«Табасарандин нурар» газат 1932-пи йисхъан мина чапдиан удубчIвура. Чан тарихнаъ дидиз швнуб-саб девир, дявйирин ва гаш’валин вахтар, уьлке бинайиан цIийи шулайивалин ва ккадабхъурайивалин йисар гъяркъну.
Чапдиан удубчIву сабпи йисхъан мина хъюгъну, газатди сифте гьар гьяфтайиъ шубуб ражари, хъасин саб ражари багъри халкьдихьна уьлкейиъ ва дюн’яйиъ шулайи гьядисйирикан, инсанарин гьунарарикан ва ватандашарин хъуркьуваларикан хабрар туври гъахьну. КIулди вари табасаран халкьди багъри газатдин тереф уьбхюри, думу хъябкьюз вая жара милли газатарин кьяляхъ гъубзуз гъитундар. Газатди чан тарихи машариъ агъзрариинди табасаран вакиларин уьмрарикан, дурарин зегьметнан рякъкан, лайикьлу хъуркьуваларикан макьалйир уьрхюра. Думу тарих лап маракьлуб, аьхю девлет хъайиб ва ихь халкьдиз багьалуб ву. Гъийин йигъанра газатдин тереф уьбхюрайидар ихь арайиъ гизаф а. Цци газатдин 90 йисандин юбилей шулайиваликан хабар гъабхьи хайлин ватандашари гьамусмиди газатдин редакцияйиз чпин тебрикнан гафар хътауз хъюгъну. Газатдин гьякьнаан вуйи фикрариз учу гьарсар касдихьан ккилигурача. Ва дурар газатдин машариъ чап апIурча. Хъа гъийин нумрайиъ «Табасарандин нурар» газатдиз дуфнайи сабпи теклифар ва тебрикнан гафар чап апIуз ккундучуз.
Низами Аскеров, аьлим, ДГУ-йин экономикайин факультетдин кафедрайин заведующий:
«Ихь халкьдин уьмриъ «Табасарандин нурар» газатдин эгьемият ва диди уйнамиш апIурайи роль швнуб-саб далилиинди ачухъ апIуз ва улупуз шулу. Тарихнаъ гьаци гъабхьнуки, глобализацияйин ва халкь кюч хьувалин швнуб-саб жюрейин гьяракатарин натижайиъ гьеле совет вахтари Табасаран ва Хив районариан гизаф кьадар ихь ватанагьлийир жара йишвариз яшамиш хьуз удучIвну гъушну. Гъи гъулариъ имбу хизанариан вуйи хайлин жигьиларра, ляхин абгури, пул гъазанмиш апIбан ният ади, аьхю шагьрариз удучIвну гъягъюра. Гьаму шартIариъ «Табасарандин нурар» газат Урусатдин регионариъ ва вари дюн’яйиъ айи табасаранарин арайиъ аьлакьа уьбхюрайи, сабвал дубгуз гъидритрайи багьалу савкьатси гьисаб апIуз шулу.
Мидланра гъайри, табасаран наслин чIал ва культура уьрхбак «Табасарандин нурар» газатди киврайи пай лап аьхюб ву. Узу газатдиъ чап апIурайи гьарсаб макьалайиз фикир туври шулза ва дидин машариъ тарихнакан, чIалнакан, литературайикан гьюжатнан месэлйир дивру макьалйириин лап разиди шулза.
Сабсана важиблу далил ачухъ дарапIди гъитуз шулдар – «Табасарандин нурар» газатди, республикайинси, муниципальный дережайиъра жямяаьтлугъ жюрбежюр серенжемар гъахбаъ тешкиллувал ва жягьтлувал улупура ва дурарикан газатдин машариъ мялуматар тувра.
Узуз мялум вуйиганси, газатдин редакцияйиъ заан ватанпересвалин гьиссар айи, пишекарвалин лайикьлу коллектив яратмиш дапIна. Дугъриданра, му важиблу ва кIваз хуш шлу ляхин ву.
