Наврузбег Керимов
Мягьячгъалайиъ яшамиш шулайи Рамазан Межидович вая Гьюрият Нурягьмадовна Аьбдулгьялимовари чпин уьмур инсанарин сагъламвал уьбхбаз бахш гъапIну. Табасаран райондиъ дурар таниш дару кас адаршул. Рамазан Межидович физикайинна математикайин илмарин доктор, дугъан хпир Гьюрият биологияйин илмарин кандидат ву, кьюридра Дугъустандин гьюкуматдин медицинайин университетдиъ мялимарди лихура.
Гъубшу гьяфтайиъ узу Гьюрият Нурягьмадовна-йихъди гюрюшмиш гъахьунза. Жвуву жвуван тяриф апIруб дар, хъа му дишагьлийин уьмриъ, бахтлу хьуз лазим вуйиб вари а – албагу хизан, ужудар веледар ва ккуни ляхин.
Уьмрин рякъяр
Мурар кьюридра 1958-пи йисан Табасаран райондиъ бабкан гъахьну: Гьюрият Нурягьмадовна – Ягъдигъ гъулаъ, Рамазан Межидович – Пилигъ. Сабпи ражари жигьилар Хючна гъулан интернатдиъ гюрюшмиш гъахьну. Думу вахтари дурарин гъулариз багахь вуйи 9-10-пи классар айи интернат Хючнаарин кьялан мектебдиътIан адайи. Пилигъ ва Ягъдигъ гъулариан чпин урхуб давам апIуз гъафи жигьиларин сар-сариин юкIв улубкьуру. 1977-пи йисан мектеб ккудубкIу Рамазан ДГПИ-йиъ физикайинна математикайин факультетдик урхуз кучIвру, хъа Гьюриятдин, мединститутдик кучIвуз кьюб балл гьудрубкIди, сад йис гъядябхъюру. Рамазну, мектебдиъ имидитIан чав ул хъипнайи, чахъди саб классдиъ гъурху Гьюриятдиз ДГПИ-йиз теклиф апIуру. Гьюрият рази шулу, ва 1978-пи йисан биохимический факультетдик урхуз кучIвру. Сад-кьюд йислан дурар эвленмиш шулу. Институт ккудубкIбан кьяляхъ Рамазан ва Гьюрият ургуд йисан Пилигъ гъулаъ мялимарди лихуру. Гьаддихъан дурариз Дагъустандин гьюкуматдин медицинайин институтдиъ мялимарди лихуз теклиф апIуру.
– Йиз кIван мурад-метлеб медицинский институт дур-хну, духтур хьувал вуйиз, хъа уьмур жараси ккабалгну. Дагъустандин гьюкуматдин педагогвалин институт уьру дипломдиз ккудубкIну, гъи магьа1994-пи йисхъанмина медуниверситетдиъ биологияйин дарсар кивраза. Гьамура инсандиз аьхю бахт ву. Узуз духтир хьуз кьисмат гъабхьундаршра, гъи магьа швнур духтир гьязур апIураза, йиз шубрид веледарра духтрар вуйиз. Фуну больницайиз илтIикIишра, вари узу ва йиз жилири дарсар киву духтрар ву. Фукьан хуш шулу, жвуву дарс киву баяр-шубар аьхю духтрар духьну, увуз кюмек апIруган. Наана гъушишра, учуз вари раккнар тIаъна, – разиди ктибтура Гьюрият Аьбдулгьялимовайи.
– Яв кIваз ккуни ляхинра, хуланубра вари апIуз фици хъуркьраву? Фици гъапишра, ухьу гьаммишан хялар гъюри вердиш вуйи халкь вухьа. Гьелбетки, ичв хизан варидариз танишубра ву.
– Инсан кьабул апIуз учуз ич абйир-бабари улупунчуз. Йиз хал инсанариз гьарган ачмишди вуйиб вуйиз. Узу хялар гъюру кIури, инжиг шлур дарза. Йиз жилирин терефнаан, йиз терефнаан багъридар ва багахьлуйир, гъафи жюрбежюр инсанар кьабул апIури, хялар кьабул апIбан ужудар аьдатар уьрхюрача. Хъа ляхниъра, хулаъра узу хъуркьразу, гьаз гъапиш Рамазан Межидовичди ва узу вари уьмриъ сатIиди мялимвал апIурача, дугъаз университетдиъ лихурайи мялимариз фициб зегьмет аш аьгъя, гьаддиз хулаъра узуз кюмек апIуру. Ич фикрарра, гьиссарра, ляхинра учу сатIи апIурайи девлет вуйич. Ари гьамциб хулаз гъюру берекет, гьюрмат ва девлет.
Ужудар веледар
Албагу хизан инсандин варитIан аьхю девлет ву гъапишра, кучIал даршул. Хъа Аьбдулгьялимоварин хизандиъ мясляаьтра, мюгьюббатра, чиб-чпин гъавриъ хьувалра, аьхюр-бицIириз гьюрматра а. Гьациб хизандиъ тербияламиш гъахьи веледарра ужудар хасиятнандар шулу. Рамазан ва Гьюрият Аьбдулгьялимоварин хизандиъ кьюр бай ва сар риш а. Дурар шубридра духтрар ву. Мурарин веледарин кIваъ айи фикрар ляхникан ва инсанариз кюмек тувбакан ву.
– Ичв веледари наан ляхин апIура? Жикъиди дурариканра мялумат тувуб ккун апIураза.
– Аьхюну бай Тельман, Самарайиъ дявдинна-меди-цинайин академия ккудубкIну, кьюд йисанкьан Чечен респуб-ликайиъ гъубшу дявдин вахтна кьушмарин аьзарханайиъ хирургди гъилихну.
Гьаддихъан Сочийиъ военный частнаъ ерлемиш дубхьнайи «Завун рангнан нирин гъирагъ» санаторияйин начальникди лихура. Мугъазра шубур велед а – кьюр бай ва сар риш, аьхюну бай военный училищейиъ урхура.
Сафият, Мягьячгъалайиъ Дагъустандин гьюкуматдин медицинайин академия ккудубкIну, Санкт-Петербургдиъ ординатурайик кучIвну. Гьамусяаьт Ленинградский областдин Токсовский райондин больницайиъ неврологди лихура. Сафиятдизра кьюр бай а.
БицIину бай Аьбду-халикьдира чан аьхюну гъардаш Тельманди ккудубкIу академия дурхну, гъи Самарайиъ духтирди лихура.
Инсандин кIвак дерд кудрубкIри, имбу ляхнар вари кIулиз адагъуз шулу. Ич абайин ва бабан, узура кади, ургур велед вуча. Аьхиримжи 5-йисандин арайиъ хъади-хъади шубур чве гъагъи уьзрариан кечмиш гъахьниз, дурарин кьяляхъди – абана бабра. Йиз хизандин асас метлеб – йиз шубрид духтир веледарикан гьарсар касдиз сабаб хуб вуйиз, – ккудубкIнийи ихтилат Гьюрият Нурмягьмадовайи.
Диву шибритI ужуб вуйиган, халра ужуб шулу. Ухьуз рябкьюрайиганси, гъи Аьбдулгьялимоварин хизандикан аьхю кьадар инсанариз мянфяаьт а. Жямяаьтдиз хайир хувал – гьаму даринхъа фунуб кюлфетдинра асас мяна.
