Зубайдат Шябанова
2022-пи йисан хьадукра Варидюн’яйин футболин федерацияйи (ФИФА) ва Европайин футболин ассоциацйирин Союзди (УЕФА), Варихалкьарин олимпийский комитетдин (МОК) теклифариинди, футболиан Урусатдин сборная, ва гьацира Урусатдин футболин вари клубар ФИФА-йин ва УЕФА-йин талитариъ иштирак хьуз къадагъа гъапIну. Гьаци Урусатдин команда 2022-пи йисан вари дюн’яйин футболин талитариъ вая, 2024-пи йисан Германияйиъ гъабхьи Европайин талитариъ иштирак гъабхьундар.
Му талитариъ иштирак шуладаршра, я халкьдин, я футболин талитариз лигру гьевескрарин, ясана футболистарин футболихьна вуйи гьевес ва аьшкь западдин футбол алчагъ гъуллугъчйирихьан ис апIуз хьибдар.
Мисалназ, ихь республика гъадабгъурхьа. Аьхиримжи вахтна Махачкалайин «Динамо» клуб варидарин мелзниин ал. Шагьрариъси, дагълу гъулариъ ва районариъ думу клубдин хусуси лишнар рякъюру, гизаф мертебайин хуларик футболистарин шиклар кайи аьхю баннерар керхна. Хъа варитIан асасуб – спортсменари чпин футбол уйнамиш апIбан саягъниинди варидарин юкIвар рази апIура. Премьер-лигайиъра, уьлкейин Кубок бадали вуйи талитариъра «Динамойин» футболистарин гъалибвалихьна вуйи аьшкь, гьяракат, маракь ва талит гужлиб ву. Талитарин натижа фициб гъабхьишра, багъри клубдин гьевес рябкъюрайи тамашачйири ва гьевескрари, сабпи дакьикьйирилан ккебгъну матч ккудубкIайизкьан, футболистариз гурлу гарччлар йивури шулу.
Ав, аьхю футболихъ Дагъустан тамарзу дубхьнайи. Гьаци вуйивал аьхиримжи футболин матчариз инсанар хизанариинди гъюрайивали субут апIура. Магьа йиз ляхнин гъарашугъ Наргизди саб талит ккидипурадар. Чаз таниш дишагьлийирихъди ва веледарихъди думу Дагъустандин футболин командайин гьякьикьи гьевескар духьна. Республикайиъ футболин матч гъябгъру вахтна ич хизанарра, стадиондиина хъудруркьиш, прямой эфир абгури, гъаразнаъ шулу.
Хъа Дагъустандин футболин тарихдиъ мицисдар дюшюшар 1999-пи йисанра гъахьнийи. Думуган «Анжи» сабпи ражари вуди футболин таблицайин варитIан заан йишваз багахь гъабхьнийи. Ихь клуб Европайин Лигайин хайлин клубарихъди талитариз удучIвури гъабхьну. Дугъриданна, вари уьлкейиъ «Анжи» кьувватлу ва ужудар мумкинвалар улупурайи командаси гьисаб дапIнайи. ИкибаштIан, командайин вратарь машгьур Габулов, оборонайин кьялаъ вари дюн’яйин машгьур футболистар Самба ва Жоао Карлос, арчул терефнаъ Агъаларов вая Гьяжибегов, гагвлахъан – Ещенко вая ТIагьирбегов, асас кьувватар – Это’О, Буссуфа, Виллиан. Мурарилан гъайри, командайин кIулин тренер Гус Хиддингдин запасдин скамейкайиин талит фунуб вахтнара хъана гужал апIру футболистар Траоре, Смолов ва жарадар деъну гъахьну.
Гьяйиф, вахтар гьюдюхну. Машгьур команда кьадарсуз аьхю буржари ккабгъну. Тамашачйир цIийи сезондиз ккилигури амиди, командайин айитI дигиш’валар гъахьнийи. Швнуб-саб ражари цIийи команда арайиз хури, клуб чIиви апIуз хъюгъну. Амма пулин кьувват гьудрубкIди, аьхириъ думу ккадабхъну.
Дагъустандин «Динамо» командайин дахилнаъ айидар дагъустандин баяр вуйивали тамашачйир лапра рази апIура. Футболиъ тамашачйириз думу лапра важиблу ву. Хайлин футболин гьевескрарик гъи ихь командайин дахилнаъ чпихъди саб кючейиан вуйи, гъунши шагьрин вая таниш касарин баяр айивали лапра аьшкь капIра. Хъа футболистариз чпизра, йиз фикриан, чпихьна вуйи янашмиш’вал рябкъюрайивали, багъри республикайин тереф уьбхюз артухъси гьевес тувра. Гъи му жигьил командайиз чпин улихь диврайи аьхю турнирарин талитариъ гъалибвалар гъадагъуз ва маракьлуди матчар гъахуз вари мукинвалар а.
Гележегдиъ газатдиъ командайин талитарикан учу жикъи мялуматар тувуз чалашмиш хьидича. Хъа гъийиз «Динамо» Мягьячгъала клубди гъурху талитариинди, думу Премьер-лигайин таблицайиъ 12-пи йишв’ин ал. Гьамушваъ къайд апIуз ккундузуз, Урусатдиъ 112 футболин клубар а. Багарихьди, 6-пи октябриъ ихь клубди Воронеждин «Факел» командайихъди, 19-пи октябриъ ЦСКА (Москва) командайихъди, 3-пи ноябриъ «Зенит» командайихъди ва гьаци жара командйирихъди талитар гъахиди. Премьер-лигайин талитарилан гъайри ихь команда Урусатдин Кубок бадали вуйи турнирариъра ужудар мумкинвалар улупури иштирак шула.
Ихь командайиз вари талитариъ хъуркьувалар ккун апIурхьа.
