Зубайдат Шябанова
Ерли волонтерари ва гьевескрари саки гьар йигъан Мягьячгъала ва Каспийск шагьрарин пляжар чIюрхярихьан марцц апIурашра, гьюлин шид чиркишнарихьан марцц дапIну удукьуз шуладар. Роспотребнадзорин РД-йиъ айи управлениейин пресс-гъуллугънаан мялумат туврайиганси, му идарайин вакилари гъахурайи ахтармишарин натижйириинди, Мягьячгъала ва Каспийск шагьрарин гъваларихъ хъайи Каспий гьюлин шид санитарияйинна гигиенайин улупнайи уьлчмйириз жаваб тувруб дар. Республикайиъ гьамусяаьт гьюл варитIан гизафси Манас поселокдиъ, Избербаш ва Дербент шагьрариъ марцциди а.
Гьюлин гьава
Роспотребнадзорин идарайи гьар йисан хьадан вахт ккебгъайиз улихьна хъюгъну, Каспий гьюлин шид лабораторияйиъ ахтармиш апIури шулу. Улихьна йисариси, ццира республикайин меркездин вари пляжарихъ инсанариз жикIуз гъадагъа дапIна. Гьюлин штун ери лабораторияйин швнуб-саб улупбариан нормйириз жаваб тувру гьялнаъ адар.
Роспотребнадзорин РД-йиъ айи управлениейин гъуллугъчи Оксана Аьгьмадхановайи къайд гъапIганси, му идарайин вакилари Каспий гьюлин гъирагъарихъан 21 йишв’лан шид гъадабгъну. Ахтармишари Мягьячгъала ва Каспийск шагьрарин аьтрафарихъ швнуб-саб йишвлан гъадабгъу шид микробиологияйин ва химияин улупбариинди норматIан гизаф кьадар чиркинди а.
Ригъдин ванна
Мягьячгъала ва Каспийск шагьрарин пляжарин кIулиъ айидариз Роспотребнадзорин гъуллугъчйири гьюлин гъирагъарихъ пляжаризди гъюру йишварихь, гьюлин штун зарарнакан мялумат туври, жикIуз гъадагъа апIру баннерар дивуб табшурмиш гъапIну.
«Учу Дагъустандин аьтрафариин али гьюлин пляжар ахтармиш апIуз гьар кьюд йигъак гъягъюрача. Пляжарин кIулиъ айидари ич табшуругъар вари тамам апIура. Гьяйифки, пляждиз учIвру йишвахь аьхю гьярфариинди жикIуз гъадагъа айиваликан мялумат туврайи тахта варидариз рябкъруси дивнашра, дидиз фикир туврайи кас адар. ИкибаштIан, учу гъаври ача, туристар Дагъустандиз гьюлихъна гъюрайидар ву. Дурар имиди гъузри, гьюлин гъирагъарихъ яшамиш шулайидарра кмиди, чпиз жикIуз ккун гъабхьиш, сарихьанра дерккуз даршул. Учу бицIидар хъади гьюлихъна дуфнайи бабариз шид чиркинди айиваликан кIурача, гьюлик дижрикIди, гъизилсиб ранг али мани гъумракан ва ригъдикан мянфяаьт ктабгъуб теклиф диврача. Гьюлихъна гъумриина гвачIнин ухди ва ригъ алабхъру вахтна дуфну ккунду. Лисундин ригъди хайир ваъ, зарартIан тувудар.
Хьадан вахтна ихь агьалйирихьна илтIикIури пуз ккундузуз: духтрарин, Роспотребнадзорин вакиларин, пляждин идара апIурайидарин теклифарихъ хъебехъай. Гьюлихъ зегьерлу гъахьивалиан, хамрак зарар кубчIвувалиан ва жара тарагъру уьзрариан аьзарлу гъахьиш, жавабдарвал сарира гъабхидар. Фицики, гьюлин шид чиркинди айиваликан вари пляжарихъ мялумат туври, жикIуз гъадагъа апIурайи баннерар дивна», – гъапнийи Оксана Аьгьмадхановайи.
Чиркишнар гъюра
Урусатдин РД-йиъ айи Дишагьлийи-рин социал-демократический союздин региондин отделениейин вакил, жанлу гьевескар-волонтер Исманият Мягьямадовайин фикриинди, шагьрин гъирагъарин экология ихь инсанари чпи чIур апIура.
«Гъубшу йисан июлин вазли Мягьячгъала шагьрин пляжар, гюзчивал алдарди деебтурайи канализацияйин чиркишнариан ва кьадар адрубкьан артухъ духьнайи бактерйириан аьхю хатIа айидарси гьисаб гъапIнийи. Думуган Роспотребнадзори рягьятвал гъадабгъру ургуб пляж хъяркьну. Экологияйиз аьхю зарар ва хатIа дубхьнайиб гъи сарира жин апIурадар. Вари кагъзар, тасдикь дапIну, Дагъустандин санитарный кIулин духтрин столиин ал. Гьюлин гъирагъдин шид чиркин апIурайиб асас вуди канализацияйин кьалу штар гьисаб дапIна. Йиз фикриан, багарихьди думу бажагьат марцц хьибди. Фицики шагьрарси, гьюлин гъирагъарихъди вуйи районарра яркьу шулайивалин натижайиъ кьалу штарин кьадар артухъ дубхьна. Гьацира гьюлиз агрохимикатар ва пестицидар кайи кьалу штарра гъюра. Хъа дурар вирусарна бактерйиртIан хатIалудар ву. Узуз йиз улариинди агрохимияйин гъурулушдиан шид гьюлизди гъюри гъябкъюнзуз. Мидланра гъайри, экологияйин цирклин вакилар гьюлин гъирагъар сарихьанра нач кадарди чиркин апIурайи агьалйирира сикинсуз апIура. Узу туристарикан кIурадарза, дурари чпин хъархъвсар пакетдиъди чпихьди гъахуру. Узу ихь ерли агьалйирикан улхураза. Рягьятвал гъадабгъуз деу йишвахь дурари урсал яратмиш апIуру», – къайд гъапIнийи Исманият Мягьямедовайи.
Байкалинубсиб шид
Сюгьбатнан аьхириъ волонтери гьюлин шид анжагъ Мягьячгъала ва Каспийск шагьрарин гъирагъарихътIан чиркинди дарувалик умуд кивнийи. Избербаш шагьрин аьтрафарин ва дидиз багахь районарин пляжарин шид Байкалинси, акв ктипрубси марцциди ву. Душвахъ, сабдихьанра гучI адарди сирнав йивувал сабдихьра тевуз шулдар. Хъа, гьяйиф, му фаркьвалин вари гъаври адар.
