Бюлбюл жакьв
Гъалин кюлигъ вичун гьарин
Мяъли кIура бюлбюл жакьвли.
Яв сес фукьан назук дарин,
Я гьевеслу устад дерин!
Мяъли кIурва вижнасузди,
Мяъли кIурва хуб аьшкьлуди!
Ич дердерин сан вушра бул,
Бахтлу вува, ашукь бюлбюл.
Инсан нифретлу апIурва,
Багъдиъ варж къайда рабхурва,
Аязнахьан гьебгру гучIбях,
Уьбх, такабур бюлбюл жакьв, ягь.
Яваш, наана? ГучI’вал дип,
Фици хъапIнуш яшайиш, йип.
Гашун аьз’ят кубкIнин увук?
Дугъриди йип, бюлбюл, уву.
Гьаму кьюрдну гъабгъундарву,
Думу ижмиб гъабхьундарвуз,
Вари яв рангар гъюрхюнва,
Ашукь бюлбюл, даршлу тевуз.
Жюнерг утIубччву… Гьебг мушвхьан
Ярквран йишваз, гъалин сирниз.
Кюмек апIуз шулдар узхьан,
Зур дилавар бюлбюл жакьв йиз.
Аьхир адар яв мяълийиз,
Увуз адар сикинвал зат.
Вува ухшар граммофондиз,
Бюлбюл жакьв – дюн’яйин гьяйбат.
Зирек вижнасузвал ву гьарх,
Узухъди гъубз… Мукь абг, гъарабх.
Убз яв сес Сулеймандин кIваъ,
Кьимат адру йиз бюлбюл жакьв.
Кавха
Му юрднаан удучIвурхьа,
Ухьуз жара юрд абгурхьа.
Мумкин ву жара уьлкейиъ
Ухьу ахъур ужувлариъ.
Варж ражну гъебцишра ухьу,
Натижа хьибди гьарган саб.
Жям’аьт, алдагъай учву,
Дюшюшнаан шлуб дар сабаб.
ГьапIрачва уч духьну мистахъ,
Гьюрматлу яшнан агъсакълар?
Майдандиин гьарай-гъугъ ал,
Душв’ин вари халкь уч духьна.
Кавхайиз лиг, аьгъю шулвуз
Дугъан юкIв кIаруб вуйиб.
Дугъу ихь гъул масу тувну
Кепкихъ… Адар зат дугъривал.
Лиг гьа тIалабкар кавхайиз,
Мургужвиси гьибгъра чав чаз.
Дугъан гьяса ву хъял кайиб,
Маргъра ву гьа кубччвру зазсиб.
Фици гьергру балйирихьан:
Кавхайи туврахьуз зарар, –
Гъапну шаир Сулейманди, –
Узу гьапIза му аьз’ятнаъ?
Бегьер
Ярквран рангар пекди ккаъна,
Ккаъна дагълар чвлин арсари.
Рягънихъни чан раккнар тIаъна,
Тахил рябгъюз ихь агьлариз.
Дяхин ахликкна рубзура,
Ахлин ккемккмар шад ергура.
Ухьухьна хушбахтвал гъюра:
Дяхнин хюйи танхар ацIра.
Гъи ихь бегьер девлетлуб ву
Совет уьлкейин чюллериъ.
Ихь багъра гъи беркетлу ву:
Мяъли ебхьура эллерин.
Аьхю йигъар гъалибвалин,
Шаир, юкIв шад апIрудар ву.
Хядран сюгьюрлу акв Кремлин
Халкьариз ишигъ тувруб ву.
Абавалин ягъурназ йихь такабур
Совет хизан увуз ккундуш,
Маракьлу метлебнахъ хъуркьнуш,
УвутIан бай дирбаш гъахьнуш,
Абавалин ягъурназ йихь такабур!
Эгер яв бай гьунарлу вуш,
Ляхнин ялвигъ лигим гъахьнуш,
Дуствалиъра вафалу вуш,
Абавалин ягъурназ йихь такабур.
Яв бай ляхниъ дурумлу вуш,
Урхбаъ, талитнаъ кIубан вуш,
Женгариъ учв багьадур вуш,
Абавалин ягъурназ йихь такабур.
Яв бай гъахьиш кIваан марццир
Ва илданси духьнаш ижмир,
Шид ваъ, дамариъ аш ифи,
Абавалин ягъурназ йихь такабур!
Халкьдиз кюмек тувуз шулур,
Душмандин зур кьувват уьбгъру
Бай ваяки риш аш увуз,
Абавалин ягъурназ йихь такабур!
Узуз му яв веледаригъ
Дирбаш эскрар аьгъю гъахьиш,
Мяъли апIурза дурариз –
Абавалин ягъурназ йихь такабур.
Урусатдин писателарин
1-пи съезддиъ улхуб
Ихь уларлан диф алдапIну,
Марцци завуъ ригъ гьудубчIвну.
ТIурфнин чархачи, дуст Горький,
Хялижв духьна увуз СтIальский.
Тур за дапIну Октябрь вазли,
Ухьу цIийи уьмриз гъахи
Гъит, сагъ ибшри фягьлйирин класс,
Дидин ляхнар ухьуз ву хас.
Гъюрайибдин лига машназ:
Жигьил женгчйирин отрядар.
Москвайиз гьар терефнаан
Съезддиз гъюри а бикIрудар.
Дявдин тIурфнарин йисари
Аьхю гъабхьну Союз жигьил,
Гъизилгюллерин кюкйирин
Дуфнахьа марцци багъдиз гъи.
Гъи, умуднан шавгьар хъади,
Ухьуз азгар йигъар хъуркьна.
ЦIийи, рангнан палат алди,
Халкьарин вакилар дуфна.
