Зубайдат Шябанова
Деврин уьмур жюрбежюр тямягькарвалари абцIна. Иллагьки, заан гъуллугъариъ айи гьякимари руш’ват бисувалин, гьюкуматдин гъуллугънаъ айидари аьхю кьадар пул гьитIибкIувалин ва гьаму жюрейин жара хабрар, инсанариканси, интернетдианра ерхьури шулхьуз. Ав, коррупцияйихъди женг сикин дарди гъабхурашра, дидихъди аьлакьалу месэлйир, гьяйифки, гъира учIрудар вуди гъузра.
Гьаму макьала гьязур апIурайиган, узу РД-йиъ айи МВД-йин ва Урусатдин УФСБ-йин пресс-гъуллугъариз илтIикIнийза, ва душвариан узуз Дагъустандиъ аьхиримжи йисари гъахьи коррупцияйихъди аьлакьалу дюшюшарикан мялуматар тувнийи.
Мисалназ, гъубшу йисан Буйнагъск шагьрин силисчйири Буйнагъск шагьрин Советарин Союздин Игит А. Хуторянскийин ччвурнахъ хъайи гимназияйин бухгалтер З.Мягьямадовайиина абццнайи уголовный дело абццну. РД-йиъ айи Урусатдин ФСБ-йин Управлениейин мялуматариинди, дугъу 1,8 миллион бюджетдин дакьатар гьитIикIну.
«Ахтармишариъ тасдикь гъабхьиганси, Мягьямадовайи 2018-пи йислан 2020-пи йисаз, гъуллугънан йишв жвуван мянфяаьтназ ишлетмиш апIури, чан ва багахьлуйин банковский ва расчетный счетариз, маважибдин кьадарси улупури, къанунсузди гимназияйин бюджетдин фонднаан 1,8 миллион манат пул хътапIну. Гьаму тахсиркарвал апIбиинди дугъу гьюкуматдиз пулин зарар тувну», – кIура мялуматнаъ.
Буйнагъск шагьрин судди дишагьли гъазамат гьададабтIди (условно), шубуд йисаз азадвалихъ мягьрум гъапIну ва гьюкуматдиз туву зарар вари йишв’ина хуз гъитну.
Му дюшюш хьайиз цIиб улихьна Гергебил райондин администрацияйин кIулин пишекриина РД-йиъ айи Урусатдин УФСБ-йи РФ-дин УК-йин 159-пи маддайин 4-пи пайнаан (лутивал) уголовный дело гъитIибккну. Силисар гъахурайидарин ахтармишарин ляхнарин натижайиъ ашкар гъабхьиганси, му пишекри, зиихъ улупнайи администрацияйин кIулиъ айи касарин ихтибарнаъ учIвну, ерли мектебдин жюрбежюр гъуллугъариина чав, чан жилир, чан байна риш кьабул гъапIну.
2017-пи йислан 2020-пи йисазкьан зат ляхниз дяргъюри, амма мектебдин гъуллугъчйирси гьисабнаъ ади гъахьи тахсиркар дишагьлийин ва дугъан багахьлуйирин банковский карточкйириина, маважибси улупну, 1 900 000 манат гъафну. Гьаму тахсиркарвалиинди дишагьлийи гьюкуматдиз пулин аьхю зарар тувну.
Нубатнан дюшюш вуди Ахвах райондиъ гъабхьиб улупуз шулу. Полицияйин вакилари тасдикь гъапIганси, Ахвах райондин сяняаьтламиш дапIнайи хусуси карханайиз пенсйир ва яшайишдин пособйир 59 йис дубхьнайи агьалийи хури гъахьну. Дугъу тялукь документариин къалп къул зигури, швнуд-сад йис мидиз улихьна кечмиш гъахьи дишагьлийин пенсия чаз гъадабгъури гъахьну. Дишагьли кечмиш гъахьиваликан чаз мялуматар ашра, тямягькарвалин кьастар ади, дугъу ведомостариъ кIучIлин мялуматар туври, гьюкуматдин 161 агъзурна 383 манат чан хайирназ харж гъапIну. Му тахсиркарвалиан РФ-дин УК-йин 159-пи маддайиан уголовный дело гъитIибккна.
Республикайин МВД-йин сводкйириъ узуз аьхиримжи йисари Табасаран райондиъ коррупцияйихъди аьлакьалу тахсиркарвалар гъахьну кIуру мялуматар гъидихъундайзуз. Республикайиъ варитIан аьхю районарикан саб вуйи душваъ коррупцияйихъди аьлакьалу саб дюшюшра адрували мюгьтал гъапIур, коррупцияйихъди женг гъабхбан месэлйириан Табасаран райондин главайин кюмекчи Низамудин Сяидовдиз зенг гъапIнийза.
Ич сюгьбатнаъ дугъу райондиъ коррупцияйихъди аьлакьалу саб дюшюш дубхьнайиваликан, амма силисар духну ккудудубкIди ва судди къарар ададабгъди думу ашкар апIуз ихтияр адруваликан гъапнийи.
«КьатI’иди кIурза, 2024-пи йисан Табасаран райондиъ коррупцияйихъди аьлакьалу саб дюшюшра гъабхьундар. Райондин коррупцияйиз аькси комиссияйин кIулиъ айир учв райондин глава Мягьямед Къурбанов ву. Дугъу му цирклиан вари район ижми гюзчиваликк уьбхюра. Мидланра гъайри, учу райондин идарйирин, карханйирин, тешкилатарин кIулиъ айидарихъди, муниципальный гъуллугъчйирихъди гьар вазли коррупцияйиз аькси серенжемар гъахурача. Мектебариъ коррупцияйиз аькси стендар керхнача. ИкибаштIан, учузра жара районариан, шагьрариан жюрбежюр цирклариъ шулайи коррупцияйин дюшюшарикан ебхьури шулчуз. Аьхю шагьрариъси дарди, Табасаран райондиъ инсанар чиб-чпихъди таниш ву. Хъа чиб-чпиз аьгъю инсанариз, руш’ват тувувалин мялуматар, шликан деебхьнура ерхьуру. Руш’ват бисруриз чпин тахсиркарваликан ухди-кьанди учузра хабар шлуб аьгъя. Му сабпи далил ву. Кьюбпиб, бицIидарин багъдиз бицIир гъадагъуз руш’ват бисура кIурудариз пуз ккундузуз: райондиъ саки вари гъулариъ бицIидарин багъар а. Думу багъариз гъягъру бицIидарин документар МФЦ-йин идарайиан тувну ккунду. Гьаддиз бицIидарин багъариз кьабул апIуз руш’ват бисура кIуру гафар футнаси гьисаб апIураза. Муниципальный гъуллугъчийи руш’ват гъадабгъиш, дугъан гьякьнаан райондиъ ижми уьлчмйир кьабул апIуру. Мидкан варидариз хабар а», – гъапнийи Низамудин Сяидовди.
Йиз сюгьбатчийи райондин агьалйирикан коррупцияйихъди аьлакьалу дюшюшарикан, тахсиркарваларикан мялум гъабхьиш, Табасаран райондин МР-ин администрацияйин ихтибарвалин 98-94-51, 98-93-85 телефонарин нумрйириз зенг апIуб ккун гъапIну.
Ихь абйирин айтуйиъ кIурайиганси, гаш фунтIан гъагъиб фукIара адар. Хъа гьярис гашун фун ва нефснан кьастар яваш апIруб жаза ву.
