Гюлягьмад Маллялиев
Саспиган, газатдиз материал гьязур апIруган, макьала лап читинди, аьзиятниинди арайиз гъюру вахтар шулу. Макьалайин игит фуж-вуш аьгъяшра, вари лазим вуйи мялуматар уч дапIнашра, цIийиди кадаънайи йицар ккитIру мярхяр, дурарин чиркар сакIал хьайиз, фици хъабхъри, жилилан алдахури гъягъюруш, ляхинра гьаци тягьярсузди гъябгъюру. Хъа саспиган макьала, кьюрдун сабпи йиф фици хабарсузди гъюруш, гьаци сабпну аьмалназ гъюру. ТинитI гъулан вакил Амир Рамазановдикан вуйи гьаму йиз макьала гьаци арайиз гъафиб ву.

 

Гъубшу гьяфтайи узуз таниш дару телефондин нумриан зенг гъапIнийи. Зенг апIурайири урус чIалниинди чан ччвурра дупну, «ичв ватанагьлийикан ужудар хабрар казук, дурар учвуз лазим шуйкIан?», гъапнийи. «Жвуван ватанагьлийирикан вуйи гъяни хабрарихъ гьарган дахаргнача, гьелбетки, хъпехъураза», – жаваб тувнийза.

Узуз зенг апIурайир Геленджик шагьриъ яшамиш шулайи Александр Бочнев вуйи. Думу ерли «Прибой» газатдин журналист ву. Сифте дугъу чан терефнаан Дагъустандихьна вуйи гьюрматнакан ва ккуниваликан гьисслуди ктибтнийи.

Макьала урхурайидар му касдин ихь республикайихьна вуйи мани гьиссарин гъавриъ тIауз ккундузуз. Сач хьадну Александрин шуру Викайи Дагъустандин ва Краснодар крайин агьалйирин мани аьлакьйирикан шиир гъурхнийи, хъа шуран адашди, думу видеойиз адабгъну, ютубдиъ ипнийи. Му видео гизаф дагъустанлуйириз кьабул гъабхьнийи, чиб-чпиз хътапIури, думу вари соцсетариъ ва телеграм-каналариъ тувнийи. Сергей Меликовдизра дидкан хабар гъабхьнийи, ва дугъу Бочневарин хизандиз республикайиз хяларди гъюбан теклиф гъапIнийи. Ноябрин эвелариъ дурар республикайиз гъафнийи, ва Дагъустандин кIулиъ айирин табшуругъ тамам апIури, РД-йин туризмйин ва халкьдин сяняаткарваларин министерствойин вакилари хялариз хусуси тур гьязур гъапIнийи ва дурар Дагъустандин машьгьур йишвариз хъади гъушнийи. Вика Мягьячгъала ва Дербент шагьрарин мектебариъ урхурайи чан таярихъдира гюрюшмиш гъахьнийи.

«Узу дагъустанлуйирин хяларихьна вуйи ккунивали, гьюрмат-гьязатну, кIван шадвали, ачухъ машари гьяйран ва табигъ гъапIунзу. Дагъустандиъ учу гъахьи хьуд йигъ йиз шуран ва йиз уьмурлугъ кIваълан дяргъюр», – гъапнийи Бочневди.

Александр Бочнев, «Табасарандин нурар» газатдин сайтдиъ учIвну, йиз телефондин нумра дабгну, узуз зенг апIуз мажбур гъапIуб – дагъустанлуйири чан хизандиз улупу гьюрматнан бурж ктипуз айи ужувлан ният вуйибдин гъавриъ ахъунзу.

«Амир ич шагьрин агьали ву. Хъа вушра думу табасаран халкьдин вакил ву, фицики Табасаран райондиъ бабкан гъахьну. Думу кьанди Балтикайин флотдин чемпион гъахьну», – гъапнийи Бочневди ва узуз Амирин дадайинра, дугъан сабпи тренерин телефонарин нумрйирра хътаънийи.
Амир Рамазанов, 18-19-пи январи армейский хиларихъди кчIихбариан Балтийский флотдин чемпионатдиъ иштираквал дапIну, йирхьур спортсмендиин гъалиб ва 75 кг гъагъишнан категорияйиъ Балтикайин флотдин чемпион гъахьну. Финалиъ думу сачдин чемпион Шамиль Гьюсейнхановдиин гъалиб гъахьну.
Ихь ватанагьли сач ноябрь вазлиъ армияйиз душну ими, амма учв вари терефарихъанди тафавутлуди улупуз хъуркьну – думу чав гъуллугъ апIурайи гьюлин пияда кьушмарин частнаъ дявдин ва политикайин гьязурлугвалиан отличник ву.
Спортдиъ сарпи натижйир Амири Геленджик шагьрин «Универсальный бой» клубдин кIулиъ айи тренер Керим Гурбановдин регьберваликкди гъазанмиш гъапIну.
«Сифте Амир ва дугъан чве Рамазан узухьна секцияйиз дурарин дадайи хъади гъафнийи. Думуган Амирин 8, дугъан чвуччвун 6 йис вуйи. Зегьмет зигуз ккунидар вуйи кьюридра, иллагьки Амир. Бязи вахтари, хизандин читин аьгьвалат себеб вуди, спорт дипуйи, хъасин хъана кьяляхъ гъюйи. Гьарган имбударихьан чав зигру зегьметниинди тафавутлу шуйи. Узу гъапиб вари бисури, узу тIалаб апIрубтIан артухъдира тренировкйириъ лихури хьпаз лигну, Амири сакьюдар вазарилан ужудар хъуркьуваларра улупуз хъюгънийи. Краснодар крайин талитариъ саб-швнубан гъалиб гъахьнийи, 17 йисаъ ади дюн’яйин сабпи йишв бадали вуйи талитариъ арсран медалин сагьиб гъахьнийи. Думуган талитариъ улупу натижйириз лигну, Амир Рамазанов армейский хиларихъди кчIихбаан спортдин устадвализ кандидатдин ччвурназ лайикь гъахьну.

