Наргиз Гюлечова
Гьар йисан августдин кьюбпи элгьет йигъ Тикилишчйирин йигъ вуди къайд апIура. Цци му йигъ 10-пи августдиин алабхъура. Му гъулар, шагьрар тикмиш апIурайи ужудар устадарин машквар ву.
Тикилишчивалин циркил ужуди артмиш шулайибдин ухьу вари шагьидар вухьа. Йислан-йисаз шагьрарин къамат дигиш апIури диврайи хуларин, ужуб къайдайиз хурайи инфраструктурайин кьадар артухъ шлула. Варидари кIурайиб ву: Дагъустандиъ варитIан ужудар гъвандин устйир табасаранар ву. Гьаци хьузра ву. Табасаранарин варитIан машгьур тикилишчи Уста Селим ву. Дугъу гъапIу хулар адру гъул Табасарандиъ зат адаршул. Гьадгъуси, гъи жигьил устйирира, чпин пишейиин юкIв алди, ужуб ерийиинди, чпи апIурайи ляхин, чухсагъул кIуруганси, тамам апIура.
Ав, тикилишчивал – думу чаинди дамагъ апIру ва гьюрмат айи ляхин ву. Тикилишчи, аьдати бицIи хуларин шибритIарианмина, ягъли, гизаф мертебйирин хуларин чардхар йитIбан ляхниъра иштирак шула. Дурарин асас вазифа чпиз улупнайи проект юрутмиш апIуб ву. Гьарсар тикилишчи, кьувватлурси, ужуб дикъатлувал айирра, чав апIурайи ляхнихъ юкIв хъайирра вуди ккунду. Гьацдар касарикан сар тикилишчивалин ужуб устадвал кайи Гюляли Мирзагьясановра ву.
Гюляли Мирзагьясанов 1978-пи йисан Табасаран райондин ТIюрягъ гъулаъ бабкан гъахьну. Дугъан дада Загидат, учв лак халкьдин агьали вушра, ТIюргъярин кьялан мектебдиъ табасаран баяр-шубариз 40 йисандин арайиъ дарсар киври гъилихну, хъа адаш кIуруш, халачйирин фабрикайин бухгалтер вуйи. Загидат ва Шихгьясан Мирзагьясановари 6 бай тербияламиш гъапIну. Чпин хизандиъ Гюляли аьхюну велед ву.
Тикилишчивалин пише йиз сюгьбатчийи чав кадабгъуб ву. Дугъан гафариинди, сабпи ражари думу 1999-пи йисан гъуландарихъди Краснодар крайиз лихуз гъушну. Гьадмуган цалар апIурайи устйирихъди шагурдди лихури гъахьну. Гьаддихъанмина дугъу му пишекарвал сарун дипундар. Учв дурхну пишекарвалиинди лихурайир даршра, гъи му касди апIурайи ляхин мюгьтал шлубсиб ву.
«Сабпи ражари ич гъул’ан вуйи сар балихъди Каспийск шагьриъ сар гъумугъ жвуван хулар апIуз хъюгънийча. ШибритI ккебгъну имиди, узухъди хъайи уста аьзарлу духьну, больницайиъ операция апIуз дахънийи. Сарун узу, шагурд вушра, ляхин дабхъну гъудрубзри кIури, агъюб-аьгъдрубдиинди цалар апIуз хъюгънийза. Узу апIурайи цIалар гъяркъиган, хуларин эйсийи узхьан, гьюлихъна гъушур вуна, кIури гьерхнийи. Узу «ав» гъапиган, дугъу узуз, яв апIурайи цалар гьюлин лепйириз ухшар вуйидар вуяв, гъапнийи. ИкибаштIан, сабпи ражари апIурайи ляхин вуйиз, гьаддиз цалра дацIабкну гъубшнийи. Гьаддихъанмина сарун яваш-явашди гъудубгъунза», – ктибтура сюгьбатчийи.
Гюляли Мирзагьясановди чахъди сабси чан чвйирра му ляхник каъну. Магьа гъи дурар гьарур чпин кIул’инди тикилишчивалин ляхнариин машгъул ву.
