Зубайдат Шябанова

Хусуси метлеб айи дявдин операцияйин игитрикан вуйи бикIбар — му ихь тарихдиз гъубзрайи савкьат ву. Гьарсаб фамилияйихъ шлин-вуш уьмур хизандихьна ва багахьлуйирихьна вуйи мани гьиссар, гъи-закур адаш хулаз гъюру кIури, миж кади ккилигурайи веледар хъа. Гьацдар игитарикан сар Дербент шагьрин агьали вуйи Ватандин кьягьял эскер Бахтияр Багъдаевра вуйи. Думу 2022-пи йисан октябрин вазли Донецкий областдиъ Ватанди чан улихь дивнайи вазифйир тамам апIурайи вахтна кечмиш гъахьну.

 

Табасарандин игит эскер Бахтияр Багъдаевдин уьмрикан, эскервалин гъуллугънакан, дугъу женгнан юлдшар аьжаликкан ккадагъбан дюшюшарикан, гьюкуматдин терефнаан тувнайи наградйирикан учу аьхю макьала гъибикIнийча. Гъи узуз учву, гьюрматлу газат урхурайидар, дугъан уьмрин юлдаш Тахминайихъди таниш апIуз ккундузуз.

Тахмина гьюкуматдин Ватан уьбхюрайидарин фонднан Дербент райондиъ айи отделениейин жямяаьтлугъ куратор ву. Думу фонд ихь уьлкейин президент Владимир Путиндин жягьтлувалиинди ачмиш гъапIуб ву. Тахминайи ва фонднан жара вакилари хусуси метлеб айи дявдин операцияйиъ кечмиш гъахьи, демобилизация гъапIу ва бейхабарди гъудургу эскрарин хизанариз кюмек тувра.
«Йиз жилир гъакIиган, Дербент шагьрин администрацияйин вакилар саламдиз гъафнийи. Дурари ва шагьрин КЦСОН-дин директори узуз Ватан уьбхрударин месэлйириз лигру фондназ ляхниз гъюбан теклиф дивну. Велед, жилир, гъардаш, веледарин аба дявдиъ йикIувалин дерд фукьан учIвруб ва гъагъиб вуш, узуз гъябкъюнзуз. Гьаддиз узусиб гьялнаъ айи жара дишагьлийириз кюмек апIуз рази гъахьнийза. Йиз документар Москвайиз хътаъну, ва саб вазлилан узу ляхниз кьабул гъапIувалин жаваб гъафнийи. Йиз ляхнин вазифа Дербент шагьриъ хусуси метлеб айи дявдин операцияйиъ гъийиху, майиф духьну гъафи ва бейхабарди гъудургу эскрарин хизанарихьна гъягъюри, дурариз гьюкуматдин терефнаан рубкьру вари кюмекнан кагъзар гьязур апIуб вуйиз. Узу кечмиш гъахьи эскрин хизанарихьна хулаз гъягъюраза ва дурариз фицдар компенсацйир аш, дурар наан ва фици гъадагъуруш, капремонтдин, комунальный игьтияжарин вари месэлйирикан мялуматар тувраза. Хъугъай, хайлин абйир-бабриз чпиз рубкьру компенсация вая гьюкуматдин терефнаан вуйи кюмек фициб вуш, гьерхуз начди шулу. Сар бабазра велед кивру йигъ дярябкъри. Веледдин дерд лап ямануб ва учIвруб, аьгь апIуз даршлуб ву…

Узуз гьаму ляхниз теклиф дивган, йиз сижарира, дадайира, ляхин гъагъиб ву, кIури гъахьну. Ляхниз узу гъягъбан къаршувал ади ваъ, гьадму йиз дердназ ухшар дерд айи хизанар рякъюри, узуз аьзият шулу кIури. Ав, сабпи йисан читинди вуйзуз. Хъа гьамус выходной йигъанкьан хулаъ гъузуз ккундарзуз. Гьаму ляхни узу кьувватлу гъапIну. Дюн’яйиз жара улариинди лигуз хъюгъюнза.
Гьаму йисхъанмина бейхабарди гъудургу эскрарин багахьлуйирин ДНК-ра кьабул апIурача. Цци фондну марцци ругариина гьяждиз путевкйир туври гъахьнийи. Думу ляхин гъюру йисанра давам апIурча», – гъапнийи ич сюгьбатнаъ Тахминайи.
Тахмина Хив райондин Зилдикк гъулаъ бабкан гъахьну. Дугъан адаш Гьямза Чубанов физкультура кивру мялим вуйи. Думу Бахтияр дукIну 6 вазлилан кечмиш гъахьну, гунгьарин аьф апIри чан. Хъа дада Асли Зилдикк ккайи Мажвгларин фабрикайин цехдиъ, Мажвгул гъулаъра, хъасин Дербентдиъ халачйирин фабрикайиъра лихури гъахьну. Асли хала устад халачачи вуйи. Фабрикйир хъяркьбан кьяляхъра думу халачи убхбахьна вуйи милли аьдат вафалуди уьбхюри гъузну. Улихьна йисаризкьан дугъу табасаран чешнйирин халачйирихъди сабси, хайлин машгьур инсанарин суратариан портрет-халачйирра урхури гъахьнийи.