Узуз Амир, узухь вердиш шули гъахьирси ваъ, йиз гъахи балик гьисаб вуйиз. Дугъан хъуркьувалар рякъюри, узу саб вахтналан Амириз тренировкйир пулсузди гъахури гъахьунза. Жара шагьрариз талитариз гъягъруган, билетарра узу гъадагъуйза. Хизан читин гьялнаъ айи, дадайи ялгъузди кьюр бай ликриин апIурайи, гьаддиз шлу кюмек туври гъахьунзу.

Краснодарин алвериинна экономикайин колледждин Геленджикдиъ айи филиалиъ урхбан кьяляхъ, Амир армияйиз гъухну, амма душваъра дугъу спорт дипундар. Балтикайин чемпионат гъябгъру вахтна узу дугъан манзилнаъди вуйи секундант гъахьунзу. Гьелбетда, кьадарсуз рази вуза дугъан хъуркьувалиин ва узухь спортдиин эллешмиш гъахьидаригъян нубатнан чемпион гъюдучIвувалиин. Йиз бай Тимурра универсальный кчIихбариан вари дюн’яйин шубуб ражари чемпион гъахьну», – ктибтнийи Керим Гурбановди.

Амирин дада Къисханум аьдати табасаран дишагьли ву. Узу чаз зенг гъапIиган, уфаллугъвалра кади, «фу пузахъа баликан? Гьелбетки, рази вуза. Хъа фу ктибтуруш, аьгъдарзуз» гъапнийи. Яваш-явашди ихтилат аьмалназ гъафнийич.

«Амир 19-пи сентябриъ ТинитI гъулаъ бабкан гъахьир ву. Дугъаз сар чвера а. БицIидихъанмина дурар адаш хътарди аьхю шули гъахьну. Мадар апIуз читинди вуйиган, яшайишдиз гъазанмиш апIуз баярра хъади Геленджикдиз гъушнийза. Баяри гьадушваъ Адербиевка гъулан 9-пи нумрайин мектебдиъ урхуз хъюгънийи, хъа узу фунуб-вушра ляхин апIури, дурар аргъаж апIуз чарйир зигури гъахьунзу. Кьюридра спортдиин юкIв алидар ву. Гьяйифки, Рамазандиз, аварияйиъ ахъну, духтрари гъагъ али ляхин мапIан дупна, гьаддиз думу спорт дипуз мажбур гъахьну. Дюзди кIуруш, узуз Амирира му кчIихбарин спорт дипну ккундузуз, амма дугъаз му спорт гизаф ккунду. «Дада, уз’ан удукьурира ву, му спортдиин юкIвра ализ, инжик махьан, узу му ляхин давам апIидиза», – гъапнийи дугъу саб ражари.

Гьамусяаьт узу ТинитI гъулаз дуфну аза, гьамушваъ магазиндиъ лихураза. Рамазан Геленджикдиъ лихури гъузну, хъа Амири армияйиъ гъуллугъ апIура. 5-пи февралиъ дугъан Санкт-Петербургдиъ нубатнан кчIихбар шулу. Гъи (1-пи февралиъ) думу дина тIирхбанди ву.

Учв армияйиз гъахайиз дугъу тренервалин ляхинра апIуз хъюгънийи. Ва дугъахь вердиш шулайи бицIи баяр чпин сабпи талитариъра иштирак хьуз хъуркьну», – ктибтнийи Къисханумди ва узуз дурарин шикларра хътаънийи.

Амириз уьмриъра, спортдиъра хъуркьувалар ишри.
Макьалайин аьхириъ къайд апIуз ккундузузки, уж’вали гьарган уж’вал арайиз хуру. Александр Бочневдиз дагъустанлуйири улупу гьюрмат ухьухьна гьамциб ужуб хабарниинди кьяляхъ гъафну. Керим Гурбановди чан вахтна Амир Рамазановдиз гъапIу кюмек себеб дубхьну, гъи Амири дугъан тренервалин ччвурра адлу гъапIну.