«Узу йиз чвйирра хъади гъюри, дурарра узухъди сабси лихури гъахьнийча. Ляхин дубгъбан кьяляхъ, дурариканра сарун ужудар устйир гъахьну. Гьаддихъанмина гъийин йигъазкьан узу сарди лихураза. Бай азуз, хъа думуган бицIиди вуйи, гьамус думу студент ву. Саспиган кюмек апIури шулу. Вушра, йиз бали му уставалин гъагъи пише дапIну ккундарзуз. ИкибаштIан, сарди вуйиган, гъагъидира ву, вушра сарун жара чара адар. Фицики ужудар бригадйириз чпигъ узу гъяуз ккундар, хъа узухъди, узуси сабси лихру аькьюллу инсанар дихъурира дар», –кIура Г. Мирзагьясановди.
Мисал вуди гъадабгъиш, саб мертебайин хулар, сарди лихури, цаларра дапIну, чардахра йибтIну саб вазна гьацIан арайиъ му касди ккудубкIураза, кIури ктибтура.
«АпIурайи ляхин ухди вая кьанди ккудубкIуб, дюзди кIуруш, хуларин проектдиланра асиллу ву. Саспиган лап читни проектарра алахьури шулу. Дицдар хулар тикмиш апIури 2 вазтIан артухъра шулуйиз. Гъийин йигъаз узу саки 150-тIан артухъ яшамиш шлу хулар дапIнашул. Гьадрарин арайиъ 2-3 мертебайин гъалйирсдар хуларра а.
АпIурайи ляхнар асас вуди чIатан ляхнар вуйиз. Узуз тикилишчивалиъ варитIан гъагъиди алабхъурайиб цалар апIуб вуйиз. Фицики, гъванар за дапIну, цемент хъитIибшну ккунду. Му вари ляхнар апIуз сар касдиз лап гъагъиди алабхъура. Гьаддиз узуз ляхниъ ишлетмиш апIбан бадали цемент хътIибшру бетономешалка масу гъадабгъунза ва думу узухьди гьарсаб объектдиина гъабхураза», – гъапнийи устайи.
Тикилишчивалин ляхнар гьаммишан ихтиятди, жвуван хатIасузвал уьбхюри дапIну ккунидар ву, фицики фициб вушра хатIалу ляхин хьуз мумкин ву.
Йиз сюгьбатчийи ляхниъ чаз алахьу хатIалувалариканра ктибтнийи. Дугъан гафариинди, сабпи ражари гъваъ илибкурайиган, хабарсузди лик ултIубччвну, гъваълан исина ахънура ву.
«Думуган чардхар йитIуз тажрубара адайиз. Дубгъидиза кIури хъюгъюр вуйза. Думуган ахъуб зат йиз кIваълан дурубшур. Хуларин эйсира хянаъ айи. Ахъубси, хилиз иццру гъапIнийиз ва хил гъюбгъюб аьгъю гъабхьнийиз. Хуларин эйсийиз гъапнийза, хлиз иццру гъапIнийиз кIури, аммаки, ихтиятди гъуз дупну, гъач, больницайиз гъахурзаву кIуру гафкьан гъапIдар касди. Хилхьан шуладаршра, дишлади машиндиъ эъну, больницайиз гъушза. Дурари гипс иливнийи. Иливу гипсра, тIубар дюзди дирккну иливуб вуйи. Хъа духтриз гъапиза, мици гъибтиш, узхьан машин хъапIуз хьибдар, гьаддиз, тIубар цIиб кьяни дапIну, узхьан машиндин рычаг бисуз шлуганси иливай гипс. Гьаци иливнура вуйи», – аьлхъюри ктибтурайи устайи.
Гюляли Мирзагьясановдин уставалин ляхин апIури, саб ражари ликра, хъа жара вахтна тмуну хилра гъюбгъну. Вушра дугъу гъира лап юкIв хъади зегьмет зигура. Му кас заан ерийин ляхин кайи устаси, ужуб хизандин эйсира ва 3 веледдин адашра ву. Дугъу, чан веледарра, худларра аьдати табасаран хизандиъси тербияламиш апIура.
Гюляли Мирзагьясановра кIули ади, табасаран халкьдин ужудар устйир вари Тикилишчивалин йигъахъди тебрик апIураза. Гъит учвуз хъанара артухъ сагъвал ва кьувват ибшри. АпIурайи ляхниъ ихтиятди гъузай.
