Зубайдат Шябанова

Табасаран район сентябрин вазли чан 95 йис къайд апIбан серенжемарихьна гьязур шула. Юбилей хьайиз улихьна райондин кIулиъ айидари Табасаран райондин гимндиз шиир ва мукьам бикIбан, пайдгъин эскиз зигбан конкурсар мялум гъапIнийи.

 

Гьаму йигъари Табасаран райондин администрацияйиъ райондин гимндин текстназ шиир гъядябгъбан гьякьнаан конкурсдин комиссияйин кьюбпи заседание кIули гъубшну.
Къайд дапIну ккундуки, конкурсдиз 7 автори чпин шиърарин текстар хътаънийи. Дурар машгьур шаирар Шюшеханум Керимова, Эльмира Аьшурбегова, Аьбдулмажид Къурбанов, Гьяжимягьямед Гьяжиев, Аьбдурягьим Аьбдурягьманов, Тельман Ражабов ва Мягьрягъярин 1-пи нумрайин мектебдин директор Аьликрам Гьясанов ву. Конкурсдиз хътау литературоведческий анализ комиссияйин сабпи заседаниейиъ кIули гъубхнийи.
Кьюбпи заседаниейиз конкурсдин комиссияйин вакилари думу шаираризра теклиф гъапIну. Авторари гьарури чан шиир гъурхну ва жвуван эсерин мянайикан, идеяйикан кьатI’и фикрар ачухъ гъапIну.

Конкурсдин комиссияйин вари членарин уьмуми фикриинди, гимндин текст табасаран чIалниинди дубхьну ккунду, фицики Табасаран райондин аьхюнуб пай – 80%-тIан артухъ агьалйир – табасаранар ву. Гимндин текст азербайжан ва урус чIаларизра таржума апIуз планламиш дапIна.
Конкурсдин комиссияйин председатель, Табасаран райондин глава Мягьямед Къурбановди къайд гъапIганси, гимндин текстнан гафариъ райондин тарих, халкьдин аьдатарин ва миллетдин ирснан багьалувалар улупну ккунду. «Текст кIваъланди дубгъуз рягьтиб, гъавриъ ахъруб ва ватанпервервалинуб дубхьну ккунду. Дидиъ ихь багъри бицIи ватандин утканвал ва кюгьне вахтарианмина анжагъ чаз хас вуйи хусусивалин лишнар атIагурхьа», – къайд гъапIну муниципалитетдин кIулиъ айири.
Натижайиъ конкурсдин комиссияйи шубур авторин текстар гъядягъну ва, гьадму текстар тартиб дапIну, саб эсер арайиз хуб табшурмиш гъапIну. Гимндин текстдин аьхиримжи вариант гьязур апIуз авторариз кьюб гьяфта тувна.

Ич сюгьбатнаъ конкурсдин комиссияйин вакил, Гьюкуматдин табасаран драмтеатрин директор Аьлимурад Аьлимурадовди къайд гъапIганси, конкурсдиз хъадаънайи шиърар вари лайикьлудар вуйи.

«Конкурсдин комиссияйи гьарсаб текстназ 13 пунктдиан кьиматар тувну ккундийи. Душваъ ватанпересвал, тарих, халкьдин дуланажагъ, аьдатар, ирс, сяняаьткарвалар, Табасарандин дамагъ капIру лишнар, хялар кьабул апIуз аьгъювал, ватандин гележег – яна вари терефар гьисабназ гъадагънайи. «Узуз Табасаран ккундузуз… Узу табасаран вуза..», кIури, вая гьаму къайдайин жара жюрейиинди ваъ, хъа гьарсаб цIарнаъ, гьарсаб гафнаъ кьатI’и мяна айи гужли эсер дибикIну ккундийи. Конкурсдиз гъафи 7 шиърикан гьацIар урус чIалниинди дидикIнайидар вуйи, гьацIар – ихь чIалниинди. Хъа сар автори чан текст шубуб – табасаран, азербайжан ва урус – чIалниинди гьязур дапIнайи. Дюзди кIурза, комиссияйин сар вакилизра фунуб шиърин автор фуж вуш, яна чпи шлин шиърихъанди сес тувраш, мялум дайи. Натижайиъ шубур шаирин эсерарихъанди сесер сабсдар гъахьну. Дурар Эльмира Аьшурбегова, Аьбдурягьим Аьбдурягьманов ва Аьбдулмажид Къурбанов ву. Мисалназ, сарну шаирин сабпи бенд ужуб вуш, тмуну шаирин кьюбпи бенд ужуб вуйи. Гъийин мажлисдиъ авторари шубриддира Аьбдурягьим Аьбдурягьмановдин текст бинади дибисну, саб эсер арайиз хуз разивал тувну.