«Табасарандин нурар» газат арайиз гъафихъанмина 90 йис хьпан юбилейин улихь газатдин вари коллектив шадлугънан му гьядисайихъди тебрик апIури, дурарикан жвуван халкьдин кIакIначи десте хьувал, цIийи хъуркьуваларихъна гъювал, гизафси тянкьид апIувалин макьалйир чап апIувал, халкьдин уьмриъ алахьурайи гъагъи месэлйириз фикир тувувал ккун апIураза.
Марат Асланов, политик, алверчи:
«Табасарандин нурар» газатдихъди узу байвахтнаанмина таниш вуза. Думу почтальонди гьар гьяфтайиъ ич хулаз хьади гъюйи. Гъира кIваин илмийиз, дадайи, газат аьхю аьшкьниинди хили гъадабгъну, гьарсаб маш ккадабкури, урхуйи. Дидхъанмина хайлин йисар гъушнушра, думу сурат йиз уларихьан гъудубгундар, ва газатдихьна вуйи манишин йиз кIваъ уьмурлугдиз гъубзну.
«Табасарандин нурар» газат чапдиан удубчIвури, гьаму йисан 90 йис шула. Маншаллагь! Узу табасаран чIалниинди чапдиан удубчIвурайи газатдин редакцияйин коллективдин гьарсар касдиз йиз терефнаан жа-жаради му машквар тебрик апIураза. Газатдин ляхник, багъри чIал, культура уьрхбак ва артмиш апIбак учву аьхю ва лап багьалу пай киврачва. Ихь халкьдин газат учву жара халкьарин улихь зяиф хьуз гъитрадарчва.
Газатдиъ ихь халкьдин читинвалариканра, шадвалариканра, уж’валариканра фукьан вушра макьалйир чап гъапIну. 90 йисандин арайиъ хайлин наслари му газат чпин хилиъ гъибисну. Газат чапдиан удубчIвури имиди ихь чIал зяиф даршлувалик умуд кивраза.
Сефьяханум Муртазаева, халкьдин мяълийирин устад, «Дагъустан» ансамблин хорин солист:
«Табасарандин нурар» газат, гьелбетда, лап хайирлу газат ву. Табасаран чIалниинди чапдиан удучIвурайи газатари ва журналари ихь халкьдиз хайиртIан хурадар. Жараб дарш, худлар, веледар гъвалахъ дитну, бабан чIалниинди дюн’яйиъ, уьлкейиъ шулайибдикан урхуз шулу. «Табасарандин нурар» газатди ухьуз жара газатариан вая телевидениейиан улулупру жвуван халкьдин игитарикан, зегьметкешарикан, устадарикан мялуматар туврахьуз. Газатди ихь литературайин чIалнан къайдйир, чIалнан къанунар дургуз гъитрадар.
Узу «Табасарандин нурар» газат гьар йисан подписка апIураза, ва думу подписка апIуз узуз таниш вуйи инсанарра жарб апIури шулза. Аьхиримжи вахтна гизаф ихь ватанагьлийирикан, чIал зяиф шула, чIал дубгура, кIуру гафар ерхьуру. Табасаран чIал апIру сар каскьан имиди, чIал дубгру мутму дар. Ата-бабйириланмина фукьан читин вахтар гъахьнушра, кюгьне вахтарин чапхунчйири ихь халкьар яшамиш шулайи гъулар зат имдарди ккидирчури, инсанар дагъитмиш апIури гъахьнушра, чIал гъудубгундар. Ихь наслари ухьуз гъюбхю чIал ухьура гележегдин насларихьна тувуз буржлу вухьа. Узу ихь чIалниинди чапдиан удучIвурайи газатариин, журналариин лап рази вуза. Асас вуди гьадрари бабан чIал уьбхюра.
«Табасарандин нурар» узуз лап ккуни газат вузуз, ва думу гьаммишан урхураза. Газатдин редакцияйиз узу кми-кмиди хялижвдира гъягъюри шулза. Редакцияйин коллективди фунур касра шадди кьабул апIуру. Редакцияйин вари журналистарихъди дуствал уьбхюраза. Газатдин 90 йисандин юбилей къайд апIбан шадлугънан серенжемариъра иштирак хьуз ният айиз. Ва, думу серенжемар тешкил апIайиз улихьна йиз дустар тебрик апIури, дурариз хъана заан хъуркьувалар ва чпин кIваъ айи мурадар тамам хьувал ккун апIураза.