Урусатдиъ яшамиш шулайи бицIи халкьарин чIалар аьгъю апIувалихъди аьлакьлуди алахьурайи читинвалар варидариз ачухъди рякъюра. Гьамусяаьт дюн’яйиъ саки ургуд агъзуриинакьан чIалар а, хъа ихь улкейиъ 151 чIалниинди улхру халкьар яшамиш шула, гьадрарикан 17 чIал дургру йигъахъна дуфна.
ЧIалар ахтармиш апIру аьлимарин-экспертарин фикриинди, думу ляхин глобализацияйихъди – аьхю чIалари бицIи чIалар ккаърайивалихъди аьлакьалу ву. Дагъустандиъра хизандиъ бицIидарихъди багъри чIалниинди дулухрайивалиан, мектебдиъ бабан чIал кивбан дережа лап кагьалди вуйивалиан урус чIалну милли чIалар ккаъра.
Февралин 21-диъ вари халкьарин бабан чIалнан йигъ къайд апIбахъди аьлакьалу вуди, вазлин гьацI’ан мина хъюгъну, ихь республикайин образованиейин тешкилатариъ багъри чIалназ бахш дапIнайи жюрбежюр серенжемар кIули гъягъюра. Мялимар, аьлимар, яшлу касар гьаму месэлайикан кми-кмиди улхура, амма месэла али йишвлан рибшвури адар.
Февралин 19-пи йигъан Мягьячгъалайиъ Расул Гьям-затовдин ччвурнахъ хъайи Милли библиотекайиъ, вари халкьарин бабан чIалнан йигъаз бахш вуди, Аь.Аь.Тахо-Годийин ччвурнахъ хъайи педагогвалин ДНИИ-йи тешкил дапIнайи «Урусатдин Федерацияйин гьюкуматдин чIал ва Дагъустандин халкьарин чIалар: теория, тажруба, образованиейин идарйириъ чIалар кивбан гележег» ччвур тувнайи республикайин илимдинна практикайин конференция кIули гъубшну. Конференцияйиъ дагъустандин вузарин аьлимар, мектебарин бабан чIал кивру мялимар, студентар, писателар ва шаирар иштирак гъахьнийи.
Конференцияйиъ удучIвну гъулхдари, милли чIалар гележегдин наслариз уьрхювал ихь улихь дийибгънайи читин месэла вуйиваликан, бабан чIалар аьгъю апIбан бадали, гьюкуматдин терефнаан ужуб кюмек туврашра, йигълан-йигъаз Дагъустан Республикайин мектебариъ чIал аьгъю апIуз ккунидарин, вузариъ бабан чIал кивру мялимар гьязур апIру факультетарик урхуз кучIврударин кьадар лап цIиб шулайиваликан гъапнийи.
Конференцияйин аьхириъ вузарин студентари ва мектебариъ урхурайидари дагъустандин чIалариинди шиърар гъурхнийи.