Гьарсар дишагьлийин уьмриъ дада хьувал гьисс апIувалтIан багьалу герен адар гъапиш, ягъалмиш шулдар. Шаксуз, гьарсар фагьумлу касдин уьмриъ веледди варитIан асас йишв бисура. Хъа му багьалу, гьадму саб вахтна читин геренар дугъахъди пай апIурайидар, веледдиз уьмур тувбаъ дишагьлийиз кюмекнан хил гьачIабккурайидар сифтена-сифте акушерар ву.
Гъийин макьалайиъ узуз ляхнин 40 йистIан артухъ тажруба айи, варжариинди бицIидар аку дюн’яйиз кьабул гъапIу, инсанарин, иллагьки дишагьлийирин юкIвариъ чакан аку ва умун хиялар гъитрайи Басират Аьлиризаевайикан (шиклиъ) улхуз ккундузуз.
Басират Гереевна Аьлиризаевайихъди узура уьмрин дюшюшнаъ таниш гъахьнийза. Сагъламвал уьбхбан уьмуми образование гъадабгънайи пишекрар, дугъриданра, кетIерццнайидариз кюмек тувбаъ сарпи кюмекчйир ву. Хив райондиъ инсанарин сагъламвал уьбхбан цирклиъ лихурайи гъуллугъчйирин арайиъ Басират хала чан ва-зифйир намуслувалиинди тамам апIурайивалиинди тафавутлура ву.
Басират Аьлиризаева Хив райондин Хив гъулаъ бабкан гъахьну. Дугъаз пишекарвалин заан дережа а. Хив ЦРБ-йин бицIидар хру отделениейиъ акушервалин ляхин апIури, дугъу уьмрин ва зегьметнан баркаллу ва маракьлу рякъ ккадапIна.
– Духтирвалин кесп бицIи вахтнаан мина юкIв алиб вуйиз. Иццру касдиз читин вахтна жвувхьан шлу кюмек тувуз удукьувал, йиз фикриан, инсандин бахтра ву. Хъа медсестра, ляхнин вари терефар фикриз гъадагъиш, гьичра рягьимлур духьну ккунду. Гьеле мектебдиъ урхури имиди узу, инсанариз узхьан шлу кюмек тувбан метлеб ади, медсестра хьуз ният гъапIнийза. Сагъламвал уьбхбан кьялан пишекарвал гъадабгъну гъулаз гъафиган, узу райондин ЦРБ-йин бицIидар хру отделениейиъ ляхниз кьабул гъапIнийи. Узу, кьатI’иди гъапиш, фельдшервалин пишекар вуйза, анжагъ пишекрариз игьтияж айивал себеб дубхьну, узуз бицIидар хру дишагьлийирин гъуллугънаъ хьуб кьисмат гъабхьну, – ктибтура Басират халайи.
– Сифте йисари, гьелбетда, читинвалар хайлин алахьунзуз. Гьямила дишагьлийир кьабул апIру отделениейиъ лихурайи гъуллугъчйир, саб вахтна уьмрин дюшюшар себеб духьну, шубридра сабси вахтназ вуди ляхнихьан азад гъапIнийи. Думу вахтари я гъийин девриъси ляхин апIуз шартIарра адайи. Хъа, фици вушра, жвувкан кюмекназ ккилигурайиб аьгъяди, узу шубурин вазифйир сари тамам дапIну ккундийи. Гьадму ярхла ва дарвал айи вахтна вари читинвалар йиз назук гъюнариин алахьнийи. Белки, зегьметниин юкIв аливали узуз вари мублагъ апIуз кьувватра гъабхьуншул… (машнакк инчI ккади кIваина хура йиз сюгьбатчийи). Гьаци агьалйирин сагъ’вал уьбхювал, йигъ-йшив дарпиди дурарин гъуллугънаъ хьувал йиз уьмрин метлебназ илтIибкIну, – давам гъапIу дугъу.
Дугъриданра, медсестрайин инчI ккайи, ачухъ маш гъябкъиган, кетIерццнайидарин гевюлра ачухъ шулу. Басират Аьлиризаевайиз фунуб вахтнара кюмекнан хил гьачIабккуз гьязур вуйивалин, гьарсар аьзарлуйихьна хусуси рафтар агбан, гьарсарихьна чаз багъри инсандихьнаси янашмиш хьувалин сяргьятсуз кьувват а. Хъа му лишнари сагъ’вал уьбхбан гъуллугънаъ дийигънайи пишекрарин уьмриъ важиблу йишв бисура.
– Зегьметнан рякъюъ узуз хайлин ужубра, харжибра алабхъунзуз. Гьамус гьямила дишагьлийирин вахт-вахтнак ахтармишар гъахура, чпира сагъ’валихьна жавабдарвалиинди янашмиш шула. Улупбариз лигну, больницайиъ духтрарин гюзчиваликк гъитра. Хъа узу ляхниз гъафи йисари му жигьатнаан лап гъагъи гьякьикьат вуйи. Дишагьлийир чпин сагъ’вал ахтармиш апIуз больницйириз тек-бирра гъюрдайи. БицIир хурайи дишагьлийихьна гъулариъ му жигьатнаан тажруба айи «ганан бабар» уч апIбан аьдат уьбхюри имийи. Аьгьвалат гюзчиваликкан дубгуз хъю-гъиган, чпихьан йишв’ин саб жюрейинра кюмек тувуз удукьури имдруган, медицинайин тяди кюмекнан гъуллугъназ хабар тувуйи. Тялукь дюшюшар узуз йиз тажрубайиъ хайлин алахьунзуз. Хъа кьяляхъна вахтари учу гьямила дишагьлийир бицIир хру вахтназ улихьна больницайиъ ккаъбан ляхин саб гьял ккабалгнийча. Му жигьатнаан гьамус хайлин дигиш’валар гъахьну. Рягьятвалар артухъ гъахьну, вушра, гьяйифки, дишагьлийирин сагъ’вал зяиф шула. Улихьди гьар хизандиъ кьялан гьисабариинди 8-10 велед ади шуйи. Гъи 3 бицIир айи хизанарра аьхю хизанарси гьисаб апIура. Жигьиларин уьмрихьна вуйи лигбар, тIалабар дигиш гъахьну. Гьадму саб вахтна бицIидарин тIалабарра девриз тялукьдар шула, – аьлава гъапIну Басират халайи.
Басират Аьлиризаевайи чан баркаллу зегьметниинди коллективдин ва жямяаьтлугъдин арайиъ аьхю гьюрмат гъазанмиш дапIна. Думу заан категорияйин пишекар ву. Дишагьлийириз кюмекнан хил гьачIабккури, дугъу чан гьарсаб гьяракатнаъ кIван манишин ва рягьимлувалин умунвал ибтра.
Дишагьлийирин машкврин гъаншариъ Басират Гереевна Аьлиризаевайиз РД-йин Глава Сергей Меликовдин тялукь указдин бинайиинди «Дагъустандин сагъламвал уьбхбан лайикьлу гъуллугъчи» кIуру заан ччвурра тувну. Басират Гереевна му хъуркьувалихъди тебрик апIури, дугъаз ляхниъ хъана аьхю хъуркьувалар, варитIан асасуб – жямяаьтлугъдин гъуллугънаъ хьуз жандин мюгькам сагъ’вал хьуб ккун апIурза!
