Дагъустандиъ сабпи нубатнаъди гьял дапIну ккуни читин месэлйирин арайиъ экологияйин, республика зирзибилихьан, хъархъсарихьан марцц апIбан месэлара гъубзра. Мялум вуйиганси, республикайин хайлин шагьрариъ ва гъулариъ къанунсузди лихурайи, яна зирзибил дабхьрайи, фукьан вушра урслар ими. Учу цIиб улихьнаси чапдиан удубчIву газатдин 18-пи нумрайиъ мялум гъапIганси, Дагъустан Республикайин экологияйинна табиаьтдин девлетарин Министерствойи къанунсузди лихурайи урслар терг апIбахъди аьлакьалу ляхин давам апIура.
Зирзибилихъди аьлакьалу месэла гъийин йигъан Табасаран райондиъра асас месэлйирикан саб вуди гъубзна. Газатдин редакцияйиз Табасаран райондин агьалйирихьан райондиъ айи зирзибилихъди аьлакьалу темайиан кми-кмиди аьрзйир гъюри шулу. Асас вуди аьрзачйири ккун апIурайиб – вахтниинди урслар марцц апIувал ву.
Му месэлайин гьякьнаан улихьнаси учу Табасаран райондин главайин заместитель Аьбдулгьялим Гьялимовдихъди сюгьбат гъубхунча. Дугъан гафариинди, райондиъ зирзибил марцц апIбан ляхин гьелелиг къайдайиз дубхнадар. Думу ляхин анжагъ Хючна гъулаътIан саб тягьяр албагнадар, хъа имбуну гъулариъ зирзибилихъди вуйи гьял читинуб ву.
«Гъи ухьу улхурайи месэлайин гьякьнаан учу гьаммишан райондин агьалйирихъди гаф-чIал апIурача. Гъулариъ яшамиш шулайи касариз чпин зирзибилихъан, хъархъсарихъан пул тувуз ккунди адар. Гьамусяаьт сар касдихъанди туврайиб 31 манат ву. Му улихьна вахтнатIан 20% исди ву. Къайд апIуз ккундузузки, му пул райондиъ дафтриз гъадагънайидарихъан ваъ, хъа яшамиш шулайидарихъан тувну ккунду.
Мидланра гъайри, дарпиди гъибтуз шулдар, гьарсар касди зирзибилихъан туврайи пул райондин бюджетдиз гъябгъюрайиб дар. Асас вуди гьадму пулихъ гъулариъ зирзибил дабхьру майднар тикмиш апIура, хъархъсар ахьру бакар масу гъадагъура ва гьадму майднарилан вуйи зирзибил аьхю майдандиз гъабхура. Гъи райондиъ зирзибил дабхьру 100-тIан артухъ майднар гьязур дапIна»,
– ктибтнийи райондин главайин заместители.
Райондин центриъ айи чIюрхяр дахьру майднариин гьаммишан тепйириинди зирзибил уч дубхьну гьаз гъибтра, кIури гьерхган, Аьбдулгьялим Гьялимовди гьамци гъапнийи: «Думу майднариина саб райцентрин агьалйири ваъ, хъа асас вуди гъуларианра хури, чпин хъархъсарра дахьру, яна рякъюн гъвалахъ хъайи майднар гьаммишан алацIну шула. Гьаддиз душварихь тепйириинди зирзибил хьа».
Гъябгъюрайи сюгьбатнаъ райондин главайин заместители зирзибилихъан пул тувбан льготйирин гьякьнаанра гъапнийи. Дугъу мялум гъапIганси, читин гьялнаъ айи, гизаф бицIидар айи хизанариз льготйирра а, яна дицдар хизанарихьан пул уч апIурадар. Хъа фуну гъулаъ фициб хизандин гьял читинуб вуш, дицдар хизанарин сиягьар администрацияйиз гъуларин поселенйирин главйири хътаура.
Аьбдулгьялим Гьялимовдихъди сюгьбат апIбан кьяляхъ, учу Табасаран райондиъ айи зирзибил гъабхбан ляхин тешкил апIурайи «Экологи-ка» компанияйин гъуллугъчи Нажмудин Маллаевдихъдира гаф-чIал. Мялум дапIну ккундуки, му кас Табасаран райондиъ мартдин вазлихъан мина лихуз хъюгъна. Ва гьамус, гъагъиди вушра, месэла гьял апIувал улихь гъябгъюра.
«Пуз ккундузузки, агьалйириз зирзибилихъан туврайи пулин кьадар гизафси рябкъюрашра, думу, икибаштIан, тувну ккунду. Фицики ухьуз варидиз ихь гъулар хъархъсарихьан, зирзибилихьан,чIюрхярихьан марцц дапIну ккундухьуз. Хъа гьарури чан хъархъсарихъан пул тутруврайиган, гъулар фици марцц апIуру, уч гъапIу зирзибил фтихъ гъабхуру?
Магьа гъи Хючна гъулан зирзибил дабхьрайи вари майднариан хъархъсар марцц дапIну, аьхю майдандиз гъухунча. Ич асас метлеб – читинвалар адарди ляхин давам апIувал вуйич. Имбу читинвал анжагъ саб ву – зирзибилихъан пул тутруврайивал. Гьаддиз узу, газатдиан мина ихь райондин агьалйирихьна илтIикIну, дурарикан вахтниинди чпин зирзибилихъан пул тувувал ккун апIураза. Эгер гьамци вари сатIиди албагну ляхин апIури гъахьиш, йиз фикриан, марццишнин месэла ихь райондиъ гьял апIуз удукьиди»,
– аьлава гъапIну Нажмудин Маллаевди.
