Урусатдин Игит ччвурниинди Табасаран ва Дагъустан адлу дапIну, бицIи Ватандиз гъюрайи ихь бай Руслан Къурбанов къаршуламиш апIуз, 30-пи октябриъ гвачIнинган, КIежух гъулан багахь, жигьил игитрин шикил кебхнайи рякъюхъ, республикайин ва Табасаран райондин улихь хьайидарилан ва гьюкуматдинна жямяаьтлугъ тешкилатарин вакиларилан гъадабгъну, мектебариъ урхурайидариина гъяйизкьан аьхю кьадар ихь ватанагьлийир уч духьнайи. Кьавлари йивурайи «Табасаран» мукьмихъди игитрин улихьна баб-юрдарин уьл адабгъну, хуш-беш дапIну, уч духьнайи – дар багъри райондиз рякъюъ учIвнийи. Гьар алабхъурайи гъулан багахь – Дарвагъ, Ерси, ТIаттил, ГьепIил, Ягъдигъ ва Хючнаъ – пайдгъар ва шарар хьади баяр-шубар ва гъулан аьхюр-бицIир дийигънайи. Дурари Игит аьхю гьевесниинди кьабул апIурайи.
Хъа ТIаттил гъулаз гъюбкан жаради пуб лазим ву. ТIаттларин мектебдин коллективди чпин хиллан завуз гъитIибху ппази аьгъюваларин ужагъдиъ къаршуламиш гъапIнийи. «Русланди ич мектебдиъ шубуб класс ккудукIну, вари классар хьубариз урхури. Думу ипни, ягъли жандкинур вуйи. Имбударигъян гъитIигъну кади, классдихъди вуйи дугъан шикларра айич. Думу аку чIардин бицIир вуди, кIваинди имийиз», – чан велледдикан кIурайиганси, сеснаъ ккунивалин гьенгар ади ихь игитрин бицIи вахтарикан узуз ТIаттил мектебдин директор Шагьзада Аскендеровайи ктибтурайи.
Чан игит къаршуламиш апIури, багъри мектебдиъ му серенжем хьувал, йиз фикриан, гизаф мяналу ва важиблу ву. Аьхю нирар дагълу бицIи булагъарилан ккергърайидар ву. Ихь веледарин аьхю уьмриз кьувват туврайи марцци булагъар, дурарин хъуркьуваларин эвел – гьаму бицIи мектебар ву.
ТIаттларин мектебдин яркьу гьяят инсанарина машинари абцIнайи. «25 йисаъ ади Игитвалин Хяд гъадабгъувал – му, ихь бализси, ихь вари табасаран халкьдизра варитIан аьхю пешкеш ву кIури, хиял вуйиз», – гъапну Табасаран райондин глава Мягьямед Къурбановди, мектебдин гьяятдиъ мярака абццри.
Ав, игит баяр абйир-бабарин, мектебдин, тухмин ва жямяаьтдин тербияйилан ва нумунайилан, ихь игит тарихдилан аргъаж шулайдар ву; ва ихь баярин гьарсаб хъуркьувал, дурар, чиб фукьан ягъал кIакIариз удучIвишра, бицIи Ватандихъди аьлакьайиъ гъузнайивал, дурари бабан чIал уьбхюрайивал ухьуз вардиз кьиматсуз пешкеш вухьуз. Ярхла Ставрополь крайдиъ аьхю духьну, уьру дипломарин дережайиъ шубуб заан образование гъадагъну, гьюкуматдин тлихъан кIакIнаъ Петропавловск-Камчатский шагьриъ Ватандиз гъуллугъ апIурайи, марцци юкIв айи бали, гъи Украинайиъ кIули гъягъюрайи гъагъи женгаригъян игитвалиинди гъюдучIвну, вахтназди кьяляхъ дуфнайири, ич суалариз марцци бабан чIалниинди жавабар туврайиган, йиз улариина нивгъар гъафнийиз.
Русландин апIру гьарсаб гафнаан багъри юрднахьна ва инсанарихьна вуйи ккунишин ва гьюрмат рябкъюрайи.
«Узу урхури гъахьи вахтарин, гьадму гьисабнаан – заан образованйир гъадагъругандинра, вари хъуркьувалар уч дапIнайи папка айиз. Думу папкайин садпи шубуб файл ТIаттил мектебдиъ гъадагънайи грамотйир вуйиз… Гъи узу багъри юрднаъ айивалиинди такабур вуза», – гъапнийи дугъу чан улхбаъ.
Багъри гъулан ва вари Табасарандин жигьиларихьна илтIикIну, игитри гъапи гафар дидрикIди гъузуз шуладарзухьан. «Асас вуйиб, урхай! Аьгъювалар адарди хъуркьуваларихьна за хьуз читин ву, – гъапну Русланди. – Аьгъювалар гъадагъуз урхай, урхай ва хъанара урхай!»
ТIаттларин мектебдиъ гъабхьи серенжемдин кьяляхъ райондин центриъ аьхю мярака кIули гъубшнийи.
КIежух гъулхъан Хючназ гъяйизкьан рякъярихъ таза укI кудубчIвнайи чру маркIарсдар хутIлар ва гъатху чвул улубкьнайи тIумтIин багъларна яркур-кюл кайи ямажар гьюдюхюрайи. Гьелбетда, рякъди гъягъюрайидарин гьиссарра гьаци гъидикьнайишул кIури, хиял вуйиз. Фицики ихь шадвалигъ дерднан гьиссарра гъизгъинди ву. Рякъярихъ хусуси метлебнан дявдин операцияйиъ гъийиху ихь кьягьяларин шиклар керхнайи, ва ихь фикрариъ гьацира, кIваълан дурубшру зиянси, гьарган му баярра айихь. ТIаттларин мектебдин гьяятдиъра, му гъул’ан душну, хусуси метлебнан дявдин операцияйиъ чпин жанар тувнайи кьягьяларин – Гьяжиев Васиф Ильясовичдин ва Къурбанов Заур Жамалиевичдин (Руслан Къурбановдин адашдин имдин бай) шикларра керхнайи. Дурар кьюридра Кьягьялвалин орденарин сагьибар ву. ТIаттларин мектебра Кьягьялвалин орден тувнайи, чан буржи тамам апIури, 2003-пи йисан вахтсузди гъакIи Аллагьудин Къазиевдин ччвурнахъ хъайиб ву. Аммаки гъи, ихь гьаму игит бай женгарин цIийиригъян сагъ-саламатди дуфнайи вахтна, разивалинубдикантIан улхидархьа. Хъа му йигъан Табасарандиз тазади игитвалин ччвур гъазанмиш дапIнайи кьюр жигьил дуфнайи. Руслан Къурбановдихъди дугъан дявдин юлдаш, Ахцигь райондиан вуйи Игит Энвер Набиевра хъайи.
Энвер Набиевди гьамци гизаф халкь чан дявдин юлдаш къаршуламиш апIуз дуфнайивалиин учв кьадарсуз рази вуйиваликан, гъи ислягьвал бадали чпин жанар туврайидариз ватанагьлийирин гьамциб янашмиш’вали кьувват туврайиваликан гъапнийи. «Саризра жиниб дар, хусуси метлебнан дявдин операция гъябгъюрайи йишваъ айи ихь ватанагьлийирин аьхюну пай Кьибла Дагъустандиан ву… – гъапнийи дугъу. – Учву хил бисурайивали гьадму женгнан цIарниин алидарик гизаф гьевес капIру. Багъри халкьдин янашмиш’валихъди аьлакьалуди гъюрайи гьиссар гъагъи дюшюшариъ улихь гъягъюз кьувват туврудар ву».
Игитари кIурайи гафаригъ ихь баяр гъалиб духьну шлубкьан ухди хъадакну гъювал –ухьу дурарин гьевес уьбхбакан ва дурариз кюмек тувбакан гизаф асиллу вуйиб жаради рябкъюрайи.
Хючнаъ гъабхьи серенжемдиъ удучIвну гъулху РД-йин Главайин Халкьдин Собраниейиъ вари ихтиярар айи вакил Нюсрет Уьмаровди, РД-йин энергетикайин ва тарифарин министр Ризван Мурадовди, РД-йин Халкьдин Собраниейин депутатар Сефер Аьлиевди ва Алавудин Мирзабалаевди, Табасаран халкьдин агъсакъларин советдин председатель Исамудин Рамазановди, ихь меценат Айваз Рамазановди, гьюкуматдинна жямяаьтлугъ тешкилатарин, интеллигенцияйин миди вуйи вакилари гъийин гьялнакан ва гележегдикан, ихь игитарин кьимат адру гьунарарикан, дурари ухьу азад уьмриъ яшамиш хьуз жанар гьяйиф дарапIрайиваликан гизаф гъапнийи. Ва гьич дарш варди, саб гаф дапIнайиганси, игит бай Руслан тербияламиш гъапIу адашна дада Маркиз ва Аминат Къурбановариз аьхю чухсагъул кIурайи ва дурариз исди икрам апIурайивалин гьиссар улупурайи. Дурарихъди текрар апIуз ккундузуз: гъит адашдизна дадайиз, чпин бай Русландиз швушв духну, ислягь жилиин дугъан бицIидариз хъайивал апIру йигъар рякъри!
Узуз макьала ихь гьюрматлу агъсакъал, экономикайин илмарин доктор, профессор, Урусатдин лайи-кьлу экономист Зейдуллагь Юзбеговдин гафариинди ккудубкIуз ккундузуз. «Руслан Къурбановди ва Энвер Набиевди, Рустам Мурадовди, Эседуллагь Абачевди ва миди вуйи ихь игитари Дагъустан Республика кьягьялвалин, дагълу намуснан символ хьуз гъитну, Дагъустандин ад за гъапIну… – гъапну Зейдуллагь Къадимялиевичди ва, залиъ айи игитарихьинди илтIикIну, давам гъапIну: – Шулайи гьядисйирихъди аьлакьалу вуди ич дердар-хажалатар айи йигъар учву ужудар гьиссариинди гъабалгунчва! Учву ич гьевес за гъапIунчва!»
P. S. Ноябрин 3-пи йигъан Дагъустан Республикайин Глава Сергей Меликовди Украинайин аьтрафариин гъябгъюрайи хусуси метлеб айи дявдин операция-йиъ кьягьялвал улупбаз дилигну, Урусатдин Игит Руслан Къурбановдиз «Дагъустан Республикайин улихь лишанлу хьпаз» орден тувну.
Газатдин редакцияйин терефнаан ихь Игит республикайин варитIан заан награда тувбахъди тебрик апIурача.
