр проектарин автор ву. Дугъу Дагъустандин шаирарин шиърар таржума дапIна, дурарин арайиъ табасаран автораринра шиърар а.
Москвайиъ гьар йисан «Лизи кьарнийир» фестиваль кIули гъябгъюра. Учу, 5 кас, гьадму фестивализ душнайидар вуйча. Фестивалиъ гьар йисан Дагъустандиан 4-5 шаир иштирак шулу. Думу фестиваль – вари дюн’яйин литературйир сатIи апIурайи серенжем ву. Орден гьадму фестивалиъ тувбанди вуйи, амма ихь республикайин писателарин Союздин кIулиъ айидари орден Дагъустандиъ кIули гъябгъру таржумачйирин форумдиъ тувуз йикьрар гъапIнийи.

Фестивалиъ иштирак хьуз уьлкейин гизаф регионариан инсанар уч духьнайи. Гьадму фестивалиъ, узу саб милли литературайин вакил вуйивализ дилигну, удучIвну гъулхнийза. Йиз улхуб вари Дагъустандин милли литературйириз бахш гъапIнийза. Дурар фициб аьгьвалатнаъ аш, фициб къайдайиинди лихураш, фици артмиш шулаш, артмиш апIбан бадали, фицдар шартIар лазимди вуш, ктибтнийза. Писателарин Союздиъ лихурайиган, гьар фунуб миллетдин литературайиъ айи аьгьвалатнакан мялуматар ади шлу. Вушра, сифтена-сифте ихь табасаран литературайин месэлйир за гъапIнийза. Табасаран литературайиъ саб месэла гьял дарапIди гъубзна: инкьилабдиз улихьна айи ихь шаирарин эсерар урус чIалназ таржума дапIнадар. Сар Кьалухъ Мирзайин сакьюдар шиърар урус чIалназ илтIикIна. Узу вари регионариъ лихурайи урус шаирарикан гьаму месэла гьял апIбаъ узуз кюмек тувувал ккун гъапIнийза. Дурари йиз тIалаб тамам апIуз гаф тувну.

Гьамус, ихь табасаран секцияйин вакилар уч духьну, инкьилабдиз улихьна айи ихь шаирарин шиърар арайиз адагъбанди вуча. Шиърар гизаф даршра, дурарин чIал, хатI мюгькамуб ву, дурар ухьуз айи уьмаратар ву. Вахтниинди таржума апIрур дархьиди, табасаран шаирарин шиърар машгьур гъахьундар.

– Гележегдиз айи яв планарикан, яратмишарикан ктибтнийиш, ккундийчуз.

– Ухьу планар йитIурахьа, хъа кьисматну ихь планар чаз ккуни терефнахъинди илтIикIура. Узу йиз уьмриъ планар гъийитIур дарза. Ужудар ляхнар кIулиз адагъуз фикрар айиз: гьаму Мягьячгъалайиъ Ватандин Аьхю дявдиъ гъийиху шаирарин аллея тикмиш апIувалин ляхни узу сикинди гъитрадар. Ихь вари интеллигенция уч дапIну, гьаму месэла гъитIибккнийза, амма месэла кIулиз удубчIвнадар. Табасаран шаирарикан саризкьан ядигар адар. Багьудин Митаровдилан ккебгъну, дявдиъ гъийиху шаирариз аллея тикмиш гъапIнийиш, гизаф ужуди хьибдийи.

Йиз яратмишарикан улхуруш, узу жвуван биографияйин улупбариан прозайин китаб гьязур апIураза. Гьеле думу фициб шулуш, ктибтуз ухди ву.

– Сувайнат Мевлюдиновна, маракьлу сюгьбат гъабхбаз чухсагъул, увуз яв яратмиш апIбан ляхниъ хъана заан хъуркьувалар ккун апIурача.

 

 

P.S. Тамамди сюгьбатнахъ Инстаграм сетдиъ хъпехъуз шулу.