Аьхиримжи кьюд-шубуд йисандин арайиъ Урусатдиъ, яшайиш жигьатнаан игьтияж айи хизанарин уьмрин дережа за апIбан бадали, саб жерге цIийи пособйир тувуз хъюгъну, хъа улихьди туврайи пособйирин кьадарра артухъ гъапIну. Гьаму мес-элйирин гьякьнаан ич мухбир Умгьанат Сулеймановайи Дагъ. Огни шагьрин агьалйир яшайиш жигьатнаан уьрхру управлениейин кIулиъ айи Низами Мягьямедовдихъди сюгьбат гъубхну. Дурарин сюгьбат жикъиди исихъ чап апIурача.
– Низами Аьбдулмежидович, Дагъ. Огни шагьриъ читинвал кайи, гьюкуматдин терефнаан яшайишдин кюмекназ игьтияж айи агьалйирин кьадар фициб ву?
– 2022-пи йисан сабпи январиз вуйи улупбариинди, Дагъ. Огни шагьриъ гьюкуматдин терефнаан социальный кюмекназ игьтияж айи 3697 агьали гьисабназ гъадагъна. Гьадрарин арайиан вуди гьисаб шулу: вари аьзарлу инвалидар – 1265 кас, инвалидар вуди бабкан гъахьидар – 147 кас, реабилитация гъапIдар – 8 кас, зегьметнан ветеранар – 1137 кас, ялгъуз бабар – 109 кас, шубур ва артухъ бицIидар айи 965 хизан, 51 Афгъан ва 15 Чечен дявйирин ветеранар. Улихьна йисари, Ватандин Аьхю дявдин иштиракчйириз аьхю фикир туври, дурарин тIалабар тамам апIуйча. Гьамус шагьриъ анжагъ сар Ватандин Аьхю дявдин иштиракчи – Ленинграддин блокадайиъ гъахьи Надежда Сергеевна МихееватIан имдар.
– Агьалйириз туврайи пособйирин гьякьнаан фу пуз шулвухьан?
– БицIидар айи агьалйириз гьюкуматдин терефнаан, Урусатдин Федерацияйин 2021-пи йисан кьабул гъапIу цIийи къанундиз асас вуди, июлин вазлихъан хъюгъну, баяр-шубарин 3 йислан 7 йис хьайиз ва 8 йислан 16 йис тамам хьайизкьан, кьялан гьисабниинди, 5650 манат тувра, ва думу пулар шагьриъ дуланмиш шулайи 3330 бабари гъадагъура. Дурарикан баяр-шубарин 8 йислан 16 йис хьайиз тувру пулар анжагъ ялгъузди чпин веледар уьрхюрайи дадайи ясана адашди гъадагъура, дицдар хизанарин кьадар 109 ву.
Ва гьацира гъагъдиъ айи, уьмрин читин аьгьвалатнаъ ахънайи дишагьлийиризра гьар вазлиъ 6350 манат тувра.
– Хъа гизаф бицIидар айи хизанариз фициб кюмек апIурачва?
– Дагъ. Огни шагьриъ, 2022-пи йисан сабпи январиз вуйи улупбариинди, 965 гизаф бицIидар айи хизанар а. Думу хизанариз вари терефарихъан кюмекар туврача – дурар электроэнергияйихъди, газдихъди тямин апIурача, газ адрудариз пулин компенсация ва жара льготар туврача.
Мектебариъ хьадан тятIилар ккергъган, дицисдар хизанариан вуйи бицIидар чпин сагъламвал мюгькам апIуз ва рягьятвал гъадабгъуз жюрбежюр йишвариз лагерариз гьаъри шулча. Учухьна тялукь аьрза хьади илтIикIу гьарсар касдиз учу гьаммишан кюмек апIуз гьязур вуча.
БицIидар уьрхурайи бабариз гъийин девриъ думукьан читинвалар рякъюрадар, гьаз гъапиш дурариз фукьан вушра пулин кюмекар тувра. КIваин апIухьа ихь бейвахтар, саб хизандиъ миржир – йицIур бицIир шуйи, амма бабариз саб кюмекра адайи.
Ухьуз мялум вуйиганси, аьхиримжи йисари уьлкейин Президентдин табшуругъариз асас вуди, бицIидар айи хизанарин яшайишдин тереф уьбхбан бадали, гьязур дапIнайи жюрбежюр программйири фукьан хизанариз гъулайивал гъабхну. Ич управлениейи, шагьрин администрацияйин гъуллугъчйирихъди сатIиди комиссия тешкил дапIну, уьмрин читин аьгьвалатнаъ айи хизанрихьна гъягъюри, дурарин зиин гюзчивал гъабхури, гьаммишан дицдар хизанариз кюмек апIурача. Инвалид бицIир хъади ляхниз гъягъюз даршулайи дишагьлийириз, сагъ’валин зяифвал айи касариз кюмек апIурача.
Мисалназ, ккудубшу 2021-пи йисан мектебдизгъягъру бицIидар айи хизанариз августдин вазлиъ гьар бицIирин кIулихъ саб ражари тувру 10000 манат тувну.
Гъийин девриъ сар касдизра аьрза апIуз ляхин адар. Гьюкуматди ляхин апIуз ккуни касдиз вари терефарихъанди мумкинвалар тувна, гизаф бицIидар айи вари аьхю хизанар льготарихъди тямин апIура.