Умгьанат Сулейманова
15-пи январиъ Урусатдин Федерацияйин силис гъабхру органарин йигъ къайд гъапIну. Силисчивалин ляхин аьхю жавабдарвал айи, гъагъи ляхин ву. Инсандин тахсиркарвалар ашкар апIбаъ тялукь йишвахь уч гъапIу мутмйир-шей’арин далилари зурба роль уйнамиш апIуру. Гьаддиз дурар уч апIури, дурариз кьимат туврайи касдин савадлувалилан, намуслувалиинди чан гъуллугънан вазифйир тамам апIувалилан тахсиркарвал ашкар апIбаъ хайлинуб асиллу ву. Гьаму жюрейин ляхин гъабхру гъуллугъариъ, чпин вазифйирихьна заан жавабдарвалиинди яшамиш шулайидарин арайиъ ихь ватанагьлийирра цIиб адаршул. Гьацдар касарикан сар Заир Рамазанов вуди гъахьну.
Заир Нурягьмадович Рамазанов (шиклиъ) 1955-пи йисан Хив райондин ЧIвалакк гъулаъ аьхю хизандиъ бабкан гъахьну. 1959-пи йисан дурарин хизан Дербентдиз кюч шулу. Дербентдин 11-пи нумрайин мектеб ккудубкIбан кьяляхъ дугъу Кривой Рог шагьриъ экономикайин техникум ва Киров шагьриъ Варисоюздин юридический институт ккудубкIну, жюрбежюр жавабдарвалин ляхнариъ гъуллугъ апIуз хъюгъну. Чан зегьметнан рякъ Заири 1994-пи йисан Республикайин айитI ляхнарин органарин ва прокуратурайин аьхюну силисчи вуди ккебгъну. 1996-пи йисан думу Дербент шагьрин прокурорин аьхюну кюмекчиди гьаъру. Амма 2020-пи йисан 15-пи январиъ, силис гъабхру органариъ лихурайидарин сяняаьтчивалин машквар йигъан, Заир Нурягьмадович кечмиш гъахьну.
Заир Рамазанов юстицияйин аьхюну насигьятчи ва РД-йин лайикьлу юрист вуйи. Чан ляхниъ гъазанмиш гъапIу хъуркьувалариз лигну, дугъаз хайлин наградйир ва гьюрматнан грамотйир тувнийи.
Инсан дюн’яйилан гъушиган, дугълан гъубзурайиб анжагъ уж’вал ву. Фукьан вахт гъубшишра, дицир кас, хизандинси, инсанаринра юкIвариъ гъузру.
Ихь макьалайин игитрикан вуйи мялуматар узу дугъан хпир Муслимат Гьяжибеговнайихьан аьгъю гъапIнийза. Узуз думу чан жилир кечмиш гъахьи йигъан накьварихъна душну гъюрайир алахънийзуз.
– Валлагьи, Умгьанат, узу накьварихъна душну айи вахтна, му фуж шулияв кIури, сар дишагьли багахь гъахьнийиз. Йиз жилир вуйиб аьгъю гъабхьиган, дугъу гъапи: «Мицдар касар гьамусдихъанмина сарун хьидар ухьуз. Думу аьхю жавабдарвал гьисс апIру, ляхниъ марцци кас вуйи. Саб ражари ич хизандиъ саб бицIи дюшюш гъабхьнийи. Заир Рамазановди уч гъапIу мялуматнан кюмекниинди тахсиркарвал бицIи вахтнан арайиъ ашкар дапIну, учу аьхю хатIайиккан азад гъапIнийи. Гьар ражари накьварихъна гъафиган, дугъужвну, му касдиз дюаь апIури шулза…» Магьа, фуж вушра аьгъдарзуз гьадму дишагьли.
Йиз жилир ву пну, тяриф апIурадарза. Амма думу кечмиш гъахьиган саламдиз гъафи инсанари, Заир чан гъуллугънан вазифйирихьна заан жавабдарвалиинди янашмиш шлур ву, ихь республикайиъ варитIан ужудар силисчи-криминалистарикан сар ву, баракаллагь дугъаз, кIури гъахьнийи. КIваинди имийиз 20 йис улихьна гъабхьи дюшюшра. Ихь республикайиъ сар адлу касдин мирас гьитIикIну кIури, тахсиркарвалин далилар агуб Заириз табшурмиш гъапIнийи. Саб бицIи вахтра гъубшдар, саризра зарар дархьиди, дугъу думу ляхин ашкар гъапIнийи. Гьамци инсанар хатIайиккан азад апIру ляхнар дугъу швнуб-саб ашкар гъапIну.
– Чан ляхниъ дугъаз варитIан аьхю мяна айиб фу вуйи?
– Дугъан тема Дагъустандин жямяаьтдин арайиъ айи коррупцияйикан вуйи. Дугъу гьаммишан чахъди сатIиди ляхин апIурайидар, коррупция фу вуш, гъаврикк ккауз чалишмиш шулийи. «Коррупцияйин вари жюрйирикан сечкйирин гъурулушдиъ айи коррупция варитIан хатIалуб ву. Гьадму жюрейин коррупция себеб вуди, гьюкмин гъуллугъарихьна лайикь дару касар удучIвура. Дидихъди женг яшайишдин вари терефариъ ва варидари сатIиди дубхну ккунду», – кIуйи дугъу. Саб вахтнара, чан ляхнин маважиб дарди, хулаз жара жвуван кепек гъабхи кас дар. Гьюрмат апIурча кIури раккнихъна гъафирра кьяляхъ апIуйи.
Ав, му касди ихь уьмриъ аку шил гъибтну. Читин вахтна дугъу инсанарихьна кюмекнан хил гьачIабккури гъахьну. Гьаддиз халкьдин арайиъ Заир Рамазановдихьна вуйи гьюрмат аьхюб вуйи. Гъи дугъан хизандиз хъуркьувалар ва веледаризра чпин адашдин марцци ччвурназ вафалу вуйи уьмрин рякъ давам апIуб ккун апIурхьа.