Сабсана пуз ккундузуз. Ихь улихьдин шаирарин, Абумуслим Жяфаровдин, Шамиль Къазиевдин шиъраригъян гимндиз текст гъядябгъюз шулу, кIурударра айи. Му гафариз йиз саб къаршувалра адариз. Аьгьмед Уружевдин мяълийиригъра лап лайикь вуйи композицйир гъя, Митаровдин ужудар шиърар а ва гьацира жарадарин. Хъа ухьу дурарин шиърарра конкурсдик кауз ккайиш, сифте кIул’ан дупну ккундийи. Гьадмуган конкурс тешкил дарапIди, комиссияйи текст гъядябгъюйи. Хъа эгер гьамусяаьт конкурсдиз хъадаънайи текстарин арайиъ лайикь вуйи саб шииркьан гъядайиш, учу, комиссияйин вакилар, ихь улихьдин авторарихьна хътакуйча. Конкурсдин натижайиъ мялум гъабхьиганси, ухьуз деврин ужудар бажаранлу шаирар ахьуз, иштирак хьпаз дурариз чухсагъул. Ухьуз ужуб гимн хьибди.

Гимндиз мукьмин гьякьнаан улхуруш, конкурсдиз анжагъ сар касдитIан мукьам хътапIундайи. Гьязур апIурайи шиир миржиб слогдинуб шлувализ дилигну, текст думу мукьмихъди хъпалгударш, мукьам жара композиторарихьди ктабгъуз гъитди. Гьяйифки, ухьуз композиторра адархьуз, гьаддиз конкурсдиз саб заявкатIан гъафундар.
Пайдгъин конкурсдиз 3-4 касди эскизар хъадаъна. Конкурсдин комиссияйи саб пайдагъ ктабгъну ва сацIиб думу тартиб апIуз авторин улихь чпин теклифар дивну.
Гьаму конкурсар тешкил апIувал ватанпервервалин аьхю мяна айи ляхин гъабхьну. Учву фикир тувай: багъри райондин пайдгъин лишан палатдик дамагълуди кибтIувал, мектебариъ гимндин текст кIваъланди дубгъувал – му ватанпервервал дарин?! Гьаддиз, чан кIваъ айи фикрар кIулиз адагъбаз Мягьямед Сиражудиновичдизра чухсагъул пуз ккундузуз. Юбилейин серенжемариъ гимндихъди ва ихь пайдгъихъди таниш хьидихьа. Текст гьязур гъабхьиган, технический месэлйир гъузра, яна мукьмихъди ва гимн тамам апIрударихъди аьлакьалудар. Табасаран халкьдиз ужудар сесер айи лайикьлу артистар, вокалин хор а, гьаддиз, йиз фикриан, му месэла рягьятди гьял апIуз хьибди», – гъапну Аьлимурад Аьлимурадовди.

Къайд апIуз ккундучуз, конкурсдин комиссияйин дахилнаъ, райондин глава Мягьямед Къурбанов кIулиъ ади, депутатар, аьлимар, шаирар, жямяаьтлугъ касар, журналистар, райондин администрацияйин вакилар, агъсакъларин, жигьиларин ва жара жямяаьтлугъ тешкилатарин вакилар а.