Йиз гьяйбатлу гюзел ватан
ЛукIвалихьан дубхьна азад.
Уягъ духьнахьа пис нивкI’ан,
Уж’вларин пай дибрихъдар зат.
Ав, хъубкьну теклифнан лишан
Йиз багъри ватандиз дагълу.
Магьа узу, СтIал Сулейман,
Дуфну аза Съезддиз адлу.
Табасаран чIалназ илтIибкIур
Гьяжимягьямед Гьяжиев
Дербент шагьриз
Деврариан лигимлу ччвур ву Дербент,
Машгьур ччвураригъ гъибисуб халис йишв.
Гьарган кюкдихъ хъайи шагьурра, гьелбет,
Тарихариъ адар сабсан адлу йишв.
Шагьраригъ гьич гъядар увуз барабар!
Йиччв хурайи арфарин мукь вудава.
Бегьер тувру хутIларна гъалин кIапIлар,
Кюкдин назук хярар-багълар ву явдар.
ЦIийи Багъдат вува яв аьтрафариз,
Удукьудар гьисс апIуз яв хазнийир.
Аьхир адру кюкйирин юрд хьадукран,
Багълариъси, яйлагъ сивариъ аднан.
Яв гюрчегвал девлет вуйиз кIваз гьарган,
Сабушвхъанди – лепйирин яркьу хабар.
Тму терефнаъ, гъалйирси, дагъдин мурзар;
Жергйириъди – кумйир, дапIнай гакIвликан.
Фици увкан ктибтузайкIан, успагьиб?
Женнет вува сейрариз бахш дапIнайиб.
Абу Кевсран мичIли штуз вуйи ухшар,
Авуъ завун ранг али сюгьрин нирар.
Саб шагьринна меденият явубсиб
Дарда. Наан ерхьур сюгьбатар аьлхъбан!
Яшлударигъ, жигьиларигъ лайикь ксар
Гъяяв, авуз аьлимарна устадар.
Мусурмнарин хулар – урчIвуб кючейиъ.
Герек устйир дихъур гьарсаб мягьлайиъ.
Рангнан йицIуб унчIв гъяйи гъалйир фукьан
Ва элгьет базарарра увуз айкIан?!
Таниш вува вардарихъди, а хялар
Чечен, черкес, ариш-веришчйир аднан.
Агьццигьарин ва Кюрейин устадар
Гъюру. Авуз хайлин явра устазар.
Бакуйиъ, Ширвандиъ аяв аваза.
Дербент, вува девлетлу хуб меркезра!
Асландинстар кIалбар вуяв дамагълу,
Агъзрар’инди агьалйирра – намуслу.
ИкибаштIан, девлетлуриз ву файтун!
Жибдихъ аьбаси хътруриз вуда читин.
Мягьлийиригъ хил бисру ужудар ксар
ЦIибди гъяяв. Хъа касибар – гизафдар.
АстIил Сулейман, асант йитим ву чав;
Сариинра хаин дарур , юкIв марццир.
Дербент! Узу гьякь гафар кIурур вуза:
Пагь, фу кьадар лайикьлу лишнар авуз!
Табасаран чIалназ илтIибкIур
Гюлбика Уьмарова
Дербент
ТIибхура Дербент кумрагъян аьсрарин,
Швнуб аьсир гъушнуш, аьгъюр ву Аллагь Сар.
Ад айибра ву му жара шагьраригъ,
Ашра дюн’яйиъ шагьрар гизаф кьадар.
Гизаф ка дидик Багъдатдин ухшрарра,
Гьарсаб пIипIнаъра рябкъюра ачухъвал
Гьюлин лепйир’лан, жергйириз дагъларин…
Гьисаб дапIну удукьурдар чюллерра…
Варж уста – ва дурарин яшайишра
Харжиб дар. Ужудар ву хуларра.
Гьарсаб унчIвхъан хрусталира акв тувра,
Айвнарна хянар а кьадар адрукьан.
Ширвандиъси, уву Баку шагьриъра
Ккунибра ву, Дербент. Дарза гъалатIра.
Асландин юкIв улупунва душмнизра,
Игитарихьдира, Дербент, абцIнава..
Яв Каспий гьюл, гьацира Нарин гъала
Уткандар ву. Гьацира, му яв адра
Дудрубгрубра, фукьан аьсрар гъушишра,
Аьгъя СтIал гъул’ан вуй Сулеймандизра,
Фукьан вушра хъана аьсрар гъушишра.
Фици хъергру даахнайдар?
Дустар! Му ихь йиччвуз ицци
Ухьу кьутIкьли агъу кIурин?
Ухьуз айи булагъ марцци
Кьалу гъяриз илтIибкIурин?
Халкьар ккилигури айи
Ухдихъан чпин азадвализ.
Хъа гьаз думу гъафну мици
Гъивну чагъ маш мукьан дарцциб?
Фици ктапIуру хал чархназ
ДубтIнай мяхъюн гьаркан ярквраъ?
ЧIигъ гъапIза, аьгь апIуз шулдар,
Ахнайдариз гъугърум ебхьдар.
Фикир апIин, йиз халкь уву,
Гъузну ккундар ухьу мици…
Шекрин завод гьапIуз дивру
Гъвалахъ хъаш, йипай, йишв дарцци?
Азадвал набшди, халкь, хъана
Улихьганси яшамиш шулаш?
Зулмикк ккади, дердер-гъамар
Йигълан-йигъаз артухъ шулаш?
Эй, Сулейман, сабур апIин,
Уьбх яв намус дикъатлуди.
Яв гьарайну дурар хъергрин?
Даахнайган хъедрергузди…
Табасаран чIалназ илтIибкIур
Шюшеханум Керимова