«Бахтиярихъди учу багахьлуйирин сумчрариъ таниш гъахьунча. 2005-пи йисан сумчир дапIну, сифте Москва шагьриъ яшамиш шули гъахьунча, хъасин багъри Дербентдиз гъафунча. Учуз шубур велед гъахьунчуз. Альфияйи Санкт-Петербургдиъ Архитектурайинна тикилиш’валин институтдиъ урхура. Аьйиша 8-пи классдиъ а. Хъа Аьбдурягьмандин 6 йистIан дар. Думу бицIидарин багъдиз гъягъюра ва футболиин машгъул ву.
Бахтияр ижми хасиятнанур вуйишра, ухди хъял ктубчIврур, саламатнан ва рягьимлу юкIв айи инсан вуйи. Юлдшариз думу вафалу дуст, дадайиз ккуни велед, учуз нумуналу жилир ва адаш гъахьунчуз. Бахтияр кечмиш хьпан кьяляхъ фукьан вушра читинвалар алахьунзуз. Йиз терефра, жилирин терефра вари багахь хьади шуйи. Хъа дурар улдучIвну гъушиган, дюн’я кIару шуйзуз. БицIидарра узуз лигуйи. Фукьан узуз, сабур апIин, кIури гъахьнушра, йиз дерд кIван гьарайнахъди утIубччвуйи. Жилир кивбан кьяляхъ вари хизан иццури сад йис гъабхьнийич. Узу Мягьячгъалайиз духтрарихьна илтIикIунза. Дурари кюмек гъапIунзуз, веледар бадали яв юкIв ижми апIин, гъапунзуз. Гьадму гафар дюзидар гъахьну. Узу йиз сагъвал къайдайиз гъабхибси, бицIидарра сагъ гъахьи. Дурар узуз йиз Бахтияри гъитнайи аманат вузуз», – гъапнийи Тахминайи.

Гьар хябяхъган ляхнилан гъюрур, Тахмина чан сижар Гюлжигьан халайихьинди учIври, дугъан сагъвал ва гьевес ахтармиш апIури шулу.
«Ич дада гизаф сабур айир ву. Дугъан гафари ич хизан читин вахтна ликрилан алдабхъуз гъитундар. Даршра, саки вари табасаран дишагьлийир гьацдар ву. Саб дюшюш кIваин дарапIди гъибтуз шулдарзухьан. Улихьнаси Дербент шагьриъ яшамиш шулайи Ругуж гъулан бай кивну. Думу дудургну сад йис гъабхьнийи. Гьадму хизандиз эскрин дадайихьна гъушунза. Яраб фукьан му дишагьлийиз Аллагьди сабур тувнийкIан! Адми кIвак карсбан бадали, саб гаф чIяаьн ву. Гьацир вуйи гьадму хала… Завариан нур убгъри чаз. Гьаму йигъари Бабарин йигъ ву. Му машквар тебрик апIури, узу йиз дадйириз, баяр гъийиху бабариз, жилар гъийиху хпариз жандин сагъвал ва сабур ккун апIураза. Вари аьзиз Аллагьдин хлиъ айиб ву. ДибикIнайибдиккан ккудучIвуз шулдар. ВаритIан яманди бабариз сабур ккун апIураза», – кIури, Тахминайи ич сюгьбат аьхирихъна гъабхи.
Тахмина, увузра машквар тебрик апIурача. Гъит, игит жилирихъан гъубзнайи аманатдин бахтлу уьмрин шагьид ишриву.