Наргиз Гюлечова
Дагъустан Республикайин гъулан мяишатдин цирклариан ужуб терефназди шулайи дигиш’валар гьар йисан рякъюрахьуз. Ццийин сабпи гьацI йисандин арайиъ цирклариан уч гъапIу сурсатари республикайин бюджетдиз 33 миллиард манат гъазанж гъабхну.
Мейвйир. Гьаму йисан республикайиъ вари жюре культурйирин тумар киву жиларин кьадар 224 агъзур гектар ву. Му сачтIан 2 агъзур гектарин артухъ ву. Дагъустан Республикайин гъулан мяишатдин ва ипIру-убхъру сурсатарин министерствойиан тувнайи мялуматариинди, цци республикайиъ асас вуди мейвйир киврайи хутIларин кьадар сачдин йисахъди тевиган, 12,6% артухъ апIбиинди 2239 гектар гъабхьну. Хъа мейвйир кивнайи хутIларин кьадар сабишв’инди гьисаб гъапIиш, 41 агъзур гектартIан артухъ ву. Гьадрарикан 905 гектар жилин хутIлариъ картфар дурзнайи. Тувнайи мялуматариинди, республикайиъ му культурйир артмиш апIувализ фикир тувувал асас вуди гьюкуматдин терефнааан туврайи кюмекнакан асиллу ву.
Гъийин йигъаз вуйи мялуматариинди, цци республикайин муниципалитетарин хутIлариан 700 агъзур тоннайин мейвйир уч дапIна. Гьелелиг дурарин гьацI пайтIан бегьер уч дапIнадар, ляхнар давам шули ими. Му терефнаан ужудар натижйир улупурайи муниципалитетар Дербент, Къизилюрт, Хасавюрт ва Къизлар районарин мяишатар ву.
Йислан-йисаз гулйир киврайи хутIларин кьадарра артухъ шула. Гули наан кивишра ктубчIвру мейва ву. Ихь республикайиъ гьясил апIурайи гулйир, харижи уьлкйириан ухьухьна хурайидартIан аьжуз-кам вуйидар дар. Дагъустандин гулйириз ихь региондиъси, жара регионариъра муштарйир а.
Дюгю. Мейвйирихъди сабси, дюгдин мяишатариъра ужудар дигиш’валар рякъюра. Гьаму йисан дюгю дубзнайи хутIларин кьадар 31,7 агъзур гектар ву. Пландиинди гьадму кьадар хутIлариан 140 агъзур тонна дюгдин бегьер ккадабцIиди.
Багъбанчивал. Багъбанчивалин циркилра республикайиъ ужуди артмиш шула. Йислан-йисаз киврайи багъларин кьадарра артухъ шула. Гьаму йисандин эвелариз республикайин аьтрафариин али багъларин кьадар 28,4 агъзур гектар ву. Гьаддикан бегьер туврайи багълар – 23,2 агъзур гектар ву.
Бегьер туврайи багълариан гъийин йигъаз, саб гектариан 86 центнер бегьер убтIури, 120 агъзур тоннайин йимишар уч дапIна.Республикайиъ айи йимишарин багълариан уч апIурайи йимишарин кьадарнан юкьуб пайнакан саб пай (27,3 агъзур тонна) Мягьярамкент райондиъ, 15 агъзур тоннатIан артухъ СтIал-Сулейман райондиъ, 11 агъзур тонна Къизилюрт, 10,6 тонна УнцIукIул районариъ уч апIура.
Мал-къара. Гъулан мяишатдин цирклариъ асас йишв малдарвалин циркли бисура. Ккудубшу йисандин арайиъ малдарвалин сурсатар масу тувбиинди республикайиъ 91,4 миллиард манат гъазанмиш гъапIну. Министерствойиан тувнайи мялуматариинди, сач республикайин мишатариъ 265 агъзур тоннайин мал-къара ва пеэр гъурккну.
Мидланра гъайри, сач 940 агъзур тонна никк, 14,5 агъзур тонна хьа ва 235 миллион муртйир гьясил гъапIну.
Хъа гьаму йисандин сабпи гьацIан улупбариинди, циркил улихь гъябгъбан дигиш’валар рякъюра. КIару маларинна чарвйирин ва пеэр-шюхъярин кьадар артухъ дубхьна.
Малдарвалин цирклиъ лихурайи мяишатарин кьадарра артухъ шула. Мяишатар яркьу апIбаз гьюкуматдин терефнаанра субсидйир жюрейиинди кюмек апIура